Διαμαντῆς Κούτουλας

O ὅρος « ΑΓΡΑΦΑ ΔΟΓΜΑΤΑ » προῆλθε άπὸ ἕνα χωρίο τῶν <ΦΥΣΙΚΩΝ>τοῦ Ἀριστοτέλη ὅπου ἐκεῖ ὁ Μακεδόνας φιλόσοφος ἰσχυρίζεται ὅτι ἄλλα ἔγραφε ὁ Πλάτων στόν  <Tίμαιο>  καὶ ἄλλα δίδασκε ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ  στὰ λεγόμενα <ἄγραφα δόγματα>,ἐξηγῶντας ὀτι στὸν "ΤΙΜΑΙΟ"  ὁ Πλάτων  ταύτιζε Ὕλη καὶ Χώρα {=χῶρο} ἐνῶ, ἀντιθέτως,  αύτὰ τὰ δύο, τὰ διαφοροποιοῦσε στά "ΑΓΡΑΦΑ ΔΟΓΜΑΤΑ" : < διὸ καὶ Πλάτων τὴν ὕλην καὶ τὴν χώραν ταὐτό φησιν εἶναι ἐν τῷ Τιμαίῳ· τὸ γὰρ μεταληπτικὸν καὶ τὴν χώραν ἓν καὶ ταὐτόν. ἄλλον δὲ τρόπον ἐκεῖ τε λέγων τὸ μεταληπτικὸν καὶ ἐν τοῖς λεγομένοις ἀγράφοι δόγμασιν, - ΑΡΙ ΣΤ. ,ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΕΩΣ, Δ',2, 209b14-15>. Αὐτὴ τὴν προφορικὴ ἢ ἐσωτερικὴ Διδασκαλία  τοῦ Πλάτωνα,τὰ περιλάλητα "ΑΓΡΑΦΑ ΔΟΓΜΑΤΑ"   τὰ παρουσιάζει περιληπτικὰ στὸ  "Α.6" τῶν <ΜΤΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ>  ὁ Ἀριστοτέλης ὠς ἑξῆς· <<[Ὁ Πλάτων] θεώρησε ὅτι τὰ στοιχεῖα τῶν Ἰδεῶν εἶναι στοιχεῖα ὅλων τῶν ὄντων. Ἔτσι λοιπόν, τὸ Mέγα καὶ τὸ Mικρὸ εῑ̓́ναι ἀρχὲς ὡς ὕλη, ἐ

Γράφει ὁ Πλάτων στὸν διάλογο "ΜΕΝΩΝ" ὅτι ρώτησε ὁ πλούσιος Λαρισαῖος Μἐνων τὸν Σωκρἀτη, ἂν ἡ Ἀρετὴ διδάσκεται καὶ ἐκεῖνος, ἀφοῦ τοῦ ἀπἀντησε ὅτι δέν γνωρίζει τί εἶναι <ἀρετή>, τὸν κάλεσε νὰ ψάξουν μαζὶ νὰ βροῦν τὸν ὁρισμό της.  Τότε ὁ Μἐνων τοῦ ἀπηύθυνε τὸ γνωστὸ ἐρώτημα τοῦ <ἐριστικοῦ*> λόγου τῶν Σοφιστῶν ποὺ ἀποκαλεῖται "ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΟΥ ΜΕΝΩΝΟΣ" :  < καὶ τίνα τρόπον ζητήσεις, ὦ Σώκρατες, τοῦτο ὃ μὴ οἶσθα τὸ παράπαν ὅτι ἐστίν; ....εἰ καὶ ὅτι μάλιστα ἐντύχοις αὐτῷ, πῶς εἴσῃ ὅτι τοῦτό ἐστιν ὃ σὺ οὐκ ᾔδησθα;  —ΠΛ.ΜΕΝΩΝ, 80e> {ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ=καὶ πῶς θὰ ἐρευνήσεις Σωκρἀτη αὐτὸ ποὺ καθόλου δέν ξέρεις τί εἶναι; ...κι.ἂν τὺχει νὰ τὸ συναντήσεις, πῶς θὰ ἀναγνωρίσεις   ὅτι εἲναι αύτὸ ποὺ ἔψαχνες, ἀφοῦ δέν τὸ γνώριζες ἀπὸ πρίν;}** Ὁ Σωκράτης ἀπάντησε στὸ Παράδοξο τοῦ Μένωνος μὲ μυθολογικὸ τρόπο, λέγοντας ὅτι ἡ Ψυχὴ εἶναι Ἀθάνατη καὶ γνωρίζει τὰ πάντα ἀλλὰ τὰ ἔχει λησμονήσει μέ τὴν ἐνσάρκωση της στὴν ὕλη. Κι ἐπειδὴ τὰ Πάντα εἶναι ἀπὸ τὴν ἴδια Οὐσία, μόλις θυμηθεῖ τὸ

