" Γραφὴ Ἀσεβείας" : ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΩΞΕΙΣ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Εἶναι παραπλανητικὴ ἡ ἀντίληψη ὅτι ὁ ἀρχαιοελληνικὸς Δωδεκαθεϊσμὸς ἐπειδὴ δὲν ἦταν Μονοθεϊστικὴ, ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ θρησκεία ἐξ ἀποκαλύψεως —καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲν εἶχε Ἱερὲς Γραφές —ἦταν ΑΝΕΚΤΙΚΟΣ γιὰ ἄλλου εἴδους θρησκευτικὲς ἀντιλήψεις ποὺ φάνταζαν οἱονεί "ΑΘΕΪΣΤΙΚΕΣ".
Ἐν προκειμένῳ βοοῦν οἱ ἀρχαῖες πηγὲς γιὰ τὶς Διώξεις ποὺ ὑπέστησαν γνωστὲς Προσωπικότητες τῆς ἀρχ. ἑλλ.Ἱστορίας ἀκριβῶς γιὰ τὶς θρησκευτικὲς τους ἀπόψεις -ἀπὸ τοὺς Φυσικοὺς Φιλοσόφους (πχ Ἀναξαγόρας) ὥς τοὺς Σοφιστές (πχ Πρωταγόρας)μέχρι τὸν Ἀλκιβιάδη ,τὴν Ἀσπασία καὶ φυσικὰ τὸν Σωκράτη.
Βέβαια πάντα πίσω ἀπὸ ΟΛΕΣ τὶς θρησκευτικὲς διώξεις τῆς Ἱστορίας κρύβονταν ΠΟΛΙΤΙΚΑ κίνητρα καὶ διαμάχες ΕΞΟΥΣΙΑΣ...
Ἔτσι ἐνῶ στὸ Βυζάντιο δολοφονήθηκε ἡ ΥΠΑΤΙΑ, δὲν ἐδιώχθη ὁ θεουργὸς ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ ἤ ὁ ΠΡΟΚΛΟΣ· κατὰ παρόμοιον τρόπο
καὶ στὴν ἀρχαία Ἀθήνα ἐνῶ ἐδιώχθη ὁ ΕΙΣΑΓΩΝ ΚΑΙΝΑ ΔΑΙΜΟΝΙΑ Σωκράτης, δὲν ἐδιώχθη ὁ πολλάκις γελοιοποιῶν τοὺς θεοὺς ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Ἡ περίφημη ΓΡΑΦΗ ΑΣΕΒΕΙΑΣ λοιπὸν
δηλ ἡ Καταγγελία γιὰ τὶς θρησκευτικὲς ἀντιλήψεις κάποιου (καὶ κυρίως τὶς ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ του) ἦταν ὁ κατεξοχήν νόμος τῆς Ἀρχ.Αθήνας βάσει τοῦ ὁποίου ΕΔΙΩΧΘΗΣΑΝ ΠΛΕΙΣΤΟΙ γνωστοὶ πνευματικοὶ δημιουργοί- καὶ ὄχι μόνο.
