ΠΩΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΗΚΕ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ’74 ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΦΩΝΗ ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ.
Ἐν συντομία·
γνωρίζουμε σήμερα, μετὰ τὴν δημοσίευση τῶν ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ* τοῦ Φόρεῐ̈ν Ὄφις (τὰ ὁποῖα βεβαίως ἔχουν ΕΠΙΜΕΛΩΣ ΑΠΟΚΡΥΒΕΙ σὲ Ἑλλάδα καί—κυρίως— Κύπρο) γιὰ τὸ παρασκήνιο τῶν ΚΡΙΣΙΜΩΝ ἡμερῶν μεταξύ τοῦ Πραξικοπήματος (15/7/74) καὶ τῆς Τουρκικῆς Είσβολῆς (20/7/74) στὴν Κύπρο τὰ ἑξῆς :
1) οἱ Βρεττανοί ὅταν εῖδαν ὅτι ἡ Χούντα τοποθέτησε ὡς Πρόεδρο στὴν Κύπρο τὸν Ν.ΣΑΜΨΩΝ (παλιὸ ἀγωνιστὴ τῆς ΕΟΚΑ καὶ φανατικὸ ἑνωτικό) πίστεψαν ὅτι ΕΠΙΚΕΙΤΑΙ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ—ΚΥΠΡΟΥ.
Αὐτὸ σήμαινε ΝΑΤΟΠΟΙΗΣΗ καὶ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ τῆς νήσου δηλ. ἀπώλεια τοῦ βρεττανικοῦ μονοπωλίου τῶν βάσεων στὴν Μεγαλόνησο.
Ἔτσι ἀποφάσισαν ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΟΥΝ ΤΟΝ ΣΑΜΨΩΝ ὡς Πρόεδρο καὶ νὰ ΔΙΑΣΩΣΟΥΝ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΟ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΕΣῼ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ γιὰ διαβουλεύσεις, σχετικὰ μὲ τὸ πῶς θὰ παρἐβαινε ἡ Τουρκία ὡς ἐγγυήτρια δύναμη προκειμἐνου νὰ ἀποτραπεῖ πᾶν ἐνδεχόμενο μετατροπῆς τῆς Κύπρου σὲ ἔδαφος τῆς ἑλληνικῆς ἐπικράτειας.
2) στὸ Λονδῖνο ὁ Ἄγγλος πρωθυπουργὸς ΟΥΙΛΣΟΝ στὶς 17/7/74 συνάντησε τὸν Μακάριο στὴν Downing Street καὶ τοῦ πρότεινε νὰ μὴν χρησιμοποιεῖ τὸν ὅρο "πραξικόπημα" γιὰ τὸ κίνημα ποὺ τὸν ἀνέτρεψε τὴν 15η Ἰουλίου, ἀλλά νὰ μιλᾶ "ΕΙΣΒΟΛΗ" ἐκ μέρους τῆς ἑλληνικῆς Χούντας , ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΘΕΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 4 ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΕΓΓΥΗΣΕΩΣ τῆς 16ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1960 ὥστε νὰ ἐπέμβουν οἱ Τοῦρκοι ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙ ΚΑΘΕ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ—ΚΥΠΡΟΥ.
Συγκεκριμένα τὸ ΑΡΘΡΟ 4 τῆς ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΕΓΓΥΗΣΗΣ τοῦ 1960 προβλέπει πὼς σὲ περίπτωση παραβιάσεως τῶν ὅρων τῆς Συνθήκης <ἡ Ἑλλάδα, ἡ Τουρκία καὶ τὸ Ἡνωμένο Βασίλειο ἀναλαμβάνουν τὴν ὑποχρέωση νὰ διαβουλεύονται ἀπὸ κοινοῦ σχετικὰ μὲ τὶς παραστάσεις ἢ τὰ μέτρα ποὺ εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴ διασφάλιση τῆς τήρησης αὐτῶν τῶν διατάξεων.
Ἐφόσον δὲν εἶναι δυνατὴ ἡ κοινη ἢ συντονισμένη δράση, καθεμία ἀπὸ τὶς τρεῖς ἐγγυήτριες δυνάμεις διατηρεῖ τὸ δικαίωμα νὰ ἀναλάβει δράση μὲ μοναδικὸ σκοπὸ τὴν ἀποκατάσταση τῆς κατάστασης πραγμάτων ποὺ δημιουργήθηκε ἀπὸ τὴν παροῦσα συμφωνία> **
Ὁ Μακάριος ΔΕΧΤΗΚΕ.
