ΤΟΝ 3ο ΑΙ.ΜΧ ΣΤΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑ ΜΙΛΟΥΣΑΝ ΑΚΟΜΑ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΔΙΑΚΗ ΠΡΟΦΟΡΑ.Ἠ θεωρἰα τοῦ Φαλλμεράϋερ.
Ὑπάρχει ἕνα χωρίο στὸ ἔργο "ΒΙΟΙ ΣΟΦΙΣΤΩΝ" τοῦ ΦΛΑΒΙΟΥ ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΥ (+250 μΧ) ὁπου ἀναφέρεται ὅτι ἡ ἀττικὴ διάλεκτος μὲ τὴν προσωδιακὴ προφορὰ μιλοῦνταν ἀκόμα τὸν 3ο αἰ.μΧ στὰ Μεσόγεια τῆς Ἀττικῆς, ἐνῶ στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν ,λόγῳ τῆς παρουσἰας πολλῶν ξἐνων φοιτητῶν εἶχε χαθεῖ ἡ κλασσικὴ προφορά (μακρά‒βραχέα) καὶ εἶχε ἐξελιχθεῖ στὴν σημερινὴ (περίπου) ΤΟΝΙΚΗ προφορά.
Μεταφράζω τὸ κείμενο τῆς φωτό.:
<τὰ Μεσόγεια τῆς Ἀττικῆς εἶναι ἀγαθὸ διδασκαλεῖο γιὰ ὅποιον θἐλει νὰ μάθει διαλεκτικὴ καὶ ρητορική, ἑπειδὴ οἱ Ἀθηναῖοι τοῦ ἄστεως δέχονται σπουδαστὲς ἀντὶ χρημάτων, νεαροὺς ἀπὸ τὴν Θράκη ἢ τὸν Πόντο καὶ ἀπὸ ἄλλες περιοχὲς ξενόγλωσσων (βαρβάρων) μὲ ἀποτἐλεσμα ΝΑ ΕΧΕΙ ΦΘΑΡΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Η ΠΡΟΦΟΡΑ, ,παρὰ νὰ ἀποκτᾶται ἀπὸ αὐτοὺς εύγλωττία·
ἀντιθετως στὰ Μεσόγεια ποὺ δέν ἔχουν ἀναμιχθεῖ μὲ ξένους (βαρβάρους) ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΘΙΚΤΗ Η ΠΡΟΣΩΔΙΑΚΗ {=ψάλλουσα μακρά-βραχέα } ΠΡΟΦΟΡΑ & Η ΆΡΧΑΙΑ ΑΤΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ (ἄκρα ἀτθίθα) >.
Παρόμοια περὶ τῆς ΥΠΑΡΞΗΣ καὶ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ἑλληνικῶνν ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ στὰ ρωμαϊκὰ χρὸνια ἀναφέρει πχ. γιὰ τὴν ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ὁ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ στά "Μεσσηνιακά" ἢ ὁ ΣΤΡΑΒΩΝ.
Φαίνεται δηλ. ὅτι ἐνῶ στὰ ἑλληνιστικὰ καὶ ρωμαϊκὰ χρόνια ἡ ἐκμάθηση τῆς ἑλληνικῆς ἁπὸ τοὺς κατοίκους τῆς Ἀνατολῆς ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ἤ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΚΟΙΝΗ— μὲ τὴν μετατροπὴ σὺν τῷ χρόνῳ τῆς ΠΡΟΣΩΔΙΑΚΗΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ σὲ ΤΟΝΙΚΗ {μῆλα > méèla > mila} — ταυτοχρόνως στὴν ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΝΕΧΙΖΑΝ ΝΑ ΟΜΙΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙ διάφορες ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ πχ.ΑΤΤΙΚΗ, ΔΩΡΙΚΗ κλπ.
Καὶ προκύπτει ἐδῶ τὸ ἐρώτημα ποὺ προβλημάτισε καὶ τὸν ΦΑΛΛΜΕΡΑΫΕΡ :
Τί ἀπέγιναν τὸν 4ο αί.μΧ οἱ διἀλεκτοι ποὺ ΟΜΙΛΟΥΝΤΟ τὸν 3ο αἰ.μΧ , πχ. ἡ άττικὴ διάλεκτος στὰ ΜΕΣΟΓΕΙΑ τῆς Ἀττικῆς ;
Βεβαίως μελετῶντας τὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς (ΖΩΣΙΜΟ, ΕΥΝΑΠΙΟ κλπ) ὁ Φαλλμεράϋερ ἀνακἀλυψε τὴν ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΑΡΙΧΟ ΤΟ 395/396μΧ.