Ἡ "ΑΣΕΒΕΙΑ" σήμαινε :
1)τὴν Ἀθεΐα (=ΟΥ ΝΟΜΙΖΕΙΝ ΘΕΟΥΣ
2)τὴν εἰσαγωγὴ νέων -ξένων θεοτήτων (=ΚΑΙΝΑ ΔΑΙΜΟΝΙΑ)
3)τὴν προσβολὴ Τελετουργιῶν (=ΑΔΙΚΕΙΝ
Τῼ ΘΕῼ)
Παρακάτω θὰ συνοψίσω τὰ 6 πιὸ κραυγαλέα παραδείγματα θρησκευτικῶν διώξεων στὴν Ἀρχ.Ἀθήνα παραλείποντας τὰ γνωστὰ ἀπὸ τὶς σχολικὲς γνώσεις ,πχ.γιὰ τὸν Σωκράτη, τὸν ΑΝΔΟΚΙΔΗ ἤ τὸν ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ τὸν ὁποῖο
κατήγγειλε ὁ Πυθόνικος τὸ 415 πχ
ΜΕ ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΔΙΟΠΕΙΘΗ*
ὅτι διακωμώδησε τὰ Ἐλευσίνια Μυστήρια σὲ γλέντι στὸ σπίτι του:
"ΑΔΙΚΕΙΝ ΤΩ ΘΕΩ ΔΗΜΗΤΡΑΝ ΚΑΙ ΚΟΡΗΝ
ΑΠΟΜΙΜΟΥΜΕΝΟΣ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
ΚΑΙ ΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑ ΤΟΙΣ ΑΥΤΟΥ ΕΤΑΙΡΟΙΣ
ΕΝ ΤΗ ΟΙΚΙΑ ΕΑΥΤΟΥ"
(Πλούταρχ.Ἀλκιβιάδης,22,3)
Θὰ ἀναφερθῶ στὶς Διώξεις 6 σημαντικῶν ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ἀνδρῶν τῆς Ἱστορίας τοῦ Πνεύματος ἀπὸ τὸ θρησκευτικὸ Πολυθεϊστικὸ Κατεστημένο τῆς Ἐποχῆς (εἰδικῶς ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΤΕΧΝΙΑ ΤΩΝ ΜΑΝΤΕΩΝ —ἀφοῦ συνήθως
Μάντεις βρίσκονταν πίσω ἀπὸ τὶς Διώξεις )
εἴτε μέσῳ τῆς ΓΡΑΦΗΣ ΑΣΕΒΕΙΑΣ
εἴτε (μετὰ το 423πχ) μέσῳ τοῦ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ τοῦ μάντη ΔΙΟΠΕΙΘΗ διὰ τοῦ ὁποίου :
"ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΣΘΑΙ ΤΟΥΣ ΤΑ ΘΕΙΑ ΜΗ ΝΟΜΙΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΡΣΙΩΝ (=ουράνια φαινομενα) ΛΟΓΟΥΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ" (Πλουτ.Περικλῆς ,32)
[Μετ. Νὰ καταγγέλονται ὅσοι δὲν πιστεύουν στοὺς θεοὺς καὶ ὅσοι διδάσκουν ...Ἀστρονομία ! ]
Ἡ διαφορὰ μεταξὺ τῆς ΓΡΑΦΗΣ ΑΣΕΒΕΙΑΣ καὶ τοῦ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΟΠΕΙΘΗ ἦταν ἡ ἑξῆς·
ἡ Γραφὴ λάμβανε χώρα ἐνώπιον τοῦ ἄρχοντος βασιλέως ὁ ὁποῖος κατόπιν προδικασίας τὴν παρέπεμπε σέ δίκη στὸ δικαστήριο τῆς ΗΛΙΑΙΑΣ (περίπτωση Σωκράτη κλπ) ,ἐνῶ τὸ Ψήφισμα Διοπείθη προέβλεπε ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ καταγγελία ἐνώπιον τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Δήμου (περίπτωση Ἀλκιβιάδη) .
Πάντως τὸ Ψήφισμα Διοπείθη καταργήθηκε μὲ τὴν ΓΕΝΙΚΗ ΑΜΝΗΣΤΕΙΑ τοῦ 403πΧ μετὰ τὴν Πτώση τῶν Τριάκοντα, ἐνῶ ἡ Γραφή Ἀσεβείας δὲν καταργήθηκε ποτέ.
Ἐπίσης τό ἴδιο πρόσωπο μποροῦσε νὰ κατηγορηθεῖ γιὰ τὸ ἴδιο ἀδίκημα Ἀσεβείας πολλὲς φορὲς χωρὶς κανένα περιορισμό.