 Ἤδη ἀπὸ τὴν Ἀρχαιότητα εἶχε ξεκινήσει ἡ παρανόηση τῶν ἀπόψεων τοῦ Πλάτωνος·  κατ’ ἀρχάς, οἱ ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΙ ταύτισαν τὸν Νοητικὸ Κόσμο μὲ τὸν Ἀσώματο, ἐνῶ ὁ Πλάτων εἶχε χωρίσει  Αἰσθητά {=γίγνεσθαι}  καὶ Νοητά{=εἶναι}  μὲ βάση τὴν ΜΕΤΑΒΟΛΗ {=κίνηση}.  Ἔτσι  πχ γιὰ τὸν Πλάτωνα, οἱ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΨΥΧΙΚΕΣ καὶ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ  ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ τοῦ ἀνθρώπου ἀνῆκαν στὸν κόσμο τοῦ Γίγνεσθαι καὶ ὄχι στὸν κόσμο τῶν Νοητῶν.  Κατ' ἀνάλογο τρόπο οἱ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΟΙ θεώρησαν τὶς "Ἰδέες" ὠς διανοὴματα τοῦ θεοῦ (κι ἔτσι τὶς παρἐλαβαν καὶ οἱ βυζαντινοὶ Πατέρες τῆς  Ἐκκλησίας κατόπιν), ἐνῶ κατὰ τὸν Πλάτωνα οἱ "Ἰδέες" εἶναι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ—σὰν τοὺς Ἀριθμούς—μὲ βάση τὶς ὁποῖες ὁ θεὸς μορφοποιεῖ τὸν Χῶρο. Ἀλλὰ καὶ οἱ μεταγενἐστεροι φιλόσοφοι των νεώτερων χρόνων ἐξακολούθησαν (καὶ ὁρισμένοι ἐξακολουθοῦν...) νὰ ΠΑΡΑΝΟΟΥΝ θεμελιακὲς ἀπὸψεις τῆς Σκέψης τοῦ Πλάτωνος, ὅπως τὶς ἀκόλουθες· ΠΑΡΑΝΟΗΣΗ 1:   ὁ θεὸς  τοῦ Πλάτωνος ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ  "ΙΔΕΑ" ,οὔτε κἂν ἡ "Ἰδέα  τοῦ ΑΓΑΘΟΥ" . Ὁ

 Ἡ πλατωνικὴ θεολογία ἀναπτύσσεται διεξοδικὰ στὸ 10ο βιβλίο τῶν "ΝΟΜΩΝ", τοῦ τελευταίου συγγράμματος τοῦ Πλάτωνος καὶ τὴν παραθέτω παρακάτω ἐν συνόψει· 1) Ὁ Πλάτων προσπαθεῖ νὰ τεκμηριώσει φιλοσοφικὰ τὴν ὕπαρξη θεοῦ μὲ βάση τὴν θεωρία τῆς ΚΙΝΗΣΗΣ.  Ὑπάρχουν δύο τάξεις κινήσεων, ἡ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΙΜΗ {=κίνηση ποὺ κινεῖ μόνο ἄλλα πρἀγματα} καὶ ἡ ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ {=κίνηση ποὺ μπορεῖ νὰ κινήσει τὸν ἑαυτό της}.   Ὁ, τι παρουσιάζει αύθόρμητη κίνηση τὸ θεωροῦμε ΖΩΝΤΑΝΟ καὶ ΕΜΨΥΧΟ  ὀνομάζοντας ΨΥΧΗ τὴν ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΚΙΝΗΣΗ {δυναμένην αὐτὴν αὑτὴν* κινεῖ κίνησιν—896a}** 2) Κανένα ὑλικὸ στοιχεῖο καὶ κανένα οὐράνιο σῶμα δέν κινεῖται ἀπὸ μὸνο του, ἀλλὰ κινεῖται ἀπὸ τὸ μόνο αὐτοκινούμενο,  τὴν  ΨΥΧΗ ποὺ τὸ ἐμψυχώνει.   Ἄρα,  ἡ πηγὴ τῆς ΤΑΞΗΣ τῶν κοσμικῶν κινήσεων τοῦ σύμπαντος  εἶναι μία "ΑΡΙΣΤΗ ΨΥΧΗ", ὁ Θεός.  Συνεπῶς, ὑπάρχει κάποιος (θεϊκός) ΝΟΥΣ*** ποὺ ΚΙΝΕΙ ΤΟ ΠΑΝ καὶ ἀποτελεῖ τὴν πηγὴ τῆς ΕΥΤΑΞΙΑΣ τοῦ κόσμου.  {Ἡ  διαφορὰ τοῦ πλατωνικοῦ θεοῦ ὡς ΚΙΝΟΥΝΤΟΣ ΑΥΤΟΚΙΝΟΥΜΕΝΟΥ ἀπὸ τὸν θεὸ τοῦ Ἀριστο

