Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.
Τὰ Εὐαγγέλια γράφουν ὅτι ἡ Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ καὶ τὰ ἀδέλφια *Του ὄχι μόνον δὲν τὸν ἀκολουθοῦσαν στὶς περιοδεῖες Του ,ἀλλὰ θεωροῦσαν ὅτι "ἐξέστη" {=ΤΡΕΛΑΘΗΚΕ} καὶ κατὰ συνέπεια δὲν πίστευαν σέ Αὐτόν.
Γράφει τὸ "ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ" ὅτι ὅταν ἄκουσαν οἱ δικοί του ὅτι κηρύττει συνεχῶς χωρὶς οὔτε νὰ τρώει πῆγαν νὰ τὸν σταματήσουν νομίζοντας ὃτι τρελάθηκε:" ΑΚΟΥΣΑΝΤΕΣ ΟΙ ΠΑΡ' ΑΥΤΟΥ ΕΞΗΛΘΟΝ ΚΡΑΤΗΣΑΙ ΑΥΤΟΝ ,ΕΛΕΓΟΝ ΓΑΡ ΟΤΙ ΕΞΕΣΤΗ"(Μᾶρκ.3,21).
Μόνο μετὰ τὴν Ἀνάσταση ἡ οἰκογένεια τοῦ Ἰησοῦ ἄλλαξε γνώμη καὶ πίστεψε σέ Αὐτὸν κι ὄχι μόνο πίστεψε ἀλλὰ οἱ ἀδελφοί Του μὲ πρῶτο τὸν ἀδελφόθεο ΙΑΚΩΒΟ ἀνέλαβαν τὴν ἡγεσία τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων (πρόκειται γιά τούς λεγόμενους "ΔΕΣΠΟΣΥΝΟΥΣ" δηλ. ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ποὺ γύρω στὸ 90 μΧ ἐπικηρύσσει ὁ Δομιτιανός βλ.ΕΥΣΕΒΙΟΣ, ΕΚΛ.ΙΣΤ. Γ,19,Β.Ε.Π.)
Μάλιστα τὸ ΠΡΩΤΕΙΟ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ μόνον σὲ ἀντίστιξη μὲ τὴν ἐξουσία τοῦ ΑΔΕΛΦΟΘΕΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ στὴν Ἐκκλησία, μπορεῖ νὰ κατανοηθεῖ ἱστορικά.
Ὡστόσο ,πολὺ νωρίς, ἤδη ἀπὸ τὰ χρόνια συγγραφῆς τοῦ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ( 80‒90 μΧ) ἄρχισε νὰ προεξοφλεῖται μιὰ ίδιαίτερη τιμὴ στὸ πρόσωπο τῆς Μητέρας τοῦ Ἰησοῦ ("ἁπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσιν με πᾶσαι αἱ γενεαί", ΛΟΥΚ.1,48).
Τὸ γεγονὸς ὅμως πού συνετέλεσε στὴν ἀνάπτυξη τῆς Λατρείας τῆς Θεοτόκου,ἦταν βεβαίως ἡ "ΑΝΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ" δηλ.τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ΚΥΡΙΟΣ ΔΕΝ ΗΛΘΕ ὅπως ἀνέμενε ἡ Πρώτη Ἐκκλησία.
Τὸ ἐρώτημα ποὺ προέκυψε τότε , ὅταν πέθαναν οἱ Ἀπόστολοι καὶ ἡ Θεοτόκος ἀλλὰ ὁ Κύριος δέν ἐμφανίστηκε ,ἦταν ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ ΧΡΟΝΟ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ καὶ τὴν Β' ΠΑΡΟΥΣΙΑ. Καὶ γιὰ μὲν τοὺς Ἀποστὸλους ἀκολουθήθηκε ἡ ΙΟΥΔΑΪΚΗ ἰδέα ὅτι ΠΗΓΑΝ ΣΤΟΝ ΑΔΗ (sheol) ΓΙΑ ΝΑ ΚΗΡΥΞΟΥΝ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ , ὄμως γιὰ τὴν Θεοτόκο δὲν ὑποστηρίχτηκε τὸ ἴδιο.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΟΤΟΚΟ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ Η ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ:
Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΔΕΝ ΕΜΕΙΝΕ ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΑΛΛΑ' ΜΕΤΕΣΤΗ ΣΩΜΑΤΙΚΩΣ ΣΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ.