Ὑπέστησαν λοιπὸν θρησκευτικὲς διώξεις στὴν Ἀρχαία Ἀθήνα οἱ ἑξῆς :
1)ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ
------------------------
Ἐδιώχθη ἐπειδὴ ὡς ΦΥΣΙΚΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ δίδασκε ὅτι τὰ Οὐράνια Σώματα δὲν εἶναι θεοὶ
ἀλλὰ ὑλικὰ ἀντικείμενα :
"ΥΠΟ ΚΛΕΩΝΟΣ ΑΣΕΒΕΙΑΣ ΚΡΙΘΗΝΑΙ
ΔΙΟΤΙ ΤΟΝ ΗΛΙΟΝ ΜΥΔΡΟΝ(=λίθον)ΕΛΕΓΕ ΔΙΑΠΥΡΟΝ" (Διογ.Λαέρτ.2,12-13)
[Μετ.
Καταγγέλθηκε ἀπό τὸν Κλέωνα γιὰ Ἀσέβεια ἐπειδὴ ἔλεγε ὅτι ὁ Ἥλιος εἶναι διάπυρος λίθος (δηλ. λάβα)Ὁ Περικλῆς φυγάδευσε τὸν Ἀναξαγόρα ὁ ὁποῖος τελικὰ καταδικάστηκε ἐρήμην σὲ θάνατο :
"ΑΠΟΝΤΑ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΘΗΝΑΙ ΘΑΝΑΤΩ"(ὅ.π.)
2)ΑΙΣΧΥΛΟΣ
-------------------
Ὁ πρῶτος τῶν Τραγικῶν ἐδιώχθη ἐπειδὴ δῆθεν ἀποκάλυψε τὰ Μυστήρια ἀλλὰ σώθηκε ἀπό..λιθοβολισμὸ ὅταν ὁ ἀδελφὸς του Ἀμεινίας ἔδειξε στοὺς δικαστὲς τὸ κομμένο του χέρι ἀπὸ τὴ Ναυμαχία τῆς Σαλαμίνας καὶ οἱ δικαστὲς γιὰ τὴν προσφορὰ στὴν πατρίδα τῆς οἰκογενείας τοῦ Αἰσχύλου τὸν ἀθώωσαν γλυτώνοντας τον
ἀπὸ τὸν λιθοβολισμό :
"ΑΙΣΧΥΛΟΣ Ο ΤΡΑΓΩΔΟΣ
ΕΚΡΙΝΕΤΟ ΑΣΕΒΕΙΑΣ ΕΠΙ ΤΙΝΙ ΔΡΑΜΑΤΙ.
ΕΤΟΙΜΩΝ ΟΥΝ ΟΝΤΩΝ
ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΒΑΛΛΕΙΝ ΑΥΤΟΝ ΛΙΘΟΙΣ
ΑΜΕΙΝΙΑΣ Ο ΝΕΩΤΕΡΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ
ΔΙΑΚΑΛΥΨΑΜΕΝΟΣ ΙΜΑΤΙΩ
ΕΔΕΙΞΕ ΠΗΧΥΝ ΕΡΗΜΟΝ ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΣ.
ΕΤΥΧΕ ΑΡΙΣΤΕΥΩΝ ΕΝ ΣΑΛΑΜΙΝΙ Ο ΑΜΕΙΝΙΑΣ ΑΠΟΒΕΒΛΗΚΩΣ ΤΗΝ ΧΕΙΡΑ.
ΕΠΕΙ ΔΕ ΕΙΔΟΝ ΟΙ ΔΙΚΑΣΤΑΙ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΣ ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΥΠΕΜΝΗΣΘΗΣΑΝ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΥΤΟΥ
ΚΑΙ ΑΦΗΚΑΝ ΑΙΣΧΥΛΟΝ.."
(Αἰλιανός,Ποικίλη Ἱστορία, 5,19)
[Μετ.
Ὁ τραγωδὸς Αἰσχύλος δικάστηκε γιὰ Ἀσέβεια γιὰ κάποιο ἔργο του.
Κι ἐνῶ ἦταν ἕτοιμοι οἱ Δικαστὲς νὰ τὸν καταδικάσουν σὲ λιθοβολισμὸ ὁ
Ἀμεινίας ὁ νεώτερος ἀδελφός του ἔδειξε τὸ κομμένο του χέρι ποὺ ἔκρυβε στὸ ροῦχο του.Γιατὶ εἶχε ἀνδραγαθήσει στὴν Σαλαμῖνα ὅπου εἶχε χάσει τὸ χέρι του.
