Διαμαντῆς Κούτουλας

Τὸ μεγάλο ἔργο τοῦ Βιττγκενστάιν εἶναι βεβαίως τὸ TRACTATUS LOGICO-PHILOSOPHICUS (=Πραγματεία λογικοφιλοσοφική) γραμμένη -καὶ ἐπηρεασμένη- μέσα στὰ χαρακώματα τοῦ Α' Παγκ.Πολέμου ὅπου ο Βιττγκενστάιν πολέμησε ἐθελοντὴς στὸν Αὐστροουγρικὸ Στρατό.  Η κύρια ἰδέα τοῦ ἔργου -τὴν ὀποίαν ὁ Βιττγκενστάιν ἐμπνεύστηκε ὅταν εἶδε τὰ ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ στρατιωτῶν καὶ κανονιῶν ΕΠΙ ΧΑΡΤΟΥ στὸ Ἐπιτελεῖο- ἡ κύρια φιλοσοφική ἰδέα λοιπόν τοῦ tractatus εἶναι ὅτι ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ. Συνεπῶς κάθε ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ὅπως πχ ἡ Γλῶσσα,  ἡ Λογική , τὰ Μαθηματικά κλπ ΩΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ καὶ  μόνον κι ὄχι ὡς πραγματικὰ ὄντα  ΕΙΝΑΙ  ΤΑΥΤΟΛΟΓΙΕΣ ΚΕΝΕΣ  ΝΟΗΜΑΤΟΣ. Ιδιαίτερη σημασία ἔχει ἡ Παράγραφος 6.41 τοῦ Tractatus (ὅλο τὸ βιβλιο ἔχει 7 κεφάλαια -ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ  ἀναλυόμενες σὲ ἀριθμημένες παραγράφους). Γράφει λοιπὸν στὴν Παράγραφο 6.41 ὁ Βιττγκενστάιν (τὴν ἰδέα αὐτὴ τὴν ἐμπνεύστηκε κατὰ τὴ διάρκεια μιᾶς καταδρομικῆς ἐπιχείρησης στὸ ἀνατολικὸ μέτωπο ἀνάμεσα σὲ ἐκρήξεις βομβῶν) ὅτι : " ΤΟ ΝΟΗΜΑ Τ

 Ἐτυμολογικῶς ἡ λέξη"ΚΟΘΟΡΝΟΣ' ἴσως εἶναι ΛΥΔΙΚΗΣ προελεύσεως —δὲν μπορεῖ νὰ ἀναχθεῖ σὲ ἑλληνικὲς ρίζες—ὡστόσο ὑπάρχει μαρτυρία γιὰ τὴν ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ της  ἔννοια , ἀπὸ τὸν ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ. Στὸ 2ο βιβλίο τῶν "ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ" ὅταν ἐξιστορεῖ τὴν Δ̣ΙΚΗ ΤΟΥ ΘΗΡΑΜΕΝΗ —τοῦ δευτέρου στὴν ἡγεσία τῶν Τριάκοντα Τυράννων—στὴν ὀλιγαρχικὴ  Βουλὴ , γράφει ὅτι  ὁ ἀρχηγὸς τῶν Τριάκοντα ,ὁ διαβόητος ΚΡΙΤΙΑΣ κατήγγειλε τὸν Θηραμένη* στοὺς ὀλιγαρχικοὺς βουλευτὲς ,ὀχι μόνον ὡς ἐχθρὸ τῆς Ὀλιγαρχίας , ἀλλὰ καὶ ὡς ἀναξιόπιστο ΚΑΙΡΟΣΚΟΠΟ ποὺ ἀλλάζει πολιτικὲς παρατάξεις σὰν τὰ ..πουκάμισα  ( ὁ Θηραμένης ἤθελε ἕναν μετριοπαθῆ τύπο ὀλιγαρχίας ὅπου θὰ  εἶχαν  πολιτικὰ δικαιώματα ὅσοι μποροῦσαν νὰ ἐξοπλίζονται μόνοι τους,  ἐνῶ ὁ Κριτίας ἐφάρμοζε  στυγνὴ  Τυραννία ,φονεύων κατὰ τὸ δοκοῦν)  καὶ ἐξήγησε ὅτι γι αὐτὸ τὸν ἀποκαλοῦν "ΚΟΘΟΡΝΟΝ".  Ὁ κόθορνος ἦταν ὑπόδημα τῶν κυνηγῶν καὶ τῶν ἱππέων, φθάνον μέχρι τῶν γονάτων,  ἤ εἰδικὸ  ὑπόδημα μὲ ψηλὴ σόλα ποὺ προσέδιδε ὕψος στοὺς ἠθοποιοὺς τῆς Τραγῳδίας.  Ὅμ