 Ὁ Ντέηβιντ  ΧΙΟΥΜ ἐκπρόσωπος τοῦ νεώτερου ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΥ (+1776) κατἐληξε στὶς θέσεις τοῦ ἀρχαίου ἀκαδημεικοῦ σκεπτικισμοῦ (βλ.ἐπιχείρημα ΣΩΡΕΙΤΩΝ* τοῦ Ἀρκεσίλαου) ἀλλὰ μὲ ἕναν πιὸ ἀκραῖο τρόπο ἐπειδὴ ἡ κριτική του ἀφοροῦσε στὰ θεμέλια τῆς ἴδιας τῆς ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΝΩΣΗΣ. Συγκεκριμένα ὁ Χιοὺμ ὑποστήριξε ὅτι: 1) ἡ ΑΙΤΙΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ ΠΑΡΑ Η ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ.  Ἔτσι παρατηρῶντας ὅτι ἕνα μέταλλο ποὺ θερμαίνεται, διαστέλλεται, ΑΠΟΔΙΔΟΥΜΕ αίτιοκρατικὴ σχέση μεταξὺ τῶν  δύο γεγονότων τὰ ὁποῖα ὡστόσο, χαρακτηρίζει ἁπλῶς μιὰ ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΟΥ καὶ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΥ.  Συνεπῶς συμβαίνει μὲ μᾶς ὅτι καὶ  μέ τὸν σκύλο τοῦ ΠΑΒΛΟΦ ὁ ὁποῖος δεχόμενος  ἕνα κτύπημα στὸ κεφάλι κάθε φορὰ ποὺ τοῦ δινόταν τροφή, συνέδεσε ΑΙΤΙΑΚΑ τὰ δύο ἀνεξάρτητα μεταξύ τους γεγονότα, νομίζοντας ὅτι τὸ προγενέστερο συμβὰν (κτύπημα)  ἀποτελεῖ ΑΙΤΙΑ τοῦ μεταγενέστερου συμβάντος (τροφή). 2) ΟΙ ΦΥΣΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΘΕΙ ΟΤΙ ΕΧΟΥΝ ΑΙΩΝΙΑ ΙΣΧΥ. Πράγματι τὸ γεγονὸς πχ. ὅτι ὁ ἥλιος ἀνα

Ὁ ἱστορικὸς χριστιανισμὸς εἶναι ὁμολογιακὴ θρησκεία μέ Σύμβολο Πίστεως (τὸ ὁποῖον —εἰρήσθω ἐν παρόδῳ—ἀποτελεῖ φιλοσοφικὸ δοκίμιο..) ὁπότε προϋποθέτει καὶ συνεπάγεται ἀρνητές τῶν γεγραμμένων πεποιθήσεων του δηλ.τοῦ ΔΟΓΜΑΤΟΣ. Ἀντιθέτως, στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα ὁ Πολυθεϊσμὸς δὲν ἦταν ὁμολογιακὴ θρησκεία μὲ Δόγμα Πίστεως, ὁπότε δὲν ὑπῆρχε κάποιο κείμενο γιὰ νὰ τὸ ΑΡΝΗΘΕΙ κανείς, οὔτε κανεὶς ἐνδιαφερόταν ἂν  ὁ γείτονας του πίστευε στὴν ὕπαρξη ἢ μὴ τοῦ Διός {γι αύτὸ καὶ τὸ πλῆθος ἀνεχόταν τὸν ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ νὰ ἐξευτελίζει τοὺς θεούς—πχ.στὸν ΠΛΟΥΤΟ ἢ στοὺς ΟΡΝΙΘΕΣ}  ἢ τὸν ΑΙΣΧΥΛΟ νὰ προφητεύει στὸν ΠΡΟΜΗΘΕΑ ΔΕΣΜΩΤΗ τὴν Πτώση τοῦ Διός... ΤΙ ΔΕΝ ΑΝΕΧΟΤΑΝ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ; ΤΗΝ ΑΣΕΒΕΙΑ δηλ. τὴν μὴ τὴρηση ἢ γελοιοποίηση τῶν ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΤΕΛΕΤΩΝ τῆς ΠΟΛΕΩΣ— ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΑΝ ΠΙΣΤΕΥΕ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ὴ ΟΧΙ— διότι ἠ Ἀσέβεια στὶς Τελετὲς πού γίνονταν ΜΕ ΒΑΣΗ ΜΙΑ ΠΑΝΑΡΧΑΙΑ, ΠΡΩΤΟΓΟΝΗ, ΜΑΓΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ, θεωρεῖτο ἀδίκημα κατὰ τοῦ Δημοσίου Συμφέροντος.  Αὐτὸ συνέβαινε διότι ἠ ἀρχαία ἑλληνικὴ θρησκεία