Μόλις τὸν εἶδαν οἱ δικαστὲς θυμήθηκαν τὰ ἔργα του (γιὰ τὴν ἐλευθερία τῆς πατρίδος)
καὶ ἄφησαν ἐλεύθερο τὸν Αἰσχύλο..]
Σύμφωνα μὲ ἄλλη μαρτυρία (ΚΛΗΜΗΣ, ΣΤΡΩΜ. 2,14) ὁ Αἰσχύλος δικάστηκε στὸν Ἄρειο Πάγο κατηγορηθεὶς ὅτι ἀποκάλυψε τὰ Ἐλευσίνεια Μυστήρια καὶ κατάφερε νὰ άθωωθεῖ ἐπειδὴ μπόρεσε νὰ ἀποδείξει ὅτι δὲν εἶχε μυηθεῖ σὲ αύτά:<Αἰσχύλος τὰ μυστήρια ἐπὶ σκηνῆς ἐξειπὼν ἐν Ἀρείῳ πάγῳ κριθεὶς οὕτως ἀφείθη ἐπιδείξας αὑτὸν μὴ μεμυημένον>
Σὲ κάθε περίπτωση, ὁ Αἰσχύλος πέθανε ἐξόριστος στὴν Γέλα τὸ 456πΧ.
3)ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
--------------------
Ὁ Εὐριπίδης ,φίλος καὶ ὀπαδὸς τῶν Σοφιστῶν καὶ τῶν φυσικῶν φιλοσόφων τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ Διαφωτισμοῦ κατηγορήθηκε γιὰ Ἀσέβεια (ἐπειδὴ σὲ ἕνα ἔργο του προέτρεπε σὲ ἐπιορκία δῆθεν..) ἀλλὰ κατάφερε νὰ ..ἀντιστρέψει τὴν κατηγορία λέγοντας ὅτι ὁ ἀντίδικος του θἄπρεπε νὰ στραφεῖ κατὰ ὅσων τὸν βράβευσαν γιὰ τὴν Τραγωδία του στὰ Μ. Διονύσια·
"ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΠΡΟΣ ΥΓΙΑΙΝΟΝΤΑ
ΕΝ ΤΗ ΑΝΤΙΔΟΣΕΙ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΝΤΑ ΩΣ ΑΣΕΒΗΣ ΟΣ Γ' ΕΠΟΙΗΣΕ ΚΕΛΕΥΩΝ ΕΠΙΟΡΚΕΙΝ"
(Ἀριστ.Ρητορική,1416a)
[Μετ.
Ὁ Εὐριπίδης ἀντέστρεψε τὴν κατηγορία πρὸς τὸν Ὑγιαίνοντα ὁ ὁποῖος τὸν εἶχε καταγγείλει γιὰ Ἀσέβεια ἐπειδὴ σὲ κάποιο ἔργο του δίδασκε δῆθεν τὴν Ἐπιορκία στοὺς θεούς]
4)ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ
------------------------
Ὁ πρωτοπόρος τῶν Σοφιστῶν διώχθηκε μόνο καὶ μόνο γιὰ τὴν πρώτη πρόταση τοῦ χαμένου συγγράμματος του "ΑΛΗΘΕΙΑ ἤ ΚΑΤΑΒΑΛΛΟΝΤΕΣ"("πάντων χρημάτων μέτρον ἄνθρωπος")καὶ τὰ ἔργα του ὅλα ἀφοῦ μαζεύτηκαν ἕνα-ἕνα & ΚΑΗΚΑΝ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ :
"ΔΙΑ ΤΑΥΤΗΝ ΔΕ ΤΗΝ ΑΡΧΗΝ
ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΞΕΒΛΗΘΗ ΠΡΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΑΥΤΟΥ
ΚΑΤΕΚΑΥΣΑΝ ΕΝ ΤΗ ΑΓΟΡΑ
ΥΠΟ ΚΗΡΥΚΙ ΑΝΑΛΕΞΑΜΕΝΟΙ
ΠΑΡ ΕΚΑΣΤΟΥ ΤΩΝ ΚΕΚΤΗΜΕΝΩΝ"
(Διογ.Λαέρτ.9,52)
[Μετ.
Εξαιτίας τῆς ἀρχῆς τοῦ συγγράμματος ἐξορίστηκε ἀπὸ τὴν Ἀθήνα καὶ τὰ βιβλία του κατέκαψαν στὴν Ἀγορὰ ἀφοῦ ἔστειλαν κήρυκα νὰ μαζέψει ἕνα-ἕνα τὰ ἀντίτυπα.]
5)ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ Ο ΣΑΜΙΟΣ.
----------------------------------------
Ἡ Θεωρία τοῦ Ἡλιοκεντρισμοῦ
ποὺ πρωτοανέπτυξαν οἱ Πυθαγόρειοι
("ΠΥΡ ΕΝ ΤΩ ΜΕΣΩ ..ΟΠΕΡ ΕΣΤΙΑ ΚΑΛΕΙΤΑΙ"
DK 44a16) ἐρχόταν σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ τὸ Δωδεκάθεο ἐπειδὴ ἄν ἡ γῆ ἐκινεῖτο
θὰ ...τάραζε "ΤΗΝ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΘΕΩΝ ΗΡΕΜΙΑΝ".
Γι αὐτὸ καὶ ὁ Στωικὸς Κλεάνθης κυγήγησε τὸν Ἀρίσταρχο ὡς κινοῦντα "ΤΗΝ ΚΟΣΜΟΥ ΕΣΤΙΑΝ "(=γῆ) [Πλούταρχ.Περί τοῦ ἐμφαιν.προσώπου τῷ κύκλῳ τῆς σελήνης,923 A]
Κι ἔτσι βέβαια δὲν προκαλεῖ ἔκπληξη ὅτι ΧΑΘΗΚΑΝ ΟΛΑ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΥ ὅπως καὶ τῶν ἄλλων Ἡλιοκεντριστῶν [Πχ Σέλευκου τοῦ Σελεύκειου ὁ ὁποῖος ἀπέδειξε ("ΑΠΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟΝ") τὸν Ἡλιοκεντρισμὸ καὶ δὲν τὸν παρουσίαζε ἁπλῶς ὡς Ὑπόθεση σὰν τὸν Ἀρίσταρχο("ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΟΝ") βλ. Πλούτ. Πλατων. Ζητήμ.,Ζ,1006c] ὅπως ἐπίσης χάθηκαν ΟΛΑ ΤΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΚΑΙ ΣΟΦΙΣΤΩΝ...
6)ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ .
--------------------------
Ὁ μεγάλος φιλόσοφος ἐδιώχθη μὲ Γραφὴ Ἀσεβείας τὸ 323 πχ λίγο μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Ἀλεξάνδρου στὴν Ἀθήνα, ἐπειδὴ εἶχε συντάξει ἕναν θρησκευτικὸ ὕμνο (Παιᾶνα)
γιὰ τὸν ΕΡΜΕΙΑ Τύραννο τοῦ Ἀκαρνέως τῆς Μ.Ἀσίας (σταυρωθέντα ἐπὶ προδοσίᾳ
ἀπὸ τοὺς Πέρσες γιατὶ συμμάχησε κρυφὰ μὲ τοὺς Μακεδόνες) ἐνῶ ἔλεγαν ὅτι τοῦ εἶχε φτιάξει καὶ βωμὸ τιμῶντας τον ὡς θεό.
Ὁ Ἀριστοτέλης διέφυγε στὴν Χαλκίδα (ὅπου πέθανε τὸ ἑπόμενο ἔτος : 322 πΧ)
δικαιολογῶντας τὴν φυγὴ του μὲ χιοῦμορ λέγοντας ὅτι ἔσωσε τοὺς Ἀθηναίους ἀπὸ τὸ νὰ κάνουν ἕνα δεύτερο ἔγκλημα κατὰ τῆς Φιλοσοφίας —ἐννοῶντας τὴν καταδίκη τοῦ Σωκράτη βεβαίως..