 Πρόκειται γιὰ τὴν πιὸ "αἰνιγματική" κωμῳδία τοῦ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ,ὁ ἴδιος τὴν θεωροῦσε ὡς τὴν καλύτερη του (" ΤΑΥΤΗΝ ΣΟΦΩΤΑΤ’ ΕΧΕΙΝ ΤΩΝ ΕΜΩΝ ΚΩΜΩΔΙΩΝ"‒στ.520 κἑξ.) κ αὶ ἀγανάκτησε ὅταν τὸ 423 πΧ στὰ Μ.Διονύσια πῆρε τὸ 3ο βραβεῖο (1ος ἦρθε ὁ ΚΡΑΤΙΝΟΣ μὲ τὴν "ΠΥΤΙΝΗ", 2ος ὁ ΑΜΕΙΝΙΑΣ μὲ τὸν "ΚΟΝΝΟ") κάτι ποὺ ,κατὰ τὴ γνώμη του, τὸν ἀδικοῦσε ("ΗΤΤΗΘΕΙΣ ΟΥΚ ΑΞΙΟΣ ΩΝ"στ.525)  Τὸ κείμενο ποὺ ἔχουμε εἶναι ἡ δεύτερη ἐπανέκδοση τοῦ 419/8πΧ ,  ὄχι ὅμως ἡ ὁλοκληρωμένη  (περιέχει ἀναχρονισμούς, πχ θεωρεῖται ζῶν ὁ Κλέων ποὺ πέθανε τὸ 422 πΧ στὴ μάχη τῆς Ἀμφίπολης, ἐνῶ ἀναφέρεται  στὸ κείμενο τοῦ Ἀριστοφάνη  ἡ κωμῳδία "Μαρικᾶς" τοῦ Εὔπολη  ποὺ ὅμως ανέβηκε τὸ 421 πΧ) · ὑπάρχει πάντως  πληροφορία ὅτι ἀνέβηκε ξανὰ ἐπὶ ἄρχοντος ΑΜΕΙΝΙΟΥ  ἀλλὰ πάλι ἀπέτυχε  γιατὶ τὴν.. σαμπόταρε ἡ "κλίκα" τοῦ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ ποὺ ἦταν φίλος τοῦ ΣΩΚΡΑΤΗ.    Εἶναι γνωστὸ ὅτι στὶς ΝΕΦΕΛΕΣ διακωμῳδεῖται ὁ Σωκράτης , ὁ ὁποῖος παρουσιάζεται ὡς φυσικὸς φιλόσοφος σὰν τὸν