Γράφουν τὰ βρεττανικὰ ἀρχεῖα ἐπὶ λέξει τὰ ἑξῆς:
< ὁ πρωθυπουργός (Οὐίλσον) ὑπέδειξε (στὸν Κύπριο Πρόεδρο) ὅτι θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ πεῖ ὅτι τὸ γεγονός (πραξικόπημα) εἶχε καποια χαρακτηριστικὰ Εἰσβολῆς.
Ὁ πρόεδρος Μακάριος συμφώνησε>.
3) τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας ὁ Μακάριος ἐπισκεφτηκε τὸ Foreign Office ὅπου συνάντησε τὸν Ἄγγλο ΥΠΕΞ Κάλλαχαν ὁ ὁποῖος τοῦ πρότεινε νὰ ἀποδεχτεῖ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ στὴν Κύπρο ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ καὶ ὀ Μακάριος ΣΥΜΦΩΝΗΣΕ.
Διαβάζουμε στὰ Πρακτικὰ ἐκ τῶν Βρεττανικῶν Ἀρχείων τὰ ἀκόλουθα :
<Ὁ κ. Callaghan τὸν ρώτησε κατὰ πόσον θὰ ὑπῆρχε κατανόηση στὴν Κύπρο στὸ νὰ δουλέψουμε (οἱ Βρετανοί) στενὰ μὲ τοὺς Τούρκους στὴν τρέχουσα κατάσταση.
Ὁ Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ἀπάντησε ὅτι μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι αὐτὸ γίνεται μὲ τὴν δική του συναίνεση>
{=Mr Callaghan asked whether there would be understanding in Cyprus for our working closely with the Turks in the current situation. Archbishop Makarios replied that we could say that this was being done with his consent}.
4) τό βράδυ τῆς ἴδιας ἡμέρας (17/7/74) φτάνει ὁ Τοῦρκος πρωθυπουργὸς ΕΤΣΕΒΙΤ στὸ Λονδῖνο ΟΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΓΛΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΕΧΕΙ ΣΥΜΦΩΝΗΘΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΟ καὶ παίρνει τό "πράσινο φῶς" ἀπὸ τὴν βρεττανικὴ ἡγεσία ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΣΒΑΛΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΩΣ ΕΓΓΥΗΤΡΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΕΙ Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ (καὶ βεβαίως ὁ Μακάριος στὴν Προεδρία).
4) ὁλόκληρο τὸ παραπάνω ΑΓΓΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ἀκολούθησε πιστὰ ὁ Μακάριος. Γι αὐτὸ
στὶς 19/7/74 ἐκφώνησε στὸν ΟΗΕ ἐκείνη τὴν κατάπτυση ΟΜΙΛΙΑ του (τὴν ὁποία συνέταξε μαζὶ μὲ τὸν ΕΥΓΕΝΙΟ ΡΩΣΣΙΔΗ) στὴν ὁποία χαρακτήρισε τὸ χουντικὸ Πραξικόπημα ὡς ΕΙΣΒΟΛΗ ἐκ τῶν ἔξω καὶ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ—ὅπως τοῦ εἶχε προτείνει ὁ Ἄγγλος πρωθ. ΟΥΙΛΣΟΝ—ἐνεργοποιῶντας τὸ ΑΡΘΡΟ 4 τῆς Συνθήκης Ἐγγυήσεως τοῦ 1960 καὶ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ.
Ἰδοὺ μερικὰ χαρακτηριστικὰ ἀποσπάσματα ἐκείνης τῆς ΠΡΟΔΟΤΙΚΗΣ ὁμιλίας τοῦ Μακαρίου στὸν ΟΗΕ :
<.....Πρόκειται σαφῶς γιὰ ΕΙΣΒΟΛΗ ΕΚ ΤΩΝ ΕΞΩ , μαζὶ μὲ κατάφωρη ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ τῆς ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ καὶ τῆς κυριαρχίας τῆς Δημοκρατίας τῆς Κύπρου. Τὸ λεγόμενο πραξικόπημα εἶναι δημιούργημα τῶν Ἑλλήνων ἀξιωματικῶν, ποὺ ἀποτελοῦν καὶ διοικοῦν τὴν ἐθνοφρουρά....
....Δὲν ὑπῆρξε ἐπανάσταση στὴν Κύπρο, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ θεωρηθεῖ ἐσωτερικὴ ὑπόθεση. Ὑπῆρξε εἰσβολή, ποὺ παραβίασε τὴν ἀνεξαρτησία καὶ τὴν κυριαρχία τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας.
Καὶ ἡ εἰσβολὴ συνεχίζεται, καὶ θὰ συνεχίζεται ὅσο θὰ ὑπάρχουν Ἕλληνες ἀξιωματικοὶ στὴν Κύπρο...
