Δημιουργία ἐκ Μηδενός. Ἡ διαφορὰ μεταξὺ "Μηδενὸς" καὶ "Μὴ Ὄντος".
Στὴν Βίβλο παρουσιάζεται γιὰ πρώτη φορὰ ἡ ἔννοια τῆς Δημιουργίας ἐκ μηδενός, ex nihilo, στὸν πρῶτο στίχο τῆς Γένεσης "ΕΝ ΑΡΧῌ ΕΠΟΙΗΣΕΝ Ο ΘΕΟΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΗΝ." (στὸ ἑβραϊκὸ—μασωριτικό—πρωτότυπο:
"beresit barah elohim et hasamayim ve et haarech")
Τὸ ρῆμα" BARAH" τῆς ἑβραϊκῆς ἔχει ὑποκείμενο μόνο τὸν θεό (ΕΛΟΧΙΜ—ΓΙΑΧΒΕ—ΑΝΤΩΝΑΪ) καὶ πάντοτε σημαίνει δημιουργία ἀπὸ ΜΗ ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΝ ΥΛΙΚΟ·
στὸ Β'ΜΑΚΑΒΒ, στὴν ἑλληνιστικὴ περίοδο ἡ ἔννοια αὐτὴ τῆς δημιουργίας ἔλαβε ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ χροιὰ "ΟΥΚ ΕΞ ΟΝΤΩΝ" (Β'Μακ.7,28)
Ὡστόσο, στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη ,τὸ Μηδὲν καὶ τὸ Μὴ Ὄν ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΙ.
Μηδὲν εἶναι τὸ ΑΝΥΠΑΡΚΤΟ, τὸ ΤΙΠΟΤΑ—
καὶ ἀπὸ τὸ ΤΙΠΟΤΑ , τίποτα δὲν γεννιέται.
Ὅμως τὸ ΜΗ ΟΝ —ἤ ΟΥΔΕΝ κατὰ τοὺς ΑΤΟΜΙΚΟΥΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΣ Λεύκιππο καὶ Δημόκριτο—δὲν σημαίνει τὸ ἀνύπαρκτο, ἀλλὰ τὸ ΑΠΕΙΡΟΝ, τὸ μὴ προσδιορίσιμο, τὸ μὴ ἀντιληπτὸ ἐμπειρικὰ ἀπό τὸν ἄνθρωπο.
ΜΗ ΟΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΟ ΜΗ ΑΙΣΘΗΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ,
ἀπ' ὅπου προέρχεται τὸ ΟΝ δηλ. τὸ παρατηρήσιμο σύμπαν, ἡ ἐμπειρικὰ προσβάσιμη πραγματικὀτητα .
Ὅταν λένε οἱ Ἕλληνες φιλόσοφοι ὅτι τὸ Ὄν προέρχεται ἀπὸ τὸ Μὴ Ὄν ,ἐννοοῦν ὅτι τὸ παρατηρήσιμο σύμπαν γεννήθηκε ἀπὸ ἐνα ἄλλο σὺμπαν ΜΗ ΑΙΣΘΗΤΟ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΤ̣ΙΛΗΨΗ.
Συνεπῶς οἱ ἔννοιες ΜΗΔΕΝ καὶ ΜΗ ΟΝ στὴν ἀρχαιοελληνικὴ ἀντίληψη ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΙ.
Στὴν ΒΙΒΛΙΚΗ σκέψη, τὸ Μηδὲν —ποὺ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΑ ἀποδίδεται ἀπὸ τὸ Β'ΜΑΚ. ὡς "μὴ ὄν"—δὲν ἀποτελεῖ φιλοσοφικὴ ἔννοια, ἀλλὰ θεολογική, τονίζοντας τὴν ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ τοῦ Δημιουργοῦ ἀπὸ τὸν Κόσμο.
Αὐτὸ σημαίνει στὴ Βίβλο δημιουργία ἐκ μηδενός:
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΔΕΝ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
δηλ. δὲν εἶναι αὐτονόητος ,οὔτε ἀναγκαῖος.
οὔτε αὐθύπαρκτος.
Θὰ μποροῦσε καὶ νὰ μὴν ὑπάρχει
ἤ νὰ ἦταν διαφορετικός.
Στὴν σύγχρονη φιλοσοφία , ἡ δημιουργία ἐκ μηδενὸς ἔχει ἄλλη ἔννοια·
σημαίνει—κατὰ τὸν ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ—τὴν δημιουργία συνεχῶς ΝΕΩΝ ὄντων,
δηλ. ὄντων ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΧΘΟΥΝ ΑΙΤΙΑΚΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ , εἶναι δηλ. ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ.
Τίποτα δὲν ὑπάρχει πχ στὴν ἀνόργανη ὕλη ποὺ νὰ "προδικάζει" τὴν ἐμφάνιση τῆς ζωῆς καὶ τίποτα στὸν ὑποατομικὸ κόσμο δὲν ἀνάγεται στὸν μακρόκοσμο—καὶ ἀντιστρόφως.
Κατὰ τὸν Καστοριάδη δημιουργία ἐκ Μηδενὸς σημαίνει τὸ ριζικὰ νέο ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ
ΟΥΤΕ ΑΙΤΙΑΚΑ ΝΑ ΠΑΡΑΧΘΕΙ
ΟΥΤΕ ΛΟΓΙΚΑ ΝΑ ΑΠΑΧΘΕΙ ἤ ΝΑ ΑΝΑΧΘΕΙ
ΣΕ Ο,ΤΙ ΠΡΟΫΠΗΡΧΕ ΩΣ ΤΟΤΕ.
Ἡ ἀντίληψη αὐτὴ τοῦ Καστοριάδη προσφέρει ἕνα διἐξοδο,τρόπον τινα, στὴν φιλοσοφία·
διότι τὸ νὰ δεχθεῖ κανεὶς ὅτι ὅλο τὸ σύμπαν ποὺ ὑπῆρξε, ὑπάρχει καὶ θὰ ὑπάρξει στὸ μέλλον ,
οἱ ὠκεανοί, οἱ δεινόσαυροι, ὁ Παρθενῶνας, ἡ Μόνα Λίζα, ἡ 9η Συμφωνία τοῦ Μπετόβεν, ὁ Οίδίπους τοῦ Σοφοκλῆ,
τὸ Συμπόσιο τοῦ Πλάτωνα ,
τὰ ΠΑΝΤΑ βρίσκονταν ὅλα ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΙΑΚΗΣ ΙΔΙΟΜΟΡΦΙΑΣ ΤΟΥ BIG-BANG,
αὐτὸ θὰ σημαίνει ὅτι τὸ Σύμπαν συνιστᾶ ΜΙΑ ΤΕΡΑΤΩΔΗ ΤΑΥΤΟΛΟΓΙΑ.
