Μάχη Μαραθῶνα (12 ΑΥΓ 490πΧ): ΠΩΣ Ο ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΡΣΕΣ ΝΙΚΗΣΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΑΛΚΜΕΩΝΙΔΕΣ...

Εὐφυὴς ἡ κίνηση τοῦ Μιλτιάδη νά μὴν κλειστεῖ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΤΕΙΧΗ περιμένοντας τὴν πολιορκία τῶν Περσῶν (εἶχε δεῖ πῶς ἔπεσε μὲ προδοσία ἡ Ἐρέτρια) καὶ γνώριζε ὅτι μέσα στὴν Ἀθήνα ἡ δημοκρατικὴ παρἀταξη ,μέ ἐπικεφαλῆς τὸ γένος τῶν  ΑΛΚΜΕΩΝΙΔΩΝ ,μήδιζε ἁπὸ καιρό 

(ὁ ΞΑΝΘΙΠΠΟΣ πατέρας τοῦ ΠΕΡΙΚΛΗ  ἦταν ὁ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ καὶ  εἶχε συμμαχήσει μὲ τοὺς Πεισιστρατίδες ἀπὸ μῖσος πρὸς τὸ ἀριστοκρατικὸ γένος τῶν Φιλαϊδῶν τοῦ Μιλτιάδη, ἐνῶ ἤδη ὁ ΙΠΠΙΑΣ, ὁ γυιὸς τοῦ Πεισιστράτου βρισκόταν φυγὰς  στὸ στρατόπεδο τῶν Περσῶν). (1)

 Ἔτσι ὁ Μιλτιάδης ἀποφὰσισε νά ΒΓΕΙ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΕΙ ΣΤΟΝ ΜΑΡΑΘΩΝΑ τὸν στρατὸ τοῦ ΔΑΤΙ καὶ τοῦ ΑΡΤΑΦΕΡΝΗ (ὁ ὁποῖος εἶχε ἀποβιβαστεῖ ἐκεῖ επειδὴ  στὴν περιοχὴ αὐτὴ εἶχε πολλοὺς  ὀπαδοὺς ὀ Ἱππίας..)

5 ἡμέρες περίμενε ὁ Μιλτιάδης τὴν βοήθεια ἐκ ΣΠΑΡΤΗΣ (11‒12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΑΝ ΤΑ ΚΑΡΝΕΙΑ ΟΙ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΙ)  καὶ τὸ ἴδιο χρονικὸ διάστημα ἀνἐμεναν ἄπραγοι κι οἱ Πέρσες τὴν ΠΡΟΔΟΣΙΑ τῶν Ἀλκμεωνιδῶν.

 Ὅταν ὀμως πληροφορήθηκε  ὁ Μιλτιάδης ἁπὸ Ἴωνες αὐτόμολους ὅτι οἱ Πέρσες ἔμειναν ΧΩΡΙΣ ΙΠΠΕΙΣ (διότι ὁ Δάτις  μετέφερε μέ τὰ πλοῖα  τὸν ἱππικὸ στὸ Φάληρο, ΟΤΑΝ ΦΑΝΗΚΕ ΤΟ ΣΗΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΠΙΔΑ ΤΩΝ ΠΡΟΔΟΤΩΝ ΑΛΚΜΕΩΝΙΔΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΑΝΑΚΛΟΥΣΕ ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΦΩΣ  ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΤΕΛΗ) διέταξε  ξαφνικὴ ἔφοδο ΣΥΝΤΡΙΒΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΠΕΡΣΕΣ μέ τὴν μέθοδο τῆς ΛΑΒΙΔΑΣ (ἰσχυρὰ ἄκρα ,ἀσθενὲς κἐντρο βλ.βίντεο) (2)

Ἀποτἐλεσμα  τῆς ΔΙΩΡΗΣ (6.30‒8.30πμ) ἐκείνης μάχης τῆς 12ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ τοῦ  490πΧ ἦταν :

 192 νεκροὶ Ἀθηναῖοι ἔναντι 6400 Περσῶν (σὲ σύνολο περίπου 10.000 Ἑλλήνων καὶ 100.000 Περσῶν) 

Μετὰ τὴν μάχη ὁ Μιλτιάδης ἔστειλε τὸν μαραθωνοδρόμο ΕΥΚΛΗ (3) νά ἀναγγείλει τὴν Νἰκη στοὺς Ἀθηναίους καὶ κατὀπιν τρέχοντας ΣΕ ΜΙΑΝ ΟΛΟΝΥΧΤΙΑ ΠΟΡΕΙΑ μὲ τὸν στρατὸ τῶν μαραθωνομάχων παρατάχτηκε ΤΟ ΑΛΛΟ ΠΡΩΙ  στοὺς ΣΤΥΛΟΥΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΟΥ ΔΙΟΣ, ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΠΕΡΣΕΣ ΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΧΗ,  ἐνῶ ὁ περσικὸς στόλος ἔφτασε ἀπὸ τὸν Μαραθῶνα στό (Παλαιό)Φάληρο , μέσα σὲ 12 ὧρες.