Εἶναι γνωστὴ ἡ διήγηση τῆς ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ποὺ τὴν ἀκολουθεῖ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΣ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ἄν καὶ ἀνάγεται σὲ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (πχ Πρωτευαγγέλιον Ἰακώβου κλπ) .
Ὀλη αὐτὴ ἡ ΜΑΡΙΟΛΟΓΙΑ ("ἐν τῇ κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατἐλιπες Θεοτόκε / μετέστης πρὸς τὴν ζωήν,μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς /καὶ ταῑς πρεσβείαις ταῖς σαῑς λυτρουμένη ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν") θυμίζει βεβαίως τὴν ΙΣΙΔΟΛΟΓΙΑ τῆς ἐποχῆς καὶ τοῦτο τὸ ἐντόπισε ὁ Πατριάρχης ΝΕΣΤΟΡΙΟΣ λἐγων ὄτι ὁ ὅρος ΘΕΟ—ΤΟΚΟΣ παραπέμπει σέ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΘΕΩΝ ΑΠΟ ΘΝΗΤΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ (Ἴσιδα, Κυβέλη κλπ τῶν ὁποίων οἱ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΘΕΟΤ̣ΟΚΟ—βρεφοκρατοῦσα, γλυκοφιλοῦσα κλπ).
Τὸ ἑλληνορρωμαϊκὸ κοινὸ ὅμως δὲν ἀπεδέχθη τὶς ἐνστάσεις τοῦ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ καὶ ἡ Δ' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ (451) κήρυξε τὴν Μαρία ΘΕΟΤΟΚΟ καὶ ὄχι ΧΡΙΣΤΟΤΟΚΟ.
Δέν ὑπάρχουν ούσιώδεις διαφορὲς στὴν Λατρεία τῆς Θεοτόκου σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύση· ἁπλῶς ἡ Δυτικὴ Ἐκκλησία ὑπό τὴν ἐπιρροὴ τοῦ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΙΣΜΟΥ προχώρησε στὴν τελικὴ ἐξαγωγὴ συμπερασμάτων (βλ.ΔΟΓΜΑ ΑΣΠΙΛΟΥ ΣΥΛΛΗΨΕΩΣ) ἀπὸ τὶς προῦπάρχουσες θεολογικές ἀντιλήψεις ὅπως αὐτὲς διαμορφώθηκαν ἤδη ἀπὸ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς αἰῶνες.
____________
* γράφει τὸ "ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ" ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ & ΑΔΕΛΦΕΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ὅτι διερωτῶντο οἱ συμπατριῶτες Του:
"ΟΥΧ ΟΥΤΟΣ ΕΣΤΙΝ Ο ΤΟΥ ΤΕΚΤΟΝΟΣ ΥΙΟΣ; ΟΥΧΙ Η ΜΗΤΗΡ ΑΥΤΟΥ ΛΕΓΕΤΑΙ ΜΑΡΙΑΜ ΚΑΙ ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΑΥΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΙ ΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΙΟΥΔΑΣ ΚΑΙ ΑΙ ΑΔΕΛΦΑΙ ΑΥΤΟΥ ΟΥΧΙ ΠΑΣΑΙ ΠΡΟΣ ΗΜΑΣ ΕΙΣΙ;"(Ματθ.13,55)
__________________________
Περισσότερα βλ.
Σ.ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ , ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕ ΙΣΤΟΡΙΚΑ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (σελ.259, Θεολογία καὶ Κοινωνία σὲ Διάλογο)
______
ΥΓ στὴν φωτο δεξιὰ μιὰ ἀπὸ τὶς ἀρχαιότερες εἰκόνες τῆς Θεοτόκου ἡ SALUS POPULI ROMANI ποὺ ἔφτασε στὴν Ρώμη τὸ 590 μΧ καὶ ἀριστερὰ τὸ ἄγαλμα τῆς βρεφοκρατούσας ΙΣΙΔΑΣ.