....Ὅπως ἀνέφερα ἤδη, τὰ γεγονότα τῆς Κύπρου δὲν ἀποτελοῦν ἐσωτερικὴ ὑπόθεση τῶν Ἑλληνοκυπρίων. Ἀφοροῦν καὶ ἐπηρεάζουν καὶ τοὺς Τουρκοκυπρίους.
ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΙΣΒΟΛΗ καὶ οἱ συνέπειές του πλήττουν ὁλόκληρο τὸν κυπριακὸ λαό, Ἕλληνες καὶ Τούρκους
..Τὸ Συμβούλιο Ἀσφαλείας πρέπει νὰ καλέσει τὸ ἑλληνικὸ στρατιωτικὸ καθεστώς νὰ ἀποσύρει τοὺς Έλληνες ἀξιωματικούς, ποὺ ὑπηρετοῦν στὴν κυπριακὴ ἐθνοφρουρά, καὶ νὰ θέσει τέλος στῆν ΕΙΣΒΟΛΗ τους στην Κύπρο.>***
Μὲ αύτὸν τὸν ΥΠΟΥΛΟ καὶ ΠΡΟΔΟΤΙΚΟ τρόπο,
ὁ Μακάριος μιλῶντας ἐπανειλημμένα γιὰ ΕΙΣΒΟΛΗ ΕΞ ΕΛΛΑΔΟΣ καὶ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΩΣ ΕΓΓΥΗΤΡΙΑΣ ΔΥΝΑΜΗΣ διότι ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΕ τὶς Συνθῆκες Ἐγγυήσεως τοῦ 1960 καὶ είδικῶς τὸ προαναφερθὲν ΑΡΘΡΟ 4 τὸ προβλἐπον —ὅπως προανέφερα—πὼς σὲ περίπτωση παραβιάσεως τῶν ὅρων τῆς Συνθήκης
καί <Ἐφόσον δὲν εἶναι δυνατὴ ἡ κοινη ἢ συντονισμένη δράση, καθεμία ἀπὸ τὶς τρεῖς ἐγγυήτριες δυνάμεις διατηρεῖ τὸ δικαίωμα νὰ ἀναλάβει δράση μὲ μοναδικὸ σκοπὸ τὴν ἀποκατάσταση τῆς κατάστασης πραγμάτων ποὺ δημιουργήθηκε ἀπὸ τὴν παροῦσα συμφωνία>
Θὰ ὁλοκληρώσω μὲ τὰ ἑξῆς·
Καὶ... Τοῦρκος νά μιλοῦσε στὸν ΟΗΕ , θὰ ἦταν λιγώτερο ἐχθρικὸς γιὰ τοὺς Ἕλληνες....
Καὶ ὅμως·
ἡ Κυπριακὴ Βουλὴ τῶν Ἀντιπροσώπων στὴν ἐρευνα της γιὰ τὸν λεγόμενο "ΦΑΚΕΛΟ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ" οὔτε τὰ βρεττανικὰ ἀρχεῖα ἔλαβε ὑπόψιν οὔτε βρῆκε τίποτα τὸ μεμπτὸ στὴν κατἀπτυστη ὀμιλία τοῦ Μακαρίου στὸ Συμβούλιο Ἀσφαλείας τοῦ ΟΗΕ μὲ τὴν ὁποία ΚΑΤΗΓΟΡΗΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ προκειμένου νὰ νομιμοποιήσει τὴν τουρκικὴ ἐπἐμβαση σὺμφωνα μὲ τὰ συμφωνηθἐντα στὸ Λονδῖνο τὴν 17η Ἰουλίου '74...
Φαίνεται πὼς ἀκόμα κυβερνᾶ στὴν Κύπρο
τὸ Παρακράτος τοῦ Μακαρίου....
ΛΟΝΔΙΝΟ 17-7-1074
______
* ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ 16ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1960 ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ·
<ΑΡΘΡΟ 1
Ἡ Κυπριακὴ Δημοκρατία ἀναλαμβάνει νὰ διασφαλίσει τὴν διατήρηση τῆς ἀνεξαρτησίας, τῆς ἐδαφικῆς ἀκεραιότητας καὶ ἀσφάλειας, καθὼς καὶ τὸν σεβασμὸ τοῦ Συντάγματός της.
Δεσμεύεται νὰ μὴν συμμετέχει, ἐν ὅλῳ ἢ ἐν μέρει, σὲ καμία πολιτικὴ ἠ οἰκονομικὴ ἕνωση μὲ ὁποιοδήποτε κράτος.
Ὡς ἐκ τούτου, κηρύσσει ἀπαγορευμένη κάθε δραστηριότητα ποὺ μπορεῖ νὰ προωθήσει, ἄμεσα ἢ ἔμμεσα, εἰτε τὴν ἕνωση μὲ ὁποιοδήποτε ἄλλο κράτος εἰτε τὴν διχοτόμηση τοῦ νησιοῦ.