 Ἡ βιβλιοθήκη εἶναι ποὺ διαφοροποιεῖ τὴν ἀνθρώπινη  οἰκία  ἀπὸ τὴν φωλιὰ τῶν ζώων καὶ τὸ φῶς τῆς βιβλιοθἠκης εἶναι οἱ ἀρχαῖοι  Ἕλληνες συγγραφεῖς. Προτείνω λοιπὸν παρακάτω κάποια ΕΛΑΧΙΣΤΑ θεμελιακὰ βιβλἰα Ἀρχαιογνωσίας: —ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ , ὁ μεγάλος τῶν Προσωκρατικῶν ὁ διαπιστώσας ὅτι ἡ ἀντίθεση συνιστᾶ τὴν οὐσία τοῦ ὄντος {τὸ Α γεννᾶ τὸ ἀντίθετό του=Διαλεκτική} —ΑΙΣΧΥΛΟΣ, ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ (μέ τήν "προφητεία τῆς Πτώσης τοῦ Διός) καὶ ΟΡΕΣΤΕΙΑ (ὁ τραγικὸς κύκλος τῶν Ἀτρειδῶν) πού γρἀφτηκε ὅταν ἡ δημοκρατικὴ παρἀταξη τῶν Ἀθηναίων κατήργησε τὸ "Συνταγματικό" δικαστήριο τοῦ Ἀρείου Πάγου δηλ. τὸ ἀντίβαρο στὴν ἀπολυταρχία τοῦ Δήμου. —ΣΟΦΟΚΛΗΣ, ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ (τὸ Πάθος τοῦ Ἀθώου) καὶ ΑΝΤΙΓΟΝΗ (τὸ δίκαιο πού ἀπολυτοποιεῖται καταντᾶ ἄδικο) —ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, ΕΛΕΝΗ (ἡ ἀπάτη τῶν μάντεων καὶ ἡ πλάνη τῶν θεῶν καθότι δὲν ἦταν ἡ Ἑλένη πού  πῆγε στὴν Τροία ἀλλὰ τὸ φάντασμα της)  καὶ ΒΑΚΧΕΣ (ὀ Διόνυσος ἐρχόμενος στὴ γῆ τιμωρεῖ τὸν ἄπιστο Πενθέα  ἤ : μωραίνει ὁ Κύριος ὃν βούλεται ἀπωλέσαι) —ΑΡΙΣΤΟ

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ "ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΡΑΣ"  ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ:  < Ὅ ταν ἡ μέρα τεντωθεῖ ἀπὸ τὸ κοτσάνι της  κι ἀνοίξει ὅλα τὰ χρώματα πάνω στὴ γῆ Ὅταν ἀπὸ φωνὴ σὲ στόμα σπάσει ὁ σταλαγμίτης Ὅταν ὁ ἥλιος κολυμπήσει σὰν ποτάμι σ' ἕναν κάμπο ἀθέριστο Καὶ τρέξει ἕνα πανί βοσκόπουλο τῶν μελτεμιῶν μακριά Πάντα ἡ στολή σου εἶναι στολὴ νησιοῦ  εἶναι μῦλος ποὺ γυρίζει ἀνάποδα τὰ χρόνια Τὰ χρόνια ποὺ ἔζησες καὶ ποὺ τὰ ξαναβρίσκω  νὰ πονοῦν στὸ στῆθος μου τὴ ζωγραφιά τους  Ἡ μιὰ βερικοκιά σκύβει στὴν ἄλλη καὶ τὸ χῶμα πέφτει ἀπὸ τὴν ἀγκαλιὰ τοῦ ξυπνητοῦ νεροῦ.... ....Τίναζες τὸ κεφάλι σου σαπουνισμένο ἀπὸ τὴν πρωινὴ ὀμορφιά  Ἡ αἰθρία πλάταινε τὰ μάτια σου Δὲν ἦταν αἴνιγμα ποὺ νὰ μὴ σβήνει πιὰ  ποὺ νὰ μὴ γίνεται καπνὸς σὲ στόμα αἰόλου... ....Έλα λοιπὸν νὰ στρώσουμε τὸ φῶς Νὰ κοιμηθοῦμε τὸ γαλάζιο φῶς στὰ πέτρινα σκαλιὰ τοῦ Αὐγούστου... ...Θὰ παίξουμε τὸν ἥλιο μας στὰ δάχτυλα Στὶς ἐξοχὲς τῆς ἀνοιχτῆς καρδιᾶς Θὰ δοῦμε νὰ ξαναγεννιέται

 Ψυχὴ ἑνὸς Ἔθνους ,ἐκρηκτικὴ ὕλη μαζὶ καὶ κριτὴριο τοῦ Πνεύματος του εἶναι ἡ Λογοτεχνία του. Κατὰ συνέπεια, ἡ γνώση τῶν ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ τῆς Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας ἀποτελεῖ ἀπαραίτηση προϋπόθεση τῆς Παιδεἰας τοῦ Νεοέλληνα. Καταρχὰς νὰ ἐπισημάνω ὅτι ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΜΕΓΑΛΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ — δὲν ὑπάρχει Ἕλληνας Ντοστογιἐφσκι ἢ Μπαλζὰκ —ΚΑΙ Η ΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ— δέν ὑπῆρξε Νεοέλληνας Δάντης ἢ Γκαῖτε ἢ Λόρδος Βύρων, ΜΗΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΖΟΜΑΣΤΕ.   Ὠστόσο, ίδοὺ οἱ κορυφαῖοι τῆς νεοελληνικῆς λογοτεχνίας:  1. ΔΙΗΓΗΜΑ — Γ. ΒΙΖΥΗΝΟΣ :  Τὸ ἁμἀρτημα τῆς μητρός μου,     Ποῖος ἦταν ὁ φονεὺς τοῦ  ἀδελφοῦ μου, Τὸ μὸνον τῆς ζωῆς του ταξείδιον —Α.ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ :  Ἡ Φόνισσα, Ὄνειρο στὸ κῦμα — Ντ.ΘΕΟΤΟΚΗΣ :  Πίστομα Ὁ Κατάδικος 2. ΠΟΙΗΣΗ — Δ.ΣΟΛΩΜΟΣ :  Ὁ Κρητικός, Ὁ Λάμπρος, ὁ Πόρφυρας, Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι —Α .ΚΑΛΒΟΣ :  Ὠδές — Κ.ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ : Ἅπαντα — Κ.ΚΑΒΑΦΗΣ : Ἅπαντα — Κ.ΠΑΛΑΜΑΣ : Ὁ Δωδεκάλογος τοῦ Γύφτου, Ἡ Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ. — Γ.ΣΕΦΕΡΗΣ : Ἡμερολόγιο Καταστρώματος Α’ καὶ Γ’,  Τελ

