ΚΟΓΞ-ΟΜΠΑΞ & ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ : ἡ ἐπιστημονικὴ ἀλἠθεια.

 Ὁ Ὁλλανδὸς φιλόλογος Johannes Meursius, τὸ 1619, συνἐγραψε  τὸ ἔργο "Eleusinia etc.." (βλ.φωτο) στὸ ὁποῖο κάνει λόγο ,ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΥΤΟΣ, γιὰ τὴν μυστικὴ φράση τῶν Ἐλευσινίων ΚΟΓΞ —ΟΜΠΑΞ. Τὴν ἐν λόγῳ φρἀση  ἁλίευσε ἀπὸ τὸ ΛΕΞΙΚΟ  τοῦ  βυζαντινοῦ (5ος αἰ.μΧ) λεξικογράφου ΗΣΥΧΙΟΥ τοῦ Ἀλεξανδρέως ὅπου στὸ γράμμα Κ ,στὸ οἰκεῖο λῆμμα ,γράφει τὰ ἑξῆς·

κόγξ· ὅμπαξ· ἐπιφώνημα τετελεσμένοις 

καὶ τῆς δικαστικῆς ψήφου
ἦχος, ὡς ὁ τῆς κλεψύδρας, 

παρὰ δὲ Ἀττικοῖς βλόψ.

 ( Α’ ΕΚΔΟΣΗ ΜΑΡΚΟΥ ΜΟΥΣΟΥΡΟΥ)

 Ὁ  Meursius μεταφράζει τὴν λέξη  τοῦ ΗΣΥΧΙΟΥ "τοῖς τετελεσμένοις" ὡς "ΣΤΟΥΣ ΜΥΗΘΕΝΤΕΣ" θεωρῶντας ὅτι ἡ λἐξη "ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ" ἀναφέρεται, ὂχι σὲ κάτι ποὺ ἔχει ὁλοκληρωθεῖ, ἀλλὰ στὸν ΜΥΗΜΕΝΟ, καθότι τὸ ρῆμα ΤΕΛΩ στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἔχει καὶ τὴν ἔννοια τοῦ ΜΥΩ/ΜΥΟΥΜΑΙ. Ὁπότε τὸ ὅλο νόημα τοῦ λήμματος τοῦ Ἡσύχιου —κατὰ τὸν Meursius—εἶναι ΚΟΓΞ ΟΜΠΑΞ : ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΜΥΗΘΕΝΤΩΝ ΣΤΑ (ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ) ΜΥΣΤΗΡΙΑ.

Δυὸ αἰῶνες (1829) ἀργότερα ὁ φιλόλογος C.Lobeck (Βλ.φωτο)  διορθώνει τὸ —ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΑΛΛΩΣΤΕ—χειρόγραφο τοῦ Ἡσυχίου, προτείνοντας τὴν γραφή ΚΟΓΞ ΟΜΟΙΩΣ ΠΑΞ ποὺ σημαίνει :

Ο ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΟΣΤΡΑΚΟΥ ΣΤΗΝ ΨΗΦΟΔΟΧΟ . 

ΟΜΟΙΩΣ ΜΕ ΤΟ "ΣΙΩΠΗ".

ΕΠΙΦΩΝΗΜΑ ΓΙΑ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ.

Ὡστόσο ἀπὸ τὸ 1619 ἕως τὶς ἡμέρες μας ἐπικρατεῖ ἡ ἄποψη τοῦ Meursius  ἡ θεωροῦσα ὅτι ἡ μετοχὴ ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟΙΣ ἀναφέρεται στοὺς ΜΥΗΘΕΝΤΕΣ κι ὄχι σὲ κάτι τὸ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟ · ἔτσι πολλοὶ σπουδαῖοι (πχ ΚΑΝΤ) δέχονται ὅτι ἡ φράση ΚΟΓΞ ΟΜΠΑΞ (ἢ ἡ διορθωμένη  τοῦ Lobeck : ΚΟΓΞ—ΠΑΞ  ἢ χωρισμένη ΚΟΓΞ—ΟΜ—ΠΑΞ)  ἀποτελεῖ ὄντως φράση τῶν Μυστηρίων ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΗΝ ΘΕΩΡΟΥΝ ΩΣ ΦΡΑΣΗ ΚΑΠΟΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΓΛΏΣΣΑΣ (ΙΝΔΙΑΣ, ΘΙΒΕΤ κλπ).

 Φρονῶ πάντως, ἀποδεχόμενος τὴν διόρθωση Lobeck   ὅτι μᾶλλον ἡ μετάφραση τοῦ  Mersius εἶναι παρατραβηγμένη καὶ τὸ νόημα τοῦ λήμματος τοῦ Ἡσύχιου εἶναι πολὺ πιὸ ἁπλὸ καὶ ΠΕΖΟ· 

δίνει ὡς  ὁρισμὸ τῶν λέξεων  ΚΟΓΞ καὶ ΠΑΞ ,τὴν ὁλοκλήρωση καὶ τὸ τέλος μιᾶς πράξης.

 ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ.

 Ἐξάλλου ἡ λέξη ΠΑΞ=ΣΙΩΠΗ  στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ εἶχε λίγο ἀγοραῖο χαρακτῆρα (σὰν τὴν σημερινὴ λέξη ΣΚΑΣΜΟΣ) μὴ συνάδοντα μέ τὴν τελετουργικὴ γλῶσσα τῶν Μυστηρίων, Ἐλευσινίων ἢ ἄλλων.

 Ὡστόσο,  πρέπει νὰ πῶ ὁλοκληρώνοντας ὅτι μέχρι νὰ βρεθεῖ κάποιο ἄλλο χειρόγραφο τοῦ Ἡσύχιου ὅπου νὰ διαπιστωθεῖ ἄν ἡ σωστὴ  φράση εἶναι ΚΟΓΞ ,ΟΜΠΑΞ ἢ ΚΟΓΞ, ΟΜΟΙΩΣ ΠΑΞ, δὲν δικαιούμαστε νὰ εἴμαστε ΕΝΤΕΛΩΣ  σίγουροι γιὰ τὸ πραγματικὸ νόημα τῆς περιλάλητης αὐτῆς φρἀσης.