Διαμαντῆς Κούτουλας

 Ἐν συντομίᾳ καὶ ευθέως· τὸ πρόβλημα τῶν νεοελληνικῶν μεταφράσεων εἶναι παλιὸ καὶ ἔγκειται—κυρίως—στὸ γεγονὸς τῆς ἐπικρἀτησης τοῦ ΨΥΧΑΡΙΣΜΟΥ στοὺς ἀνθρώπους τοῦ πνεύματος (τἐλη 19ου καὶ ἀρχὲς 20ου αἰ.) καὶ στὴν ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ τοῦ γλωσσικοῦ μας προβλήματος {καθαρεύουσα ΚΟΡΑΗ="συντηρητικοί" —δημοτικὴ ΣΟΛΩΜΟΥ="προοδευτικοί"} καθὼς καὶ στὸ ὅτι ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ ἀλλὰ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΓΛΩΣΣΑΣ.  Ὁ Ἰω . Ψυχἀρης — ἂν καὶ ἦταν καλὸς γλωσσολόγος , διαπρέψας ἐν Παρισίοις— ΕΙΠΕ ΚΑΙ ΕΓΡΑΨΕ ΧΟΝΤΡΑΔΕΣ προσπαθῶντας νὰ ΘΕΣΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΚΑΝΟΝΕΣ στὴν καθομιλουμἐνη γλῶσσα μετατρἐποντας τὸ γλωσσικὸ σὲ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ζήτημα  ὀρίζοντας  πχ. ὁ Παρθενὼν νὰ λέγεται  Παρθενός, ἡ περικεφαλαία, περκεφαλιά, οἰ ἄνθρωποι, ἀθρῶποι κλπ ΕΞΩΦΡΕΝΙΚΑ   καὶ νὰ γράφονται,  ὀ δεύτερος , δέφτερος, ὁ  αὐτός, ἀφτός, τὸ παύω, πάβω,ἡ  εὐκολία, ἐφκολία, ἡ  Εὐρώπη, Ἐβρώπη κλπ ΚΑΤΑΡΓΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΔΙΦΘΟΓΓΟΥΣ αὐθαιρέτως ,τὴν ἴδ...

Δύσκολος ἀλλὰ σημαντικώτατος ὁ διάλογος "ΣΟΦΙΣΤΗΣ" τοῦ Πλάτωνος καὶ μέ...κρυμμένους ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥΣ  κώδικες.  Ἐξηγῶ ἐν συντομία· καταρχὰς ὁ ἐν λόγῳ διἀλογος εἶναι χρήσιμος ἐπειδὴ μᾶς βοηθᾶ νὰ καταλάβουμε τὴν χρονικὴ σειρὰ γραφῆς τῶν ὕστερων πλατωνικῶν ἐργων. Ξεκινᾶ μιλῶντας  ὁ μαθηματικὸς Θεόδωρος ὅτι συνεχίζουν τὴν χθεσινὴ συζήτηση πού εἶχαν {" κατὰ τὴν χθὲς ὁμολογίαν "} μέ τὸν ἂλλον μαθηματικὸ ΘΕΑΙΤΗΤΟ περὶ γνώσεως, ἐνῶ παρουσιάζει τὸν ΣΩΚΡΑΤΗ νὰ θυμᾶται τὴν παλιά—δῆθεν—συζήτηση ποὺ εἶχε στὰ Παναθήναια τοῦ 420πΧ μὲ τὸν γέροντα Παρμενίδη {" οἶον Παρμενίδη χρωμένῳ ..παρεγενόμην ἐγὼ νέος ὤν"—217c } παραπἐμποντας ἔτσι στὸ θέμα τοῦ πλατωνικοῦ διαλόγου"ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ". Συνεπῶς μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ὁ "ΣΟΦΙΣΤΗΣ" γράφτηκε ΜΕΤΑ τόν"ΠΑΡΜΕΝΙΔΗ" καὶ τόν"ΘΕΑΙΤΗΤΟ" κι ἐπειδὴ μιμεῖται τὴν ἔλλειψη χασμωδιῶν τῆς ΙΣΟΚΡΑΤΕΙΑΣ ρητορικῆς κι ἐπειδὴ γράφει ΣΕ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΛΛΟ ΥΦΟΣ ἀπὸ τόν "Θεαίτητο" πιθανολογοῦμε ὅτι πρἐπει ΝΑ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΕ...