ΑΡΘΡΟ 2
Ἡ Ἑλλάδα, ἡ Τουρκία καὶ τὸ Ἡνωμένο Βασίλειο, λαμβάνοντας ὑπόψη τὶς δεσμεύσεις τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας ποὺ ὁρίζονται στὸ Ἀρθρο Ι τῆς παρούσης Συνθήκης, ἀναγνωρίζουν καὶ ἐγγυῶνται τὴν ἀνεξαρτησία, τὴν ἐδαφικὴ ἀκεραιότητα καὶ ἀσφάλεια τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, καθὼς καὶ τὴν κατάσταση τῶν πραγμάτων ποὺ θεσπίζονται ἀπὸ τὰ Βασικὰ Ἀρθρα τοῦ Συντάγματός του.
Ἡ Ἑλλάδα, ἡ Τουρκία καὶ τὸ Ἡνωμένο Βασίλειο ἀναλαμβάνουν ἐπίσης νὰ ἀπαγορεύσουν, σὲ ὅ,τι τὶς ἀφορᾶ, ὁποιαδήποτε δραστηριότητα ποὺ ἀποσκοπεῖ στὴν προώθηση, ἄμεσα ἢ ἐμμεσα, εἰτε τῆς ἕνωσης τῆς Κύπρου μὲ ὁποιοδήποτε ἄλλο κράτος εἰτε τῆς διχοτόμησης τοῦ νησιοῦ.
ΑΡΘΡΟ 3
Ἡ Κυπριακὴ Δημοκρατία, ἡ Ελλάδα καὶ ἡ Τουρκία ἀναλαμβάνουν νὰ σέβονται τὴν ἀκεραιότητα τῶν περιοχῶν ποὺ διατηρήθηκαν ὑπὸ τὴν κυριαρχία τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου κατὰ τὴν ἵδρυση τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας καὶ νὰ ἐγγυηθοῦν τὴν χρήση καὶ τὴν ἀπόλαυση ἀπὸ τὸ Ἡνωμένο Βασίλειο τῶν δικαιωμάτων ποὺ πρέπει νὰ κατοχυρωθοῦν ἀπὸ τὴν Κυπριακὴ Δημοκρατία σύμφωνα μὲ τὴν Συνθήκη γιὰ τὴν Ἵδρυση τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας ποὺ ὑπογράφηκε στὴν Λευκωσία τὴν σημερινὴ ἡμερομηνία.
ΑΡΘΡΟ 4
Σὲ περίπτωση παραβιάσεως τῶν ὅρων τῆς Συνθήκης ἡ Ἑλλάδα, ἡ Τουρκία καὶ τὸ Ἡνωμένο Βασίλειο ἀναλαμβάνουν τὴν ὑποχρέωση νὰ διαβουλεύονται ἀπὸ κοινοῦ σχετικὰ μὲ τὶς παραστάσεις ἢ τὰ μέτρα ποὺ εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴ διασφάλιση τῆς τήρησης αὐτῶν τῶν διατάξεων.
Ἐφόσον δὲν εἶναι δυνατὴ ἡ κοινη ἢ συντονισμένη δράση, καθεμία ἀπὸ τὶς τρεῖς ἐγγυήτριες δυνάμεις διατηρεῖ τὸ δικαίωμα νὰ ἀναλάβει δράση μὲ μοναδικὸ σκοπὸ τὴν ἀποκατάσταση τῆς κατάστασης πραγμάτων ποὺ δημιουργήθηκε ἀπὸ τὴν παροῦσα συμφωνία>
ΑΡΘΡΟ 5
Ἡ παροῦσα Συνθήκη ἀρχίζει νὰ ἰσχύει τὴν ἡμερομηνία τῆς ὑπογραφῆς της. Τὰ πρωτότυπα κείμενα τῆς παρούσης Συνθήκης θὰ κατατεθοῦν στὴν Λευκωσία.
Τὰ Ὑψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη θὰ προχωρήσουν τὸ συντομότερο δυνατὸν στὴν καταχώριση τῆς παρούσης Συνθήκης στὴν Γραμματεία τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 102 τοῦ Χάρτη τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν.>
Βλ.τὸ ΑΓΓΛΙΚΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ:
*** ὁλόκληρη ἡ ὁμιλία Μακαρίου ὐπάρχει στό:
ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΙΟΥ
Η ΠΡΟΔΟΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΟΗΕ
ΟΠΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΕΙΣΒΟΛΗ
