Πλάτωνος, Πολιτεία : Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ

<Μετὰ ταῦτα δή, εἶπον, ἀπείκασον τοιούτῳ πάθει τὴν ἡμετέραν φύσιν παιδείας τε πέρι καὶ ἀπαιδευσίας.

 Ἰδὲ γὰρ ἀνθρώπους οἷον ἐν καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει, ἀναπεπταμένην πρὸς τὸ φῶς τὴν εἴσοδον ἐχούσῃ μακρὰν παρὰ πᾶν τὸ σπήλαιον, ἐν ταύτῃ ἐκ παίδων ὄντας ἐν δεσμοῖς καὶ τὰ σκέλη καὶ τοὺς αὐχένας, ὥστε μένειν τε αὐτοὺς εἴς τε τὸ πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἀδυνάτους περιάγειν, φῶς δὲ αὐτοῖς πυρὸς ἄνωθεν καὶ πόρρωθεν καόμενον ὄπισθεν αὐτῶν, μεταξὺ δὲ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν δεσμωτῶν ἐπάνω ὁδόν, παρ' ἣν ἰδὲ τειχίον παρῳκοδομημένον, ὥσπερ τοῖς θαυματοποιοῖς πρὸ τῶν ἀνθρώπων πρόκειται τὰ παραφράγματα, ὑπὲρ ὧν τὰ θαύματα δεικνύασιν. 

Ὁρῶ, ἔφη. 

Ὅρα τοίνυν παρὰ τοῦτο τὸ τειχίον φέροντας ἀνθρώπους σκεύη τε παντοδαπὰ ὑπερέχοντα τοῦ τειχίου καὶ ἀνδριάντας καὶ ἄλλα ζῷα λίθινά τε καὶ ξύλινα καὶ παντοῖα εἰργασμένα, οἷον εἰκὸς τοὺς μὲν φθεγγομένους, τοὺς δὲ σιγῶντας τῶν παραφερόντων. 

Ἄτοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνα καὶ δεσμώτας ἀτόπους.

 Ὁμοίους ἡμῖν, ἦν δ' ἐγώ· 

τοὺς γὰρ τοιούτους πρῶτον μὲν ἑαυτῶν τε καὶ ἀλλήλων οἴει ἄν τι ἑωρακέναι ἄλλο πλὴν τὰς σκιὰς τὰς ὑπὸ τοῦ πυρὸς εἰς τὸ καταντικρὺ αὐτῶν τοῦ σπηλαίου προσπιπτούσας; >

{ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : 

Ὑστερ' ἀπ' αὐτὰ παράστησε τώρα τὴν ἀνθρώπινη φύση, σχετικὰ μὲ τὴν παιδεία καὶ τὴν ἀπαιδευσία, μὲ τὴν ἀκόλουθη εἰκόνα ποὺ θὰ σοῦ εἰπῶ: 

Φαντάσου σὰν μέσα σ' ἕνα σπήλαιο κάτω ἀπὸ τὴν γῆ, ποὺ νὰ ἔχει τὴν εἴσοδό του ἀνοιγμένη πρὸς τὸ φῶς σ' ὅλο τὸ μάκρος της . ἀνθρώπους ποὺ ἀπὸ παιδιὰ νὰ βρίσκουνται ἐκεῖ μέσα ἁλυσοδεμένοι ἀπὸ τὰ πόδια καὶ τὸν τράχηλο, σὲ τρόπο ποὺ νὰ  μένουν πάντα στὴν ἴδια θέση καὶ μόνο ἐμπρὸς τουε νὰ βλέπουν, χωρὶς νὰ μποροῦν νὰ στρέψουν  γύρω τὴν κεφαλή τους ἐξ αἰτίας τῶν  δεσμῶν τους . 

 καὶ  πίσω τους σὲ ἀρκετὴ ἀπόσταση καὶ ψηλὰ  νὰ ὑπάρχει ἀναμμένη φωτιά, ποὺ τὸ φῶς της νὰ ἔρχεται ὣς αὐτοὺς καὶ ἀνάμεσα στὴν φωτιὰ καὶ τοὺς δεσμῶτες ἕνας δρόμος πρὸς  τὰ ἐπάνω. 

καὶ πλάι στὸ δρόμο φαντάσου ἀκόμα παράλληλά του χτισμένο ἕνα μακρὺ τοῖχο σὰν ἐκεῖνα τὰ διαφράγματα ποὺ ἐχουν οἱ θαυματοποιοὶ ἐμπρὸς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους (θέατρο σκιῶν)  καὶ τοὺς δείχνουν πάνω ἀπὸ κεῖ τὶς ταχυδακτυλουργίες τους.

Τὰ φαντάζομαι ὅλ' αὐτά. 

Φαντάσου τώρα ἀνθρώπους νὰ περνοῦν κατὰ μῆκος  αὐτοῦ τοῦ τοίχου φορτωμένοι κάθε λογῆς ἀντικείμενα, καθώς καὶ ἀγάλματα ἀνθρώπων καὶ ζώων κατασκευασμένα ἀπὸ ξύλο ἢ πέτρα ἢ ὅ,τι ἄλλο, ποὺ νὰ ξεπερνοῦν ὅλ' αὐτὰ πιο ψηλὰ ἀπὸ τὸν  τοῖχο κι αὐτοὶ ποὺ τὰ σηκώνουν, ὅπως εἶναι φυσικό, ἄλλοι νὰ μιλοῦν καθὼς περνοῦν μεταξὺ τους κι ἄλλοι νὰ σωπαίνουν. 

Πολύ παράξενη εἶναι ἡ εἰκόνα καὶ ἀλλόκοτοι οἱ δεσμῶτες σου.

 Καὶ μολαταῦτα ὅμοιοι μὲ μᾶς .

 καὶ πρῶτα πρῶτα νομίζεις πῶς αὐτοὶ οἱ δεσμῶτες ἔχουν δεῖ ποτὲ  καὶ ἀπὸ τοὺς ἑαυτούς τους  καὶ ἀπὸ τοὺς γύρω τους   τίποτε ἄλλο, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς σκιὲς ποὺ πέφτουν ἀπὸ τὴν  λάμψη τῆς φωτιᾶς ἐπάνω στὸ ἀπέναντι τους μέρος τῆς σπηλιᾶς;]

ΥΓ. καὶ ἦρθε ὁ ΑΪΝΣΤΑΪΝ μετὰ 2500 χρόνια νὰ βεβαιώσει τὸν ΠΛΑΤΩΝΑ καθότι κατὰ τὴν ΘΕΩΡΙΑ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ τὸ Σύμπαν εἶναι ΤΕΣΣΑΡΩΝ διαστάσεων, ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος ΜΟΝΟ ΤΡΕΙΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ μπορεῖ νὰ ἀντιληφθεῖ.