 Ἐξηγοῦσα σὲ κἀποιον μεταπτυχιακὸ φοιτητὴ ὅτι δέν ἀρκεῖ ἡ μετάφραση ἑνὸς ἀρχαίου κειμένου γιὰ νὰ καταλάβει κανεὶς τὸ νόημα, μέ τὸ ἑξῆς παρἀδειγμα ἀπὸ τὸν διἀλογο "ΓΟΡΓΙΑΣ" τοῦ Πλάτωνος τὸν ὁποῖον τοῦ δίδασκα:  κατηγορεῖ ὁ Σωκρἀτης τὸν Περικλῆ  γιὰ λαϊκισμὸ ἐπειδὴ  διέφθειρε τοὺς Ἀθηναίους μέ τὴν πολιτικὴ ἐπιδομάτων γιὰ τοὺς ἀναλαμβάνοντες δημόσια ἀξιώματα, λέγοντας: < Περικλέα πεποιηκέναι Ἀθηναίους, ἀργούς, δειλούς καὶ λάλους καὶ φιλσργύρους εἰς μισθοφορίαν πρῶτον καταστήσαντα >  {=ὁ Περικλῆς ἔκανε τοὺς Ἀθηναίους ὀκνηρούς, δειλούς, φλύαρους καὶ φιλάργυρους ἑπειδὴ πρῶτος αύτοὺς καθιέρωσε τὴν μισθοδοσία τῶν ἀξιωμάτων—514Ε}. Ὁπότε τοῦ ἀπαντᾶ ὁ Καλλικλῆς : < Τῶν τὰ ὦτα κατεαγότων άκούεις ταῦτα, ὦ Σώκρατες > {=τὰ ἀκοῦς αὐτὰ Σωκράτη ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἔχουν κόψει τα αὐτιά τους > . ΠΟΙΟΥΣ ΕΝΝΟΕΙ ΕΔΩ Ο ΠΛΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΦΡΑΣΗ   <ΚΑΤΕΑΓΟΤΕΣ ΤΑ ΩΤΑ> {=ΕΧΟΝΤΕΣ ΚΟΜΜΕΝΑ  ΑΥΤΙΑ }; Δέν ἀρκεῖ ἐδῶ ἡ μετάφραση γιὰ τὴν κατανόηση τοῦ κειμένου.  ΕΔ...

  Ἐν συντομία· γνωρίζουμε σήμερα,  μετὰ τὴν δημοσίευση τῶν ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ* τοῦ Φόρεῐ̈ν Ὄφις (τὰ ὁποῖα βεβαίως ἔχουν ΕΠΙΜΕΛΩΣ  ΑΠΟΚΡΥΒΕΙ σὲ Ἑλλάδα καί—κυρίως— Κύπρο)  γιὰ  τὸ παρασκήνιο τῶν ΚΡΙΣΙΜΩΝ ἡμερῶν μεταξύ τοῦ Πραξικοπήματος (15/7/74) καὶ τῆς Τουρκικῆς  Είσβολῆς (20/7/74) στὴν Κύπρο τὰ ἑξῆς :  1 ) οἱ Βρεττανοί ὅταν εῖδαν ὅτι ἡ Χούντα τοποθέτησε ὡς  Πρόεδρο στὴν Κύπρο τὸν Ν.ΣΑΜΨΩΝ (παλιὸ ἀγωνιστὴ τῆς ΕΟΚΑ καὶ φανατικὸ ἑνωτικό)  πίστεψαν ὅτι ΕΠΙΚΕΙΤΑΙ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ—ΚΥΠΡΟΥ .  Αὐτὸ σήμαινε  ΝΑΤΟΠΟΙΗΣΗ  καὶ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ τῆς νήσου δηλ. ἀπώλεια τοῦ βρεττανικοῦ μονοπωλίου τῶν βάσεων στὴν Μεγαλόνησο.  Ἔτσι ἀποφάσισαν ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΤΟΝ ΣΑΜΨΩΝ ὡς Πρόεδρο  καὶ νὰ ΔΙΑΣΩΣΟΥΝ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΟ Μ ΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΕΣῼ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ γιὰ διαβουλεύσεις, σχετικὰ μὲ τὸ πῶς θὰ παρἐβαινε ἡ Τουρκία ὡς ἐγγυήτρια δύναμη προκειμἐνου νὰ ἀποτραπεῖ  πᾶν ἐνδεχόμενο  μετατροπῆς ...