"ΥΠΕΞΗΛΘΕΝ ΕΙΣ ΧΑΛΚΙΔΑ
ΕΥΡΥΜΕΔΟΝΤΟΣ ΑΥΤΟΝ ΤΟΥ ΙΕΡΟΦΑΝΤΟΥ
ΔΙΚΗΝ ΑΣΕΒΕΙΑΣ ΓΡΑΨΑΜΕΝΟΥ
Ή ΔΗΜΟΦΙΛΟΥ...ΕΠΕΙΔΗΠΕΡ ΤΟΝ ΥΜΝΟΝ ΕΠΟΙΗΣΕΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ..ΕΡΜΙΑΝ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ ΑΝΔΡΙΑΝΤΟΣ ΤΟΙΟΥΤΟΥ..."
(Διογ.Λαέρτ.5,5)
[Μετ.
Διέφυγε στὴν Χαλκίδα (ὁ Ἀριστοτέλης)ὅταν τὸν κατήγγειλε μὲ Γραφὴ Ἀσεβείας ὁ Ἱεροφάντης Εὐρυμέδων ἤ ὁ Δημόφιλος..ἐπειδὴ ἔγραψε τὸν Ὕμνο στὸν Ἑρμεία ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ Ἐπίγραμμα ποὺ ἔγραψε στὸν ἀνδριάντα ἐκείνου
στοὺς Δελφούς..]
Ὅλα τὰ παραπάνω, ἐν συνόψει ἀναφερόμενα,
δείχνουν τὴν μεγάλη ἀντίδραση τοῦ Πολυθεϊστικοῦ Κατεστημένου τῶν ΜΑΝΤΕΩΝ στὴν Ἐποχὴ τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ Διαφωτισμοῦ (τῶν Προσωκρατικῶν και των Σοφιστῶν
600-400 πχ περίπου) ὅταν "ΟΥ ΓΑΡ ΗΝΕΙΧΟΝΤΟ ΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΕΣΧΑΣ (=ἀστρονόμους) " (Πλουτ.Νικίας ,23) ἐπειδὴ ἐξοβέλιζαν τοὺς θεοὺς ἀπὸ τὴν Φύση καὶ ἀπέδιδαν τὴν θεία Πρόνοια σὲ ΑΙΤΙΑΣ ΑΛΟΓΟΥΣ (ο.π.) δηλ σέ "ΜΗΧΑΝΙΣΤΙΚΑ" ΑΙΤΙΑ ...
Τὸ ὅλο κλῖμα τῆς θρησκευτικῆς ἀντίδρασης στὶς Νέες Ιδέες παρουσιάζεται ἀνάγλυφα στὶς Ἀριστοφάνειες κωμωδίες καὶ εἰδικὰ στὶς ΝΕΦΕΛΕΣ (423πΧ) ὅπου λοιδωροῦνται οἱ νέες ἀντιλήψεις τῶν Φυσικῶν φιλοσόφων (ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ) λέγοντας ὅτι " τώρα βασιλεύει ὁ..Δῖνος "(προσωποίηση μὲ στόχο τὴν γελοιοποίηση τῆς ΔΙΝΗΣ τῶν ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ & τοῦ ΑΝΑΞΑΓΟΡΑ) καὶ ὄχι ὁ Δίας : "ΔΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ ΤΟΝ ΔΙ' ΕΞΕΛΗΛΑΚΩΣ"(Νεφ.825 κ.εξ) [Μετ. Ὁ Δῖνος βασιλεύει ἀφοῦ ἐξόρισε τὸν Δία]
Μάλιστα κατὰ τὴν ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ τοῦ Πλάτωνα, ἡ παράσταση τῶν ΝΕΦΕΛΩΝ τὸ 423πΧ εἶχε παίξει κυρίαρχο ρόλο στὴν δυσφήμηση τοῦ Σωκράτη, ὥστε ἡ κοινὴ γνώμη νὰ τὸν θεωρεῖ ,ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν, ὡς ἀγύρτη σοφιστή..
