Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ.

ΡΕΝΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ—Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ

ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Ἀπὸ τὴν προεπαναστατικὴ περίοδο
μερικοὶ ἐκπρόσωποι τοῦνεοελλ.διαφωτισμοῦ
(ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ,ΨΑΛΙΔΑΣ , ΒΗΛΑΡΑΣ)
ὑποστήριξαν ὅτιἀφενός ἡ Νέα Ἑλληνικὴ εἶναι μιὰ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ γλῶσσα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἤ τὴν βυζαντινή (γι'αὐτὸ καὶ τὴν ἀποκαλοῦσαν ΡΩΜΕΗΚΗ ἤ ΓΡΑΙΚΙΚΗ)καὶ ἀφετέρου θὰ πρέπει ἡ ὀρθογραφία της νὰ εἶναι ΦΩΝΗΤΙΚΗ (ἤ φωνηματική,ὅπως λέγεται).

Πχ ἡ λέξη 'ΑΘΗΝΑΙΟΙ' νὰ γράφεται ὡς... 'ΑΘΙΝΕΪ'
ἤ περίπου ἔτσι(διότι ὑπάρχουν ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ.)

Συγκεκριμενα τὸ βιβλίο ποὺ ἐξἐδωσε τὸ 1814 ὁ Γ.ΒΗΛΑΡΑΣ φέρει τίτλο "ΡΟΜΕΗΚΗ ΓΛΟΣΑ"(sic)

Αὐτὴ ἡ ἄποψη τοῦ ΒΗΛΑΡΑ καὶ τῶν ἄλλων διαφωτιστῶν ποὺ βεβαίως ὑποστηριζόταν κυρίως γιὰ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ λόγους δηλ γιὰ τὴν ΕΥΚΟΛΗ ΜΟΡΦΩΣΗ τῶν ὑποδούλων Ἑλληνων ἀλλὰ καὶ μὲ λίγη δόση ..ἀντικληρικαλισμοῦ ἐφόσον ὁ Διαφωτισμός ἐστρέφετο κατὰ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ΑΥΘΕΝΤΙΑΣ καὶ ἡ Ἐκκλησία χρησιμοποιοῦσε τὴν Ἀρχαΐζουσα..

Ἡ ἀντίληψη αὐτὴ περὶ γλώσσας λοιπόν ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΑΓΡΙΩΣ ἀργότερα
μὲ τὸν περιλάλητο "ΔΙΑΛΟΓΟ" τοῦ ΣΟΛΩΜΟΥ,
ὁ ὁποῖος ἄν καὶ ὁ μεγαλύτερος ποιητὴς μας )
ΑΓΝΟΟΥΣΕ ΤΗΝ ΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑ (πχ τοῦ Κάλβου) γιατὶ ἔφυγε μικρὸς γιὰ τὴν Ἰταλία μετὰ τὸν θάνατο τοῦ πατέρα του , μένοντας μόνο μὲ τὶς γλωσσικές γνώσεις τῶν ἑλληνικῶν τῆς ζακυνθινῆς διαλέκτου τῆς ὑπηρέτριας μητέρας του Ἀγγελικῆς Νίκλη (ἡ ὁποία ξαναπαντρεύτηκε τὸν λογιστὴ τῶν Σολωμῶν , Λεονταράκη , κι ἄρχισε μιὰ νέα ζωή..)

Ὡστόσο δὲν συμφωνοῦσαν προεπαναστατικά
ὅλοι οι Διαφωτιστὲς μὲ αὐτὴ τὴν θέση·
χαρακτηριστικά ὁ ΚΟΡΑΗΣ πρέσβευε τὴν λεγόμενη ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ δηλ κατʹ οὐσίαν τὴν ΚΑΘΑΡΣΗ τῆς γλώσσας τῶν ὑποδούλων ἀπὸ τὶς ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ (πχ μεράκι),ΣΛΑΒΙΚΕΣ(πχ κοτέτσι) ἤ ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΕΣ (πχ.φαμίλια) λέξεις .

Γι αὐτὸ κι ὁ Κοραῆς ἄρχισε τὴν σχολιασμένη ἔκδοση τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων συγγραφέων μὲ ἐκπληκτικὰ ,φιλολογικῶς,ἀποτελἕσματα.