                              (Discovery Channel) Μαθητὴς ἐν Μυστρᾷ τοῦ ΠΛΗΘΩΝΟΣ, ὁ κατὰ κόσμον ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΙΟΣ καὶ  μετέπειτα ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΝΙΚΑΙΑΣ, διεπίστωσε ὅτι τὸ ἐναπομεῖναν Βυζάντιο εἶχε δύο ἐπιλογές·  εἴτε νὰ γίνει ἐπαρχία τῆς Αναγεννησιακῆς Ἰταλίας ,εἴτε ἐπαρχία τῶν Ὀθωμανῶν —ἐξ οὗ καὶ ὁ ἀγῶνας του ,μαζὶ μὲ ΟΛΟΥΣ  τοὺς ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥΣ γιὰ τὴν Ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν.  Ὑπῆρξε ἡ ψυχὴ τῆς Συνόδου Φλωρεντίας τὸ 1439·  προσωπικὸς σύμβουλος τοῦ αὐτοκράτορα ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ , φίλος καὶ συνομιλητὴς τοῦ CUSANUS ἔθεσε  στὴ Σύνοδο ἐκείνη τὰ θεμέλια τῆς ΦΙΛΟΛΟΓ̣ΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΩΝ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ , οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῆς ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑΣ, μὲ ἀφορμὴ τὸ περιλάλητο filioque [ = καὶ ἐκ τοῦ υἱοῦ ].  Ἰδοὺ πῶς·  παρουσίασε  ὁ Βησσαρίων χειρόγραφο τοῦ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ἀπὸ τὸ ἔργο του "ΚΑΤΑ ΕΥΝΟΜΙΟΥ‒Γ' "  ὅπου ἔγραφε ὁ Καππαδόκης Ἱεράρχης  ὅτι  τὸ Πνεῦμα παρὰ τοῦ Υἱοῦ  " τὸ εἶναι ἔχον  καὶ παρ' σὐτοῦ λαμβάνον  καὶ ἀναγγέλλειν ἡμῖν"  (*) εὐνοῶντας ἔτσι τὸν ὅρο τοῦ filioque ,  δεδο

 Ὑπάρχει μιὰ "σταθερά" ἑρμηνείας τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν ἐπιτυμβίων:   ὁ νεκρὸς κοιτᾶ πάντα ΑΛΛΟΥ ,  στὸ ΑΠΕΙΡΟ , στοὺς θεατές —ποτὲ σὲ ἐκείνους ποὺ   ΤΟΝ ΚΟΙΤΟΥΝ. Οἱ ζῶντες τὸν βλέπουν ,κοιτοῦν πρὸς αὐτὸν, ὁ νεκρὸς  ὄχι, κοιτᾶ ΑΛΛΟΥ.  Κι ἔτσι ἀναγνωρίζουμε  ποιὸ ἀπὸ τὰ ἀνάγλυφα ἤ ἀγἀλματα  τοῦ ἐπιτυμβίου  ἀναπαριστᾶ τὸ νεκρό.  Στὸ παρακάτω ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΥ ΤΟΥ ΕΥΦΡΑΝΟΡΟΣ ,   τοῦ 310 πΧ, ποὺ βρέθηκε στὸν Ἰλισσό  [ ὅταν ἤμουν φοιτητὴς ,τό 1982, τὸ ἀπέδιδαν στὸν ΣΚΟΠΑ κι ὄχι στὸν Εὐφρἀνορα]  ὁ νεκρὸς εἶναι ὁ νέος ἀριστερὰ ΠΟΥ ΚΟΙΤΑ ΣΤΟ ΚΕΝΟ , στοὺς θεατές,  ἐνῶ δεξιὰ ἀπεικονίζεται ὁ γέρων πατέρας του ΠΟΥ ΚΟΙΤΑ ΤΟ ΝΕΚΡΟ γυιὸ του ,ἀναλογιζόμενος τὸ Παράλογο τοῦ βίου [ =πεθαίνει ὁ γυιὸς ,ἐνῶ ζεῖ ὁ ἡλικιωμένος πατέρας]  Κάτω ἀριστερὰ ΚΟΙΜΑΤΑΙ τὸ μικρὸ παιδὶ  τοῦ νεκροῦ νέου  ,  ὀνειρευόμενο τὸν πατέρα του ποὺ ἔφυγε.. Τρεῖς γενιὲς σὲ ἕνα ἐπιτύμβιο:  παπποῦς, νεαρὸς πατέρας,ἐγγονός.  Καὶ κάτω  δεξιὰ ,ὁ πιστὸς σκύλος (βλ πάνω φωτο)