Πάντως πρέπει νὰ ποῦμε ὅτι τὸ συντηρητικό αὐτὸ κλῖμα ΕΙΧΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ἐπειδὴ θεωρεῖτο ὅτι αὐτὲς οἱ νέες ἰδέες θὰ στρέφονταν ἐναντίον τοῦ Δήμου ἀφοῦ μόνον πλούσιοι εἶχαν τὴν οἰκονομικὴ ἄνεση νὰ γίνουν μαθητὲς τῶν Φυσικῶν Φιλοσόφων καὶ κυρίως τῶν ΣΟΦΙΣΤΩΝ..
Τὸ ὅτι ἦταν ἡ Κοινή Γνώμη ἐνάντια στὸν Διαφωτισμό τοῦ 5ου αἰ. πχ φαίνεται ἄλλωστε καὶ ἀπὸ τὶς Δίκες Ἀσεβείας στὸ ΛΑΪΚΟ Δικαστήριο τῆς Ἡλιαίας ὅπου οἱ λαϊκοὶ δικαστὲς δηλ οἱ Ἀθηναῖοι Πολῖτες ΚΑΤΑ ΚΑΝΟΝΑ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΑΝ
ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΕΠΙ ΑΣΕΒΕΙΑ..
ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΑΘΩΩΘΗΚΑΝ (ὅπως ἡ Ἀσπασία ἢ ἡ ΦΡΥΝΗ τὴν ὁποία παρουσίασε γυμνὴ ὁ ΥΠΕΡΕΙΔΗΣ στοὺς δικαστὲς ,σαγηνεύοντας τους...)
Σὲ κάθε περίπτωση ὅλη αὐτὴ ἡ διαμάχη
μεταξὺ ΠΟΛΥΘΕΪΣΜΟΥ καὶ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ
ὑπῆρξε ἡ Πρώτη** ΓΝΩΣΤΗ Σύγκρουση στὴν Ἱστορία μεταξύ Θρησκείας (ἐν προκειμένῳ Δωδεκαθεϊσμοῦ -ἐκπροσωπούμενου ἀπὸ τὴν "συντεχνία" τῶν ΜΑΝΤΕΩΝ) καὶ τῆς γιὰ πρώτη φορὰ τότε ἐμφανιζόμενης ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
(ἐν προκειμένῳ τῶν Φυσικῶν Φιλοσόφων).
Ἡ διαμάχη ἐκείνη εἶχε ὡς συνέπεια τὸν ὑποβιβασμό τῆς Παρατηρησιακῆς Ἀστρονομίας ὑπέρ τῆς θεωρίας τῶν πλατωνικῶν "δογμάτων" στὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα (=Η ΦΥΣΗ ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΒΑΣΕΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΑΙΤΙΩΝ ΑΛΛΆ ΒΑΣΕΙ ΘΕΪΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ) ὅπως πχ ἡ ἀντίληψη ὅτι τὰ ΘΕΪΚΑ Οὐράνια Σώματα ὡς ΘΕΪΚΑ ("ὁρατοί θεοί" κατά Πλάτωνα -"Τίμαιος"40d) μόνον ΚΥΚΛΙΚΕΣ τροχιὲς πρέπει νὰ ἔχουν .
(Χρειάστηκε νὰ περάσουν 2000 χρόνια ὥσπου ὁ ΚΕΠΛΕΡ νὰ κάνει τὴν ΥΠΕΡΒΑΣΗ καὶ νὰ μιλήσει γιὰ τὶς ΕΛΛΕΠΤΙΚΕΣ ΤΡΟΧΙΕΣ
πού κάνουν στὴν πραγματικότητα τὰ οὐράνια σώματα.)
