Ἐνστάσεις στὸν Καστοριάδη.

Τὸν Καστοριάδη, ἀπὸ τὰ δυνατὰ μυαλὰ τοῦ 20αἰ. τὸν γνώρισα τὸ 1984, στὴν περίφημη διάλεξη του γιὰ τὴν άρχαιοελληνικὴ δημοκρατία (πού κυκλοφόρησε καὶ σὲ βιβλίο ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις "ὕψιλον"). 

 Ἡ σκέψη τοῦ Καστοριάδη εἶναι σέ ἁπλῆ μορφή—γιά ὅσουν ἀγνοοῦν τὸ θέμα—ἡ ἀκόλουθη :

οὐσία τῆς Πραγματικότητας εἶναι τὸ ΧΑΟΣ , ὂχι μὲ τὴν μαθηματικὴ ἔννοια, ἀλλὰ τὴν ἀρχαιοελληνική, ὡς ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΟ, ΜΗ ΑΝΑΠΆΡΑΣΤΑΣΙΜΟ, ΜΗ ΕΜΠΕΙΡ̣ΙΚΟ, τὸ ΜΗ ΟΝ τῆς φιλοσοφίας, τὸ ὁποῖο ,κατὰ τὸν Καστοριάδη, χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν ΣΥΝΕΧΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΟΝΤΩΝ ΕΚ ΜΗΔΕΝΟΣ. 

 Ἐξηγεῖ ὁ Καστοριάδης, γράφοντας:

"ριζικὰ καινοὐργιο ὄν ἐννοῶ τὸ ΜΗ ΑΝΑΓΩΓ̣ΙΜΟ σὲ ὁτιδήποτε προϋπάρχον , ἐννοῶ τὸ  ὅτι τὸ ἑκάστοτε ΝΕΟ ὄν  ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΧΘΕΙ ΑΙΤΙΑΚΑ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ὑπῆρχε ὡς τότε, ΟΥΤΕ ΛΟΓΙΚΑ ΝΑ ΑΠΑΧΘΕΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟ..." .

Αὐτὴ τὴν διαδικασία Η ΟΠΟΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ,τὴν ὀνομάζει ὁ Καστοριάδης ΣΥΝΕΧΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΚ ΜΗΔΕΝΟΣ , ἢ ἀλλιῶς "ΧΑΟΣ" . (βλ. Καστοριάδης, Ψευδοχάος, χάος καὶ κόσμος, σελ.103 κ.ἑξ).

 ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΝΣΤΑΣΗ ΜΟΥ; 

ὅτι ὅλο αὐτὸ εἶναι ἡ φιλοσοφικὴ ἑρμηνεία τοῦ εὐαγγελικοῦ λογίου τοῦ Ἰησοῦ "Ο ΠΑΤΗΡ ΜΟΥ ΑΡΤΙ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ" (Ἰω.5,17)

 Ὁ ἄθεος Καστοριάδης βεβαίως δέν δέχτηκε τὴν κριτική μου , ὃμως ἐγὼ ἔκτοτε,ὡς πιστὸς καθολικός,  ἒτσι δέχομαι καὶ κατανοῶ τὸν κόσμο καὶ αὐτὸ  τὸ ὀφείλω στὸν "ἄθεο" Καστοριάδη !

Καὶ κάτι τελευταῖο·

σὲ ἐρώτηση περὶ τοῦ big-bang ὁ Καστοριἀδης ἀπάντησε:

"δέν μπορῶ νὰ δεχθῶ ὅτι στὴν πρώτη στιγμὴ τοῦ σύμπαντος ΟΛΑ ΗΤΑΝ ΗΔΗ ΕΚΕΙ ΜΕΣΑ, οἱ ὠκεανοί, οἱ κροκόδειλοι, ἡ Μόνα Λίζα, ἡ 9η Συμφωνία ἤ τὸ τὶ θὰ ὑπάρξει 100000 χρόνια μετά..ΟΛΑ ΤΟΥΤΑ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΜΙΑ ΤΕΡΑΤΩΔΗ ΤΑΥΤΟΛΟΓΙΑ..." 

 

Καὶ κάτι ἀπό τὶς διαλέξεις τοῦ Παρισιοῦ:

ἔλεγε ὁ Καστ. "ΑΝ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΟΝΤΑ ΤΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΕΠΤΟΣ.

ΑΝ ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ , ΤΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΕΠΤΟΣ".

Μεγάλο μυαλὸ ὁ Κορνήλιος ,ἂν καὶ σὲ πολλὰ ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΚΟΣ ΑΠΟ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΕΤΟΙΜΟΣ ΝΑ ΠΑΡΑΔΕΧΘΕΙ  ,ἄθεος αύτὸς ἐκ πεποιθήσεως,  καθόρισε (μαζὶ μὲ 2‒3 ἄλλους *) τὴν σκέψη μου...

ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ Η ΜΝΗΜΗ.

_______

* οἱ ἄλλοι δύο εἶναι ὁ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ στὴν θεολογία καὶ βεβαίως ὁ ΡΕΝΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ στὴν φιλολογία.