Αναρτήσεις

Προβολή αναρτήσεων από Ιουλίου 26, 2020

Ἀριστοφάνους, "Ἐκκλησιάζουσαι" : ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Εικόνα
Βρισκόμαστε στὰ 392 πΧ ὅταν παρουσιάζονται οἱ ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΕΣ (=οἱ γυναῖκες ποὺ συνεδριάζουν στὴν ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ τῆς Ἀθήνας)  ἀπὸ τὸν Ἀριστοφάνη ,μὲ μιὰν εὐτράπελη ὑπόθεση · οἱ γυναῖκες ,ντυμένες ἄνδρες,.ἀποφασίζουν στὴν ΠΝΥΚΑ νὰ πάρουν τὶς τύχες τῆς πόλης στὰ χέρια τους  παραμερίζοντας τοὺς ἄνδρες, ἐφσρμόζοντας δύο ρηξικέλευθα προγράμματα , ΚΟΙΝΟΚΤΗΜΟΣΥΝΗΣ καὶ ΚΟΙΝΟΓΑΜΙΑΣ.  Εἶναι ἡ ἐποχὴ ποὺ μετὰ ἀπὸ τὶς συμφορὲς τοῦ Πελοπ.Πολέμου καὶ τοὺς Τριάκοντα,  ὅλοι ἀναζητοῦν ποιὸ εἶναι τὸ ἰδανικὸ πολίτευμα γιὰ μιὰ πόλη , γι αὐτὸ καὶ τὶς ἰδέες ποὺ παρουσιάζει στὶς ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΕΣ ὁ Ἀριστοφάνης , θὰ τὶς ξανασυναντήσουμε , πανομοιότυπες, μιὰ δεκαετία ἀργότερα, στὴν ΠΟΛΙΤΕΙΑ τοῦ ΠΛΑΤΩΝΑ (ὅταν πιὰ δὲν ζοῦσε ὁ Ἀριστοφάνης..). Παρουσιάζεται λοιπὸν στὶς ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΕΣ, τὸ ΠΡΩΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ τῆς Ἱστορίας στὶς ..προγραμματικὲς δηλώσεις  τῆς ΠΡΑΞΑΓΟΡΑΣ ,ὄταν ἀνακοινώνει  στὸν ἄνδρα της ΒΛΕΠΥΡΟ ,  τὶ θὰ προτείνει στὴν  Ἐκκλησία τοῦ Δήμου τῶν γυναικῶν· " τὴν γῆν πρ

Η ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ & Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΝ 18ο ΑΙ.

Εικόνα
 Ἡ Φιλολογία καὶ ἡ Κριτικὴ τοῦ Κειμένου γεννήθηκε ἀπὸ τὴν ΘΕΟΛΟΓΙΑ τὸν 18ο αἰ. Τὸ 1721 ὁ   ἀνακοίνωσε τὸ σχέδιο του νὰ ἐκδόσει τὴν ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ βασισμένος στὰ ΑΡΧΑΙΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ καὶ ὄχι στὴν ἔντυπη ἔκδοση  ( textus receptus)τοῦ Γουτεμβέργιου .  Οἱ θεολόγοι ἀντέδρασαν ἔντονα, διότι ἀντελήφθησαν τὸ προκῦπτον  ἔρώτημα : ΠΟΙΟ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΘΑΝΑΙ ΤΟ "ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΟ" ,ἀφοῦ τὰ χειρόγραφα ΕΧΟΥΝ μεγάλες  ΔΙΑΦΟΡΕΣ  μεταξύ τους ; Τελικὰ , μετὰ ἕναν αἰῶνα , τὸ 1831, ἔγινε πραγματικότητα ἡ ΚΡΙΤΙΚΗ ἔκδοση τοῦ καινοδιαθηκικοῦ κειμένου —δηλ. μέσῳ ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ— ἀπὸ τὸν Lachmann.  Ὅταν μέσα σὲ λίγες δεκαετίες, ἡ μέθοδος αὐτὴ τοῦ BENTLEY πέρασε καὶ στὰ κλασσικὰ κείμενα , ἑλληνικὰ καὶ λατινικά,  εἶχε πιὰ γεννηθεῖ ἡ Κλασσικὴ Φιλολογία  ποὺ πυρῆνας της εἶναι ἡ Κριτικὴ ἔκδοση τῶν κειμένων.  Ἡ  ἐργασία αὐτὴ  (ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ) ἔχει τρία στάδια : 1.Recensio :  μὲ βάση τά σωζόμενα χειρόγραφα ἀνασυγκροτεῖτ