Τὀτε οἱ Πέρσες βλέποντας ἀπὸ τὴν ἀκτὴ τοῦ (Παλαιοῦ) ΦΑΛΗΡΟΥ  τοὺς μαραθωνομάχους παρατεταγμένους γιὰ μάχη ἔξω ἀπὸ τὸ νότιο τεῖχος τῆς πόλης, δέν διακινδύνευσαν νέα ἧττα ἀπὸ τοὺς ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΟΥΣ ὁπλῖτες τοῦ ἀθηναϊκοῦ στρατοῦ ΚΙ ΕΦΥΓΑΝ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ ..

 Ἔτσι ,οἱ Ἀθηναῖοι πεζικάριοι ὁπλῖτες τοῦ Μιλτιάδη  κατέστησαν  ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΠΟΥ ΝΙΚΗΣΑΝ ΤΟΝ  ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟ ΣΤΡΑΤΟ ΤΗΣ  ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ :

< Ἑλλἠνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι, χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν>.

youtube.com/ΔιαμαντήςΚούτουλας 

_________

(1) Θυμίζω ὅτι πολιτικὴ τοῦ ΔΑΡΕΙΟΥ ἦταν ἡ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΩΝ στὶς ἑλληνικὲς πόλεις ἐπειδὴ θεωροῦσε ἀκίνδυνο τὸν δῆμο, ἐν ἀντιθέσει μὲ τοὺς εὐγενεῖς ἢ τυράννους ΟΠΩΣ ΕΔΕΙΞΕ Η ΙΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ. Κατὰ συνἐπεια τὴν ἐποχὴ τῶν ΠΕΡΣΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ ἡ δημοκρατικὴ παράταξη ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΣΕ ΦΙΛΟΠΕΡΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. 

Αύτὸ τὸ ἄλλαξε ἀργότερα ὁ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, μέσα στὰ πλαίσια τῆς Ἀθηναϊκῆς Ἡγεμονὶας, ἐπειδὴ ἀκριβῶς φοβόταν μήπως οἱ Πέρσες βοηθήσουν δυσαρεστημένους  συμμάχους 

τῶν Ἀθηναίων σὲ ἀποσκίρτηση] 

(2) Γράφει  τὸ βυζαντινὸ Λεξικὸ  ΣΟΥΪΔΑ (Suida) ἢ ΣΟΥΔΑ τοῦ 10ου αἰ.μΧ στὸ λῆμμα "ΧΩΡΙΣ ΙΠΠΕΙΣ" διασώζοντας μιὰ πληροφορία τοῦ ἱστορικοῦ ΕΦΟΡΟΥ τοῦ 4ου αἰ.πΧ, ὅτι στὸν Μαραθῶνα, Ἴωνες αὐτόμολοι ἀπὸ τοὺς Πέρσες, " ἀνελθόντας ἐπὶ τὰ δένδρα σημαίνειν τοῖς Ἀθηναίοις ὡς εἶεν χωρὶς ἱππεῖς"  ·   δηλ. εἰδοποίησαν τοὺς Ἀθηναίους ὅτι ὁ Δᾶτις μετέφερε τὸ ΙΠΠΙΚΟ του  στὰ πλοῖα μὲ σκοπὸ νὰ ἀποβιβαστεῖ στὸ Φάληρο καὶ νὰ βαδίσει στὴν ἀνυπεράσπιστη ἀπὸ στρατὸ, Ἀθήνα ,ὅπου θὰ ἄνοιγαν τὶς πύλες προδότες ΑΛΚΜΕΩΝΙΔΕΣ—οἱ ὁποῖοι εἲχαν σηκώσει ,συνθηματικά, ἀσπῖδα στὸν ἥλιο κάνοντας σῆμα στοὺς Πέρσες...

(3) Γνωστὴ ἡ ἱστορία τοῦ πρώτου μαραθωνοδρόμου ποὺ ἀνἠγγειλε στοὺς Ἀθηναίους ἀμάχους τὴν  νίκη στὸν ΜΑΡΑΘΩΝΑ τὸ 490πΧ, μὲ τὸ ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ  καὶ ξεψύχησε ἀμέσως μετά,  ὅμως ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ. 