 Γοητευμένοι ἔμειναν οἱ ἀκροατὲς τῆς διάλεξης τῆς 6ης Ἀπριλίου 2024  τοῦ Σεβ.ΙΩΑΝΝΗ  ΣΠΙΤΕΡΗ Καθολικοῦ Ἀρχιεπισκόπου π.Κερκύρας & Ἑπτανήσων μὲ θέμα τὴν Θεολογία τῶν Μυστηρίων στὴν Ὀρθοδοξἰα καὶ στὸν Καθολικισμό  στὸν Καθολικὸ Ἱερὸ Ναὸ  Εὐαγγελιστρίας Καλλιθέας καὶ αύτὸ φάνηκε ἀπὸ  στὶς ἐρωτήσεις ποὺ ὑπέβαλλαν μετὰ τὸ πέρας τῆς διἀλεξης καθὼς καὶ στὴν συζήτηση ποὺ ἀκολούθησε. Παρακάτω ἀναρτῶ μιὰ Σύνοψη τῆς Διάλεξης τοῦ Σεβσσμιωτάτου. < Ὑπάρχει μία διάσταση ἀπόψεων ἀνἀμεσα στὶς δύο μεγάλες Ἐκκλησίες, Καθολικὴ καὶ Ὀρθόδοξη,  σχετικὰ μέ τὸ πῶς θεωροῦν, ἡ μία,ντὰ Ἱερὰ Μυστήρια τῆς ἄλλης.  Τὸ ζήτημα βέβαια εἶναι ἀρχαιότατο, γεννήθηκε ἀπὸ τὴν ἀντίλψη τῶν ΔΟΝΑΤΙΣΤΩΝ*  σύμφωνα μέ τὴν ὁποία  Η ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΘΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥΡΓΟΥΝΤΟΣ. Στὴν θἐση αὐτὴ τῶν Δονατιστῶν ἀπάντησε ὁ ΑΓ.ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ (+430 μΧ) στὸ ἔργο του "CONTRA CRESCONIUM" διακρίνοντας μεταξὺ τῆς  ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Μυστηρίου ὡς Λειτουργικοῦ Σημείου  (SACRAMENTUM) καὶ τῆς σωτη

Τὸν ΑΝΔΡΕΑ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟ (1811‒1901) ἐνῶ θὰ ἔπρεπε νὰ τὸν μάθω ἀπὸ τὴν μητέρα μου ποὺ εἶχε γεννηθεῖ στὸ ΛΗΞΟΥΡΙ καὶ ἦταν συμπατριώτισσα του, τὸν  ἔμαθα ἀπὸ τὸν πατέρα μου ποὺ μοῦ ἔφερε νὰ διαβάσω τὸ 1972 στὴν ΣΤ’ Δημοτικοῦ τά "ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ"  {στὴν ἔκδοση τοῦ 1925 τοῦ  κεφαλλονίτη  ΚΟΜΠΟΥΓΙΑ   ποὺ εἶχε  τὸ μεγαλύτερο  παλαιοβιβλιοπωλεῖο  τῶν Ἀθηνῶν στὴν Εύριπίδου 8} τὸ ἀφορισμένο αύτὸ  βιβλὶο τοῦ Λασκαράτου λέγοντας μου : <διάβασε Λασκαρᾶτο  γιὰ νὰ ξυπνήσεις καὶ νὰ δεῖς πῶς πορεύεται τὸ ΑΓΑΘΟΠΟΙΟ Πνεῦμα στὴν γῆ>.  Θὰ  μποροῦσα νὰ ἰσχυριστῶ συνεπῶς  ὅτι μεγάλωσα μὲ τὸν Λασκαρᾶτο  στὸ προσκεφάλι .  Βεβαίως διάβαζα καὶ  ἄλλα παρόμοια πνεύματα διότι ἡ μητέρα  μου, φαινομενικὰ λιγώτερο "ἐπαναστάτρια" ἀπὸ τὸν πατέρα μου,  μέ καθοδηγοῦσε ὐπογείως, προμηθεύοντας μου στὸ Δημοτικὸ τὰ καλοκαίρια, ΠΡΟΜΗΘΕΑ ΔΕΣΜΩΤΗ, ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ σὲ ἐκεῖνες τὶς ἄθλιες μεταφράσεις "Ζαχαρόπουλου" καὶ  ψιθυρίζοντας μου στὸ αύτί : <μαζὶ μέ τὸ ΜΠΛΕΚ καὶ τὸ ΛΟΥΚ