Ἀδεῶς καὶ γενναίως : Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Εικόνα
 "Ἀδεῶς καὶ γενναίως" * Ἀντιγράφω ἀπὸ τὸ βιβλίο "ΓΡΑΙΚΥΛΟΙ"  τοῦ Ρόδη Ρούφου (1967) ποὺ περιγράφει τὴν τελευταία ΕΛΕΥΘΕΡΗ** ΑΘΗΝΑ τὸ 86 πΧ ,  λίγο πρὶν τὴν Καταστροφὴ της  ἀπὸ τὸν Ρωμαῖο στρατηγὸ ΣΥΛΛΑ : « Μὴ λυγίσεις νοῦ, στὸν ὕστατο τοῦτο πειρασμό.  Μεῖνε ἑλληνικός, μὴν παραιτηθεῖς ἀπὸ τὴν καθαρὴ σου θέαση...αδεῶς καὶ γενναίως. Αὐτὸ θὰ μείνει ἀπὸ τὸν Ἑλληνισμό,  αὐτὸ δὲν θὰ τὸ καταστρέψουν οἱ λεγεῶνες. Ἄν ποτέ σκοτεινιάσει ο κόσμος ἀπό καινούργιους βαρβάρους καὶ δεισιδαιμονίες,  ἡ λέξη "Ἑλληνας" ἄς ἐξακολουθήσει νὰ σημαίνει ἐκεῖνον ποὺ κρατάει τὴ σκέψη του ἄφοβη καὶ ἀδέκαστη...  Ἐμεῖς πρέπει τἄχα νὰ γίνουμε μιὰ ξεπεσμένη ράτσα κολάκων, ταπεινοὶ καὶ περιφρονημένοι Γραικύλοι; Καὶ ἀπαντᾶ ὁ ἰδιος:   Ὄχι · Δὲν θὰ σβήσει ὁ ἑλληνισμός,  γιατί εἶναι μιὰ ἐννοια ποὺ ξεπερνάει  τὶς ἐφήμερες τύχες τῶν φυλῶν..» ________ * ἡ φράση  εἶναι ἀπὸ τὸν  διάλογο "ΦΑΙΔΩΝ"  τοῦ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (57a26) καὶ ἀναφέρεται στὸ πῶς ἀντιμε

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ, "ΒΑΤΡΑΧΟΙ" : ἕνα χρονικὸ προαναγγελθέντος θανάτου

Εικόνα
Γιὰ νὰ κατανοηθεῖ ἕνα ἀρχαῖο κείμενο, ἐν προκειμένῳ μιὰ ἀριστοφάνεια κωμῳδία εἶναι ἀπαραίτητη ἡ γνώση τοῦ πολιτικοῦ  background τῆς ἐποχῆς  (γι αὐτὸ καὶ δὲν ἀρκεῖ ἡ μετάφραση ἑνὸς κειμένου ,ἀλλὰ εἶναι ἄκρως ἀπαραίτητα τὰ ἑρμηνευτικὰ καὶ φιλολογικὰ σχόλια).  Οἱ "ΒΑΤΡΑΧΟΙ"  τοῦ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ἀνέβηκαν στὰ ΛΗΝΑΙΑ τὸν ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ τοῦ 405 πΧ ,ὅπου ἀπέσπασαν τὸ 1ο βραβεῖο καὶ ἀποτελοῦν τὴν πλέον ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ γιὰ τὴν πολιτικὴ δραστηριότητα  τοῦ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ , κωμῳδία.  Ἰδοὺ γιατὶ ·  Ἤδη  τὸ 405 πΧ ἔχει γίνει ἡ ναυμαχία στὶς ΑΡΓΙΝΟΥΣΕΣ ὅπου .ἔχουν νικήσει τοὺς Σπαρτιᾶτες οἱ Ἀθηναῖοι  ἀλλὰ ἐπειδὴ λόγῳ τῆς θαλασσοταραχῆς δὲν μαζεύτηκαν οἱ πολυπληθεῖς ναυαγοὶ  (χάθηκαν τότε περὶ τοὺς 5000 ἀνδρες) ὁ ἀθηναϊκὸς λαὸς καταδικάζει ὁμαδικὰ , πρωτοστατοῦντος τοῦ δημαγωγοῦ Κλεοφῶντος, σὲ θάνατο ΜΕ ΜΙΑ ΨΗΦΟ ὅλους τοὺς στρατηγοὺς  —μόνο ὁ Σωκράτης ἀντέδρασε σὲ αὐτὸ τὸ δικαστικὸ ἔγκλημα..  Ἡ κατάσταση στὴν Ἀθήνα εἶναι χαοτικὴ καὶ ὅλοι ζητοῦν ΔΙΕΞΟΔΟ ἀπό τὸν Πόλεμο ,τώρα ποὺ εἶναι