Ἡ ἄποψη τοῦ Βηλαρᾶ δὲν ἐπεβλήθη βεβαίως στὸ ΕΛΕΥΘΕΡΟ νεοελληνικὸ κράτος,ἀλλὰ ἡ θέση γιὰ φωνητικὴ γραφὴ ΠΟΥ ΣΑΦΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΘΗΚΕ συνεχίστηκε νὰ ἐκπροσωπεῖται καὶ ΝΑ ΠΡΟΩΘΕΙΤΑΙ μέσῳ τοῦ πολιτικοποιημένου ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ (= καθαρεύουσα ἤ δημοτική ;) ἀπὸ τοὺς ἑκάστοτε "ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΥΣ" τῆς εὐρύτερης ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ,

μὲ τελευταῖο παράδειγμα ,ἀρκετά ἀργότερα,κατὰ τὸν ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ (1930) τὴν θέση τοῦ ΓΛΗΝΟΥ γιὰ τὴν ΛΑΤΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ,δηλ τὴν καθιέρωσηστὴ νεοελλ.γραφὴ

αὐτῶν ποὺ σήμερα ἀποκαλοῦμε

..greeklish !!
(Βλ .ΓΛΗΝΟΣ,"Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΡΑΜΜΑΤΩΣΥΝΗΣ",
"Πρωτοπορία" τεῦχος ΜΑΡΤΙΟΥ 1930, σελ 76-77
-βλ. ΦΩΤΟ)
[Τὸ λατινικὸ ἀλφάβητο μάλιστα προωθεῖτο καὶ τὸ 1975 γιὰ τὴν γραφὴ τῆς τότε καθιερωθείσης Δημοτικῆς, ἀλλὰ ΑΝΤΕΔΡΑΣΕ Ο ΚΩΝ. ΤΣΑΤΣΟΣ κλπ ἀκαδημαϊκοί..]

Ἱστορικὸ παράδειγμα λατινικῆς γραφῆς τῆς Ἑλληνικῆς ἀποτελοῦν τὰ λεγόμενα ΛΕΒΑΝΤΙΝΙΚΑ ,Χίου και Κρήτης (τοῦ 17ου αἰ.)ἐνῶ σὲ φωνητικὴ ἑλληνικὴ γραφὴ ἐκδόθηκαν σχολικὰ βιβλία στὴ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ γιὰ τοὺς ἐκεῖ ἑλληνόφωνους,ἐπίσης στὸν Μεσοπόλεμο

(Βλ Γραμματικὴ φωνητικῆς ὀρθογραφίας, Κ.ΤΟΠΧΑΡΑΣ, Ι ΓΡΑΜΑΤΙΚΙ ΤΙ ΡΟΜΕΙΚΥ (sic)1932, ἀνατύπωση ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ,1988)

Τὸ ὅτι περιθωριοποιήθηκε ἡ φωνητικὴ ὀρθογραφία στὸ νεοελληνικὸ Κράτος ὀφείλεται ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΣ σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ στὸν θεμελιωτὴ τῆς νεοελλ.ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ Καθηγητὴ Γ.ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ (+1941) ὁ ὁποῖος μὲ τὶς γλωσσολογικὲς μελέτες του ("ΑΚΑΔΕΙΜΙΚΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ-1903 κεξ) ἔδειξε ὅτι Η ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΕΚΥΨΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΚΟΙΝΗ καὶ ἡ ὁποία μὲ τὴν σειρὰ της ἀποτελεῖ ἐξέλιξη τῆς ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΗΣ τοῦ 4ου αἰ. ΠΧ .

Καὶ τέλος πάντων μὲ τὴν ΣΥΝΘΕΣΗ καθαρεύουσας δηλ ΛΟΓΙΑΣ γλώσσας
καὶ δημοτικῆς δηλ καθομιλουμένης ,
προέκυψε ἡ ΚΟΙΝΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ποὺ δὲν εἶναι οὔτε ἀμιγὴς καθαρεύουσα οὔτε ἀμιγὴς δημοτικὴ ( Πῶς θὰ μποροῦσε ἄλλωστε ;
Πχ ἐνῶ λέμε "ΦΤ‒ΕΡΟ" ταυτόχρονα λέμε
" ΠΕΡΙ‒ΠΤ‒ΕΡΟ"ἤ λέμε " ΦΤ‒ ΩΧΟΣ ,