Ἐπίσης ὁ παραγκωνισμὸς τῆς Φυσικῆς Φιλοσοφίας τῶν Προσωκρατικῶν εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα καὶ τὸν παραγκωνισμὸ τοῦ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ
(ὁ Ἐμπεδοκλῆς καὶ ἄλλοι Προσωκρατικοί,
ὅπως ὁ Ἀναξαγόρας —βλ DK 69—εἶχαν κάνει ἐλεγχόμενα πειράματα (πχ μὲ κλεψύδρα) ἀποκαλύπτοντας τὴν ὑλικὴ φύση τοῦ Ἀέρα συγκρίνοντας την μὲ τὸν μηχανισμὸ τῆς λειτουργίας τῆς ἀναπνοῆς :
"ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΕΛΛΕΙΠΟΝΤΟΣ ΕΣΕΡΧΕΤΑΙ ..ΥΔΩΡ" (Βλ DK 100 Ἐμπεδ .)
[ Μετ.: ὅταν ἐξέρχεται ὁ ἀέρας εἰσέρχεται τὸ νερό].
ΕΠΙΜΥΘΙΟ·
ἀκόμα καὶ ἡ πιὸ φιλελεύθερη θρησκεία , στὸν πιὸ "χρυσὸ αἰῶνα" τῆς ἱστορίας τοῦ Πνεύματος ,
ὅταν ἐμπλακεῖ σὲ θέματα τῆς Ἐπιστήμης προκαλεῖ ἀνάσχεση στὴν πρόοδο τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐπιτελεῖ ΣΚΟΤΑΔΙΣΤΙΚΟ ἔργο.
* Τελευταῖα ἔχει ὑποστηριχτεῖ μὲ ἐπιχειρὴματα ἡ ΠΛΑΣΤΟΤΗΤΑ τοῦ ἐν λόγῳ ψηφίσματος καθὼς καὶ ἡ ΠΛΑΣΤΟΤΗΤΑ πόλλῶν πληροφοριῶν μεταγενέστερων συγγραφέων περὶ καταδικῶν
ἀσεβειας στὴν κλασσικὴ Αθήνα .
ΩΣΤΟΣΟ ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΑΝΑΞΑΓΟΡΑ , ΕΡΜΟΚΟΠΙΔΩΝ, ΣΩΚΡΑΤΗ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ κλπ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΕΠ ΟΥΔΕΝΙ ΝΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΘΟΥΝ, παρ’ὅλα τὰ περὶ τοῦ ἀντιθέτου ὑποστηριχθἐντα.
[ Βλ.Filonik, Jakub (2013). «Athenian impiety trials: a reappraisal». Dike 16: 11-96. doi:. ISSN 1128-8221.]
Ἐοίσης τέτοιου εἴδους θρησκευτικὲς δίκες δὲν γὶνονταν μὸνο στὴν Ἀθήνα μὲ τὴν Γραφὴ Ἀσεβείας ἀλλὰ καὶ ἀλλοῦ (πχ. στὴν Κέρκυρα κατὰ τὸν ἐμφύλιο μεταξὺ τῶν δημοκρατικῶν καὶ ὀλιγαρχικῶν ποὺ περιγράφει στά "ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑ" ὁ Θουκυδίδης—3.70.3).
**στὴν Ἀνατολή (πχ.ΒΑΒΥΛΩΝΑ) ἡ ἀστρονομία ἀναπτύχτηκε ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ἀπὸ τὸ ΙΕΡΑΤΕΙΟ καὶ θεωρήθηκαν οἰ ἀστρονομικὲς γνώσεις ὡς ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ τῶν θεῶν, γι αὐτὸ ἐκεῖ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ (δηλ. Ἐπιστήμης).
Στὴν Ἑλλάδα ὅμως ὅπου Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ —ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΩΣ Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ— ΑΥΤΟΝΟΜΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΝΑΩΝ
οἱ θεοί " ἐξορίστηκαν" ἀπὸ τὶς ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ.
Γιὰ τοῦτο, ἐφ’ὃσον ἡ ἑλληνικὴ ἐπιστήμη ἀπέδιδε τὶς φυσικὲς λειτουργίες σὲ ΜΗΧΑΝΙΣΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ, ἦταν ἀναμενόμενη ἡ σύγκρουση της μέ τὴν κατεστημένη θρησκεία
τοῦ Δωδεκάθεου.