Καὶ κατόπιν μελετῶντας τὶς πηγὲς τοῦ 6ου αἰ.μΧ (ΕΥΑΓΡΙΟ, ΜΕΝΑΝΔΡΟ κλπ) ὁ Αὐστριακὸς ἱστορικὸς ἀνακάλυψε τὶς ΣΛΑΒΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΕΠΟΙΚΗΣΕΙΣ ἐπὶ Τιβερίου Β’ (582μΧ) καὶ διαδόχων {γράφει πχ. ὁ ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ <κεραϊζομένης τῆς Ἑλλάδος ὑπὸ Σκλαβηνῶν ...ὁ Τιβέριος οὐδαμῶς δύναμιν ἀξιόμαχον ἔχων > {ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ, 16}
Τὰ Μεσόγεια δηλ. & ΟΛΗ Η ΑΤΤΙΚΗ, ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, καταστράφηκαν στὶς ΣΛΑΒΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ τοῦ 582 μΧ καὶ ἑξῆς—ὅπως ἀποκσλυψαν οἱ ἀρχαιολογικὲς ἀνασκαφές, ἐπιβεβαιώνοντας τὶς βυζαντινὲς πηγές ποὺ ἀναφέρουν τὴν ΚΑΘΟΔΟ ΤΩΝ ΣΛΑΒΩΝ τὸν 6ο αἰ.μΧ στὴν νότια Βαλκανική*, πχ. ΜΕΝΑΝΔΡΟ, ΕΥΑΓΡΙΟ κλπ.
ΤΟΤΕ ΧΑΘΗΚΕ ἀπὸ προσώπου γῆς ΜΕ ΒΙΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟ ἡ ἀττικὴ διάλεκτος μὲ τὴν προσωδία της γιὰ πάντα, ὅπως καὶ οἱ διἀλεκτοι τῶν Πελοποννησίων φονευθἐντων τῶν ὁμιλούντων κατοίκων,ὡς φαίνεται...—πλὴν τῆς ΔΩΡΙΚΗΣ τῶν ΤΣΑΚΩΝΩΝ...{=ἐσθλαβώθη πᾶσα ἡ χώρα καὶ γέγονε βάρβαρος—ΠΟΡΦΥΡ., ΠΕΡΙ ΘΕΜΑΤΩΝ, 91}
Καὶ τοῦτο ὑπῆρξε τὸ κυριώτερο ἐπιχείρημα τοῦ Φαλλμεράϋερ·
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΩΝ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΧΑΘΗΚΑΝ ΒΙΑΙΩΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΜΙΛΟΥΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΑΡΙΧΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΛΑΒΟΥΣ, ἀλλὰ Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ μἐσῳ τῶν ΜΕΤΟΙΚΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΠΕΒΑΛΕ ΤΟ 800μΧ Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Α’ ΠΡΟΣ ΕΠΑΝΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΣΛΑΒΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Ἐδῶ ὅμως ὁ Φαλλμεράϋερ ὑπερβάλλει ΚΙ ΕΧΕΙ ΑΔΙΚΟ·
στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν ἤδη τὸ 250μΧ μιλοῦσαν τὴν ἑλληνιστικὴ κοινὴ μέ τὴν τονικὴ δηλ. τὴν σημερινὴ προφορά, δέν ἔγινε αὐτὸ πρώτη φορὰ ἐπὶ Νικηφόρου.
ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ , ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΧΑΘΗΚΑΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΛΑΡΙΧΟΥ ἢ ΤΗΝ ΣΛΑΒΙΚΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ...
Κάποια ἀστικὰ κἐντρα θὰ ἔμειναν καὶ κάποιοι Ἕλληνες θὰ ἐπιβίωσαν στὴν ΜΑΝΗ ἢ στὰ παράλια τῆς Πελοποννήσου.
ΑΠΟΔΕΙΞΗ περὶ τούτου ἀποτελοῦν ΤΑ ΠΕΡΙ ΠΑΓΑΝΙΣΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΤΟΥ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΥ** καὶ Η ΤΣΑΚΩΝΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ.
Ὡστόσο εἶναι ΙΣΤΟΡΙΚΑ ἀληθὲς ὅτι Η ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΑΔΑ ΗΤΑΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΙΣΒΟΛΩΝ, τοῦ Γότθου Ἀλάριχου ἐν πρώτοις καὶ τῶν Σλαβων κατόπιν..
__________
* τὴν περίοδο αύτὴ τὸ Βυζάντιο πολεμῶντας τόν "προαιώνιο" ἐχθρὸ τῆς ΠΕΡΣΙΑΣ δέν μπόρεσε νὰ ἀμυνθεῖ στὸν ΔΟΥΝΑΒΗ κι ἔτσι δέν ἀντιστάθηκε στὸν ΑΝΤΙΠΕΡΙΣΠΑΣΜΟ τῶν Περσῶν , οἱ ὁποῖοι μὲ μυστικὲς συμφωνίες ΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΟΥΣ ΑΒΑΡΟΣΛΑΒΟΥΣ ΣΤΗΝ ΝΟΤΙΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ...
**<οἱ τοῦ κάστρου Μαΐνης οἰκήτορες ούκ εἰσίν ἀπὸ τῆς γενεᾶς τῶν προρρηθέντων Σκλάβων ἀλλ’ἐκ τῶν παλαιοτέρων Ρωμαίων, οἳ καὶ μέχρι τοῦ νῦν παρὰ τῶν ἐντοπίων Ἕλληνες προσαγορεύονται...οἵτινες ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ ἀοιδίμου Βασιλείου βαπτισθέντες χριστιανοὶ γεγόνασιν> {ΠΡΟΣ ΙΔΙΟΝ ΥΙΟΝ ΡΩΜΑΝΟΝ,50}