 Ὁ γνωστὸς ἡμεροδρόμος  ΦΕΙΔΙΠΠΙΔΗΣ ποὺ ἀναφέρει ὁ ΗΡΟΔΟΤΟΣ* ὁ ὁποῖος  διήνυσε τὰ 200 καὶ πλέον χιλιόμετρα ΑΘΗΝΑΣ—ΣΠΑΡΤΗΣ ΣΕ ΔΥΟ ΜΕΡΕΣ πἀντως  δὲν ἦταν**,  καθόσον ὁ ἀγγελιαφόρος τῆς νίκης τοῦ Μαραθῶνα ἦταν ΟΠΛΙΤΗΣ ποὺ ἐλαβε μέρος στὴν μάχη καὶ κατόπιν ἔτρεξε ὁπλισμἐνος νὰ φέρει τὰ νέα στὴν Ἀθήνα  (στὴν πραγματικότητα γιά νὰ ἐξουδετερώσει κάθε προσπάθεια παράδοσης τῆς πόλης στοὺς Πέρσες  ἀπὸ τὴν δημοκρατικὴ παράταξη τῶν  ΑΛΚΜΕΩΝΙΔΩΝ —φιλικὴ τοῦ ΔΑΡΕΙΟΥ—ποὺ εἶχε συμμαχήσει μὲ τοὺς ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΙΔΕΣ.)

Μιὰ μεταγενέστερη πηγή, 600 χρόνια ἀργότερα, 

ὁ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, γράφει γιά τὸ ὂνομα τοῦ πρώτου μαραθωνοδρόμου  τὰ ἑξῆς·

<  ἐν Μαραθῶνι μάχην ἀπήγγειλεν, ὡς μὲν Ἡρακλείδης ὁ Ποντικὸς (fr. 81) ἱστορεῖ, Θέρσιππος ὁ Ἐρχιεύς· οἱ δὲ πλεῖστοι λέγουσιν Εὐκλέα δραμόντα σὺν τοῖς ὅπλοις θερμὸν ἀπὸ τῆς μάχης καὶ ταῖς θύραις ἐμπεσόντα τῶν πρώτων τοσοῦτον μόνον εἰπεῖν 'χαίρετε' καὶ 'χαίρομεν,' εἶτ' εὐθὺς ἐκπνεῦσαι> 

[ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ,  Ἠθικά, ΠΟΤΕΡΟΝ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΚΑΤΑ ΠΟΛΕΜΟΝ Ἢ ΚΑΤΑ ΣΟΦΙΑΝ ΕΝΔΟΞΟΤΕΡΟΙ, 89783 347 C.5—89788 347 C.10]

{ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ = τὴν εἴδηση τῆς μάχης τοῦ Μαραθῶνα ὅπως ἐξιστορεῖ ὁ Ἡρακλείδης ὁ Ποντικὸς ἀνήγγειλε ὁ ΘΕΡΣΙΠΠΟΣ Ο ΈΡΧΙΕΥΣ · 

οἱ περισσότεροι ὁμως λένε πὼς ἦταν ὁ ΕΥΚΛΗΣ πού ἔτρεξε ὁπλισμένος καὶ ζεστὸς  ἀπὸ τὴν μάχη κι  ἔπεσε στὴν πόρτα τῶν πρώτων σπιτιῶν λέγοντας μόνο ΧΑΙΡΕΤΕ , ΧΑΙΡΟΜΕΝ καὶ ἀμἐσως ἐξἐπνευσε}.

Πἀντως εἴτε ὁ ΕΥΚΛΗΣ ἦταν  εἴτε ὁ ΘΕΡΣΙΠΠΟΣ

 ὁ πρῶτος μαραθωνοδρόμος, ὁ δρόμος του  ἐκεῖνος ἐνέπνευσε τὸν βαρῶνο ΝΤΕ  ΚΟΥΜΠΕΡΤΕΝ  καὶ τὸν Michel Bréal τὸ 1896 γιὰ τὴν καθιέρωση τοῦ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ὡς ΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΔΩΝ.

_________

*<οἱ στρατηγοὶ ἀποπέμπουσι ἐς Σπάρτην κήρυκα Φειδιππίδην Ἀθηναῖον μὲν ἄνδρα, ἄλλως δὲ ἡμεροδρόμην>  {ΗΡΟΔΟΤΟΣ, 6, 105,1}

** ὁ ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ  όνομάζει ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ τὸν πρῶτο μαραθωνοδρόμο προφανῶς συγχέοντας τον μὲ τὸν ἡμεροδρόμο Φειδιππίδη τοῦ Ἡροδότου γράφοντας τὰ ἑξῆς·

<Πρῶτος δ᾽ αὐτὸ Φιλιππίδης ὁ ἡμεροδρομήσας λέγεται ἀπὸ Μαραθῶνος ἀγγέλλων τὴν νίκην εἰπεῖν πρὸς τοὺς ἄρχοντας καθημένους καὶ πεφροντικότας ὑπὲρ τοῦ τέλους τῆς μάχης, Χαίρετε, νικῶμεν, καὶ τοῦτο εἰπὼν συναποθανεῖν τῇ ἀγγελίᾳ καὶ τῷ χαίρειν συνεκπνεῦσαι. >

{ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, Ὑπὲρ τοῦ ἐν τῇ προσαγορεύσει πταίσματος, 3,  ἐκδ.A.F.Didot, Paris, 1867}

(4) γιὰ τὴν ἀνἀπτυξη ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ στοὺς Ἕλληνες κατὰ τὰ ΜΗΔΙΚΑ βλ. https://diamantiskoutoulas.blogspot.com/2022/09/blog-post_30.html