   Γεννήθηκα καὶ μεγάλωσα μέσα στὰ βιβλία.  Ἡ μάνα μου μέ μύησε, ἤδη ἀπὸ τὴν Ε’ Δημοτικοῦ τὸ 1972, στὸν Σαῖξπηρ, στὸν Αἰσχύλο ,στὴν μυθολογἰα τοῦ Ἀπολλόδωρου καὶ βεβαίως στὸν Οὐγκώ, ἑνῶ ὁ πατέρας μου μοῦ’δωσε νὰ διαβάσω Λασκαρᾶτο (Ἰδοὺ ὁ ἄνθρωπος) καὶ  "Ζαρατούστρα" τοῦ Νίτσε σέ μετάφραση  Λέοντος Κουκοὐλα, ὅταν πῆγα Γυμνάσιο... Ἀπὸ τότε ξεκίνησε ὁ ΕΡΩΤΑΣ μου γιὰ τὰ βιβλία.  Ὅμως ὅταν πρὶν 30 χρόνια ,γνώρισα τὸν ΡΕΝΟ (Ἀποστολίδη) ὁ ἔρωτας γιὰ τὰ βιβλία ἀνδρώθηκε, διότι τὀτε ἔμαθα γιὰ τὶς ΣΠΑΝΙΕΣ ἐκδόσεις μοναδικῶν βιβλίων κι ἔγινα κυνηγὸς καὶ συλλἐκτης τέτοιων ἐκδόσεων, ὅπως τῆς ἔκδοσης ΕΥΡΙΠΙΔΗ τοῦ ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ (1888‒1903)  τοῦ ΛΕΞΙΚΟΥ τῆς ΠΡΩΪΑΣ τοῦ ΖΕΥΓΩΛΗ (1933) ,τοῦ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ  ΑΡΧ.ΕΛΛ. τοῦ ΚΙΝΝΕΡΟΥ (1879) ,  τῆς ΝΕΟΛΛ.ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ  ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ τοῦ Α.ΠΑΛΛΗ (γιὰ τὴν ὁποία θρηνήσαμε νεκρούς κατά τά "Εὐαγγελικά"  τοῦ 1901 ) ἢ τὴν ΝΕΟΕΛΛ. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ τῆς ΟΡΕΣΤΕΙΑΣ τοῦ ΑΙΣΧΥΛΟΥ τοῦ ΣΩΤΗΡΙΑΔΗ (γιὰ τὴν οποία ἐπίσης θρηνήσαμε  νεκροὺς κατά τὰ "Ὀρεστειακά" τοῦ 

 Ἡ "Γέννηση τῆς Τραγωδίας" (ἐκδόθηκε δύο φορές :1872, 1886) καὶ ἀποτελεῖ ἕνα κείμενο ἀποκαλυπτικὸ γιὰ τὴν Σκέψη τοῦ Νίτσε.  Ἐξηγῶ· εἶναι ἀδύνατον νὰ κατανοήσει κανεὶς τὸν Νίτσε ἂν δὲν λάβει προηγουμένως ὐπόψιν του τὶς ἀντιλήψεις τοῦ ΣΟΠΕΝΑΟΥΕΡ καὶ τοῦ ΒΑΓΚΝΕΡ περὶ ΜΟΥΣΙΚΗΣ. Ὑποστηρίζει ὁ πρῶτος καὶ ἐπιβεβαιώνει ὁ δεύτερος ὅτι ἐνῶ οἱ Πλαστικὲς Τέχνες μἐσῳ τῆς ὡραιότητας τῶν Μορφῶν ἐκφράζουν τὴν ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗΣ,  ἡ Μουσικὴ —μἐσῳ τῆς ἔκστασης ποὺ προσφέρει—ἐκφράζει τὴν ὑποκρυπτόμενη ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ.  Τὴν Ἀρχὴ τῆς Ἐξατομίκευσης ἀποκάλεσε ὁ Νίτσε ΑΠΟΛΛΩΝΕΙΟ Πνεῦμα καὶ τὴν Ἀρχὴ τῆς Ἑνότητας, ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟ. Γράφει λοιπὸν στὸ ἐν λόγῳ σύγγραμμα του  ὅτι ἡ ΑΡΧΑΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ (μέχρι τὸν ΕΥΡΙΠΙΔΗ) ἀποτελεῖ τὴν σύζευξη ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ποὺ πρόσφερε στοὺς ἀνθρώπους τὴν ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ μέσῳ τῆς συνειδητοποίησης  ὅτι ΤΟ ΜΕΡΟΣ (ἄνθρωπος) ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΟΛΟΥ δηλ.  ΜΕΤΕΧΕΙ ΣΤΟ ΟΛΟΝ . Λέει ὁ Νίτσε ὅτι ὅλοι οἱ Τραγικοὶ Ἥρωες ἀποτελοῦν προσωπεῖα τοῦ ΠΑΣΧΟΝΤΟΣ ‒ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΕΝΟΥ

Οἱ "ΚΑΡΕΚΛΕΣ" {= Les Chaises}  τοῦ ΕΥΓΕΝΙΟΥ  ΙΟΝΕΣΚΟ (1951) εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ ἀριστουργήματα τῆς παγκόσμιας Δραματουργίας μὲ λίαν  ἀποκαλυπτικοὺς συμβολισμούς.  Ἡ ὑπόθεση  ἐν συνόψει ἔχει ὡς ἑξῆς· δύο ἡλικιωμένοι σύζυγοι ἄνω τῶν 90 ἐτῶν,ἕνας Γέρος καὶ μιὰ Γριὰ (ποὺ λειτουργοῦν στὸ ἔργο σὰν τὸ ἀρχετυπικὸ ζευγάρι τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας) ἀναπολοῦν τὴν ζωή τους σὲ ἕνα ἀπομονωμένο πὺργο στὸ μέσον τῆς θαλάσσης ὅμως ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΕΣ (δέν συμφωνοῦν ἄν εἶχαν  ποτέ παιδιὰ ἢ ἄν γηροκόμησαν τοὺς γονεῖς τους...).   Τὸ  ζεῦγος  αὐτὸ τῶν ἡλικιωμἐνων ἀναμἐνει ἕνα πλῆθος ἐπισκεπτῶν (ὡς ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΟΛΗΣ)  γιὰ νὰ  ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙ ὁ Γέρος  ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣ  ΣΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ  ΓΕΝΕΕΣ, μέσῳ ἑνὸς ΟΜΙΛΗΤΗ ὁ ὁποῖος μέ τὴν ρητορική του δεινότητα θὰ ἐξηγήσει στὸν Κόσμο  τὴν Φιλοσοφία τοῦ Γέρου  γιὰ τὸ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Πράγματι καταφθάνουν πλήθη , μαζὶ κι ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτωρ, ΟΜΩΣ  ΟΛΟΙ ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΟΡΑΤΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΘΕΑΤΕΣ, οἰ ὁποῖοι

Βεβαίως ὁ Θεὸς δέν  εἰσενἐγκει {=εἰσάγει} κανέναν σέ πειρασμό· ἄλλο εἶναι τὸ νόημα τοῦ αἰτήματος αύτοῦ  τῆς Προσευχῆς τοῦ <ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ> ὅπως θὰ δοῦμε στὸ τέλος. Καταρχὰς ἂς θυμηθοῦμε τὴν ἀρχαία ἀντίληψη ποὺ εἰσήγαγε ὁ Σωκρἀτης βάσει τῆς ὁποίας ἡ Ἀνηθικότητα εἶναι προϊὸν ἀγνοίας {=οὐδεὶς ἑκὼν κακός}.  Ἔλεγε λοιπὸν ὁ Ἀθηναῖος σοφὸς —καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὸν ὅλοι οἱ Ἀρχαῖοι—ὅτι ἂν σέ κάποιον δείξεις  (μἐσῳ τοῦ Ὀρθοῦ Λόγου) πὼς αὐτὸ ποὺ κάνει εἶναι κακό, θὰ πάψει νὰ τὸ κάνει.  Ἡ πράξη ὡστόσο ἔχει ἀποδείξει ὅτι αὐτὸ συχνὰ δέν ἰσχύει διότι πείθεις κἀποιον ὅτι εἶναι κακὸ (πχ. νά παίρνει ναρκωτικὲς οὐσίες)  ἀλλὰ ὅμως ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ ΤΟΥ ὅτι αύτὸ εἶναι κακὸ συνεχίζει νὰ κάνει  τὸ ἴδιο. ΠΟΥ ΛΟΙΠΟΝ  ΕΣΦΑΛΕ Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ; Τὴν ἀπάντηση ἔδωσε στὴν νεώτερη ἐποχὴ ὁ ΦΡΟΫΝΤ δείχνοντας ὅτι μία πληθώρα πρἀξεων ἔχει ἀφετηρία τὸ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ στὸ ὁποῖο δέν ἔχει πρόσβαση ἡ Λογική.   Ἄρα ὁ Ὀρθὸς Λόγος ΑΔΥΝΑΤΕΙ νὰ προστατέψει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸ Ἀσυνείδητο του.  Συνεπῶς τὸ νόημα τῆς αἰτήσεως τῆς Κυριακῆς Προσ

Παλιό, πασίγνωστο καὶ ἀξεπέραστο τὸ ἐν λόγῳ  σύγγραμμα τοῦ Gustave Le Bon εἶναι ἀπαραἰτητο γιὰ κάθε φοιτητή.  Δὲν θὰ κάνω ἐδῶ παρουσίαση ἢ ἀνάλυση τοῦ βιβλίου , θὰ σημειώσω μόνο —ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ σὲ αὐτὰ πού γράφει ὀ Le Bon—τὰ ἑξῆς· 1) ἡ μᾶζα ἀκολουθεῖ ὡς Ἡγἐτη της τὸν ΑΠΑΤΕΩΝΑ πού τῆς ΜΟΙΑΖΕΙ περισσότερο. 2) ἡ Μᾶζα πάντοτε  "κλαίγεται"  καὶ παραπονιέται γιὰ τοὺς Ἡγέτες της ἐπειδὴ —ΔΗΘΕΝ—τὴν πρόδωσαν, ἐνῶ ἡ ἀλἠθεια εἶναι ἡ ἁκριβῶς ἀντίθετη:   ἡ Μᾶζα "πουλᾶ" τοὺς Ἡγέτες της ἑπειδὴ ἀποδείχτηκαν  ΛΙΓΩΤΕΡΟ ἀπατεῶνες ἀπὸ ὅ,τι ἐκείνη ἀνἐμενε. 3) ἡ Μᾶζα ποτὲ δέν δρᾱ λογικὰ ἀλλὰ πάντοτε συναισθηματικὰ μέ ὁδηγὸ τὶς ἑκάστοτε ἐπιθυμίες της & τὸ νομιζόμενο ΥΛΙΚΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ της. 4) ἡ Μᾶζα μισεῖ τὰ ΜΟΝΑΧΙΚΑ ἄτομα ἑπειδὴ ἀκριβῶς εἶναι μοναχικὰ γιατὶ γνωρίζει ἐνστικτωδῶς ΟΤΙ ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΝΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ καὶ δὲν μαζοποιοῦνται. 5) ἡ Μᾶζα γνωρίζει ὅτι ὁ Ἡγέτης της  ΨΕΥΔΕΤΑΙ* καὶ τὴν ΚΟΡΟΪΔΕΥΕΙ ἀλλὰ γι αὐτὸ ἀκριβῶς τὸν ἀκολουθεῖ· ΑΝ ΕΛΕΓΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΘΑ ΤΟΝ Σ

 Ὅλο τὸ περιεχόμενο τῆς ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῆς φιλοσοφίας τοῦ ΥΠΑΡΞΙΣΜΟΥ βρίσκεται σὲ λίγες γραμμὲς στὸ θεατρικὸ ἔργο "ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΤΖΟΥΛΙΑ" τοῦ Αὐγούστου  ΣΤΡΙΝΤΜΠΕΡΓΚ καὶ συγκεκρομένα στὸν τελυταῖο διάλογο Τζούλιας—Χριστίνας. Γιὰ τοὺς ἀγνοοῦντες ἐνημερώνω τὴν ὐπόθεση τοῦ ἔργου :  ἡ... "φεμινίστρια"Δεσποινίδα Τζούλια κὀρη ἑνὸς Κόμη, ἐξἐπεσε κάνοντας ἔρωτα μέ ἕναν ὑπηρἐτη της ποὺ εἶναι ὁ ἀγαπητικὸς τῆς ὑπηρέτριας της Χριατίνας καὶ ἡ  Τζούλια διερωτᾶται στὸν μονόλογο της, ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙΑ Ο,ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ,λέγοντας τὰ ἑξῆς "ὑπαρξιστικά" :  < Ποιὸ εἶναι τὸ δικό μου ἐγώ;  Οὒτε μιὰ σκέψη μου ὑπάρχει πού νά μὴν ἀνήκει στὸν πατέρα μου. Οὔτε ἕνα αἴσθημα ,μιὰ συγκίνηση ποὺ νὰ μὴν τὴν πῆρα ἀπὸ τὴν μητέρα μου...Γιατί τότε νὰ φταίω ἐγώ; Νὰ τὸ ἀποδώσω  πάλι  στὸν Χριστό—ὅπως κάνει ἡ Χριστίνα—ὄχι εἶμαι πολὺ ὑπερήφανη νὰ τὸ κάνω αύτὸ καὶ πολὺ ἔξυπνη χάρη στὴν διδασκαλία τοῦ πατέρα μου.... ΜΑ ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΕΙ ΤΟΤΕ;  Ἀλλὰ τί σημασία ἔχουν ὅλα αὐτά;  ΜΟΝΗ ΜΟΥ πρἐπ

 Ὅλες οἱ θρησκεῖες ἔχουν νηστεῖες στὸ τυπικό τους, οἱ περισσότερες γιὰ λόγους <καθαρισμοῦ> ἐν ὀψει ἑνὸς θαυμαστοῦ γεγονότος (βλ. νηστεία μυστῶν στὰ Ἐλευσίνια πρὶν τὴν μεγάλη νύχτα τῆς Ἐποπτείας δηλ.τῆς ΟΡΑΣΗΣ τοῦ Ἀοράτου Κόσμου). Στὸν χριστιανισμὸ ὅμως ἡ νηστεία (ἐκ τοῦ νῆστις=πεινασμένος) ἔχει μιὰ ἐπιπλέον σημασία:  νὰ ΜΟΙΡΑΣΟΥΜΕ  τὴν τροφή μας μέ τοὺς φτωχοὺς καὶ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΒΛΙΚΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΗ ΝΗΣΤΕΙΑ. Δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν=Δῶστε τους ἐσεῖς νὰ φᾶνε (Μτ.14,16)