ἀλλὰ " ΠΤ ‒ΩΜΑ" κλπ )

Συνεπῶς σὲ μιὰν ΚΟΙΝΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ γλῶσσα μὲ ἱστορικὴ συνέχεια 2000 καὶ πλέον χρόνων ,δὲν ἔχει νόημα ἡ φωνητικὴ γραφὴ καὶ ὀρθογραφία ἀφοῦ ἡ Νέα Ἑλληνικὴ ἀνάγεται ,μέσῳ τῆς βυζαντινῆς, στὴν ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΚΟΙΝΗ(ὅπως ἀποδεικνύεται ἄλλωστε ἀπὸ τὴν ΠΡΟΦΟΡΑ -μετὰ τὰ ἑλληνιστικὰ χρόνια ἡ προφορὰ τῆς ἑλληνικῆς σὺν τῷ χρόνῳ μετεβλήθη ἀπὸ ΠΡΟΣΩΔΙΑΚΗ σὲ ΤΟΝΙΚΗ ὅπως εἶναι σήμερα-καὶ τὴν ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΔΟΜΗ τῆς γλώσσας).

Κάτι τελευταῖο:
ἡ ἐπίκληση τῆς ΕΥΚΟΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΜΑΘΗΣΗ μέσῳ τῆς φωνητικῆς ὀρθογραφίαςποὺ ἐπικαλέστηκαν πολλοί ,ἀπὸ τὸν Βηλαρᾶ ὥς τὸν Γληνό(ἀλλὰ κι ἀπὸ ἄλλους ποὺ ὑπορρήτως τὴν ὑποστήριζαν ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ χωρὶς νὰ τὸ ποῦν εὐθέως, γιὰ λόγους δῆθεν "προοδευτισμοῦ" ἤ "ἀριστεροσύνης"...) δὲν ἔχει βάση γιὰ δύο λόγους :

1) ἡ φωνητικὴ ἁπλοποίηση γεννᾶ περισσότερα προβλήματα μὲ τὴν πληθώρα ΟΜΟΗΧΩΝ ποὺ δημιουργεῖ·
πχ :
ἡ=θηλυκὸ ἄρθρο-,
οἱ =ἀρσενικὸ ἄρθρο-,
ἤ=διαζευκτικό
( ΟΛΑ: ‒ i ἤ ‒ι)

2) μὲ τὴ φωνητικὴ γραφὴ ΔΙΑΣΠΑΤΑΙ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣκαὶ εἶναι δύσκολο σὲ κάποιον ποὺ ἔχει μάθει ἑλληνικὰ μὲ φωνητικὴ γραφὴ νὰ διαβάσει , ὄχι μόνο βυζαντινὰ κείμενα, ἀλλὰ καὶ ἔργα Νεοελλήνων λογοτεχνῶν, πεζογράφων καὶ ποιητῶν ὅπως ὁ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ,ὁ ΕΛΥΤΗΣ ,ὁ ΒΙΖΥΗΝΟΣ,ὁ ΚΑΛΒΟΣ κλπκαθὼς καὶ ΟΛΗΝ τὴνπροεπαναστατικὴ λογοτεχνικὴ παραγωγὴ πχ τὴν ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ..

Τούτων λεχθέντων ἀποκαλύπτεται ἡ ΠΟΛΙΤΙΚΗ καὶ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ρίζα τέτοιων ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ,δῆθεν προοδευτικῶν ἀντιλήψεωνοἱ ὁποῖες τελικὰ ἐκεῖνο ποὺ στοχεύουν ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ δὲν εἶναι ἡ εὔκολη μόρφωση τοῦ "λαοῦ"ἀλλὰ Η ΔΙΑΡΡΗΞΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.

Ἐκεῖ ἀκριβῶς στοχεύουν ,
ξεχνῶντας ὅτι ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΛΛΗΝΟΓΕΝΕΙΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ,ΑΛΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ,
ΕΠΕΙΔΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΙΛΙΕΤΑΙ καὶ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΧΩΡΟ ΓΙΑ 3000 ΧΡΟΝΙΑ ,ὅπως εἶπε προσφυῶς ἡ ΑΡΒΕΛΕΡ...

____________

Ρένος : ΑΠΟ ΤΟΝ "ΔΙΑΛΟΓΟ" ΤΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ

ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ

________