 Ἐν συνόψει· λέγοντας "γενιὰ τοῦ '30" ἐννοοῦμε τοὺς λογοτέχνες ποὺ ἐμφανίστηκαν στὰ γράμματα κατὰ τὸν Μεσοπόλεμο ( ΒΕΝΕΖΗΣ—ΜΥΡ̣ΙΒΗΛΗΣ—ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ—ΘΕΟΤΟΚΑΣ—ΣΕΦΕΡΗΣ—ΕΛΥΤΗΣ κλπ ) μὲ στόχο νὰ ξεπεράσουν τοὺς "ἠθογράφους" τοῦ 19ου αἰ.  Μεταπολεμικά γύρω στὸ 1949, ἡ "κίνηση"  αὐτὴ ὀργανώθηκε ἀπὸ τόν(τήν) κριτικὸ ΑΛΚΗ ΘΡΥΛΟ (κατὰ κόσμον ΕΛΕΝΗ ΟΥΡΑΝΗ—ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΗ ) στὴν λεγομένη "ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ 12" καὶ μέ κέντρο τὸ περιοδικό " ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ " {ἰδρυθὲν τὸ 1927 ἀπὸ τὸν Κ.ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟ μέ διευθ. τὸν Γ.ΞΕΝΟΠΟΥΛΟ καὶ  τὸ ὁποῖο ἐδόθη ἀπὸ τὸν δεύτερο ὡς  προικῷο στὸν ΠΕΤΡΟ ΧΑΡΗ —κατὰ κόσμον ΙΩ.ΜΑΡΜΑΡΙΑΔΗ } προσπάθησε νὰ ποδηγετήσει τὰ λογοτεχνικὰ πράγματα τῆς Ἑλλάδας τοῦ Μεταπολέμου μέ γνώμονα τὶς φιλίες καὶ τίς "δημόσιες σχέσεις" μὲ τὶς βραβεὺσεις  ἑαυτῶν καὶ ἀλλήλων τοῖς χρήμασι τῆς Ἑλἐνης Ούράνη (Ἄλκη Θρύλου). Σὲ αύτὴν τὴν παρέα —ὃπως ἔχω ξαναγρἀψει— ΟΡΘΩΘΗΚΕ τὸ περιοδικό "ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ" πρωτοεκδοθὲν τὸ 1952 τοῦ ΡΕΝΟΥ (καὶ Ἡρακλῆ)  ΑΠΟΣΤ...

Στὸν πλατωνικὸ διάλογο "ΓΟΡΓΙΑΣ" —ὅπως ἔχω γράψει σὲ ἄλλην εὐκαιρία—ὁ Σωκρἀτης μιλῶντας στὸν σοφιστὴ ΚΑΛΛΙΚΛΗ κρίνει ἀρνητικὰ τὸν Περικλῆ μὲ τὸ ἐπιχείρημα ὅτι ΠΑΡΕΔΩΣΕ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΥΣ ΑΠΟ ΟΣΟ  ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΛΑΒΕ καὶ στὸν διαφωνοῦντα Καλλικλῆ* θέτει τὸ δὶλημμα :  πότε οἱ Ἀθηναῖοι ἦταν καλύτεροι , ὅταν ἀνἐλαβε ὁ Περικλῆς καὶ τὸν λάτρευαν ἢ στὸ τέλος τῆς θητείας του, ὅταν τὸν κυνήγησαν γιὰ ὑπαιξερέσεις τῶν χρημάτων τοῦ Παρθενῶνα;  Ἂν ὁ Καλλικλῆς ἀπαντοῦσε ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι ἦταν καλύτεροι στὴν ἀρχὴ τῆς θητείας τοῦ Περικλῆ τότε στὸ τέλος τῆς θητείας (πού τὸν καταδὶωξαν) εἶχαν γίνει χειρότεροι, ὁπότε ἦταν κακὸς πολιτικὸς ὁ Περικλῆς. Ἂν ὁ Καλλικλῆς ἀπαντοῦσε ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι ἔγιναν καλύτεροι στὸ τέλος τῆς θητείας τοῦ Περικλῆ, τότε ΣΩΣΤΑ τὸν κυνήγησαν γιὰ ἀτασθαλίες, ὁπότι ΠΑΛΙ ἀποδεικνύεται ὃτι ἦταν κακὸς πολιτικὸς ὁ έραστὴς τῆς Ἀσπασίας .. Πάντως ἡ κριτικὴ τοῦ Σωκρἀτη (δηλ.τοῦ ΠΛΑΤΩΝΟΣ) ἑστιἀζεται στὸ ὅτι ὁ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΔΙΕΦΘΕΙΡΕ ΤΟΝ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΟΧΛΟ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑ...