Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΣΤΟΝ ΒΟΥΔΙΣΜΟ

 Ἐν συνόψει·

 Ὁ Βουδισμὸς εἶναι σωτηριολογικὸ κίνημα ,ἔχει δηλ. θρησκευτικὰ χαρακτηριστικά, καθόσον στοχεύει στὴν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὸν ΠΟΝΟ. 

Γιὰ νὰ τὸ πετύχει αὐτὸ ἐπιζητεῖ νὰ βρεῖ τρόπο ΑΠΟΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΕΝΑΡΚΩΣΕΩΝ (ως γνωστὸν ὁ Βουδσμὸς δέχεται τὴν ὀρφικὴ θεωρία τῶν πολλαπλῶν μετενσαρκώσεων) οἱ ὁποῖες ὀφείλονται στὴν ὕπαρξη ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ (κάρμα=πράξη).

 Ὁ Βούδας λοιπὸν δίδαξε ὅτι γιὰ νὰ ἀποτραποῦν οἱ ἐνασρκώσεις πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ ἀποφύγει ἀκριβῶς τὴν ΕΠΙΘΥΜΙΑ ,θετικὴ ἤ ἀρνητική (ἀγάπη—μῖσος) τῶν Πραγμάτων τοῦ Κόσμου.

Αὐτὸ μπορεῖ νὰ ἐπιτευχθεῖ ἄν ὁ ἄνθρωπος ΔΙΑΛΟΓΙΣΤΕΙ γιὰ τὴν ΑΛΗΘΙΝΗ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ .

Κατὰ τὸν Βούδα, ἡ ΑΛΗΘΙΝΗ Πραγματικότητα εἶναι ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΗ (anatman=μή-οὐσιαστικότητα) διότι :

—τὰ πράγματα συνεχῶς μεταβάλλονται εὑρισκόμενα σέ μιὰ ἀέναη ροή (γίγνεσθαι).

—δὲν εἶναι ΑΥΘΥΠΑΡΚΤΑ καὶ δὲν ἀποτελοῦν ΑΥΤΑΞΙΕΣ διότι ἀνάγονται πάντοτε σὲ ΑΛΛΑ αἴτια καὶ μάλιστα σὲ ἔνα ΑΠΕΙΡΟ σύμπλεγμα αἰτίων καὶ προϋποθέσεων.

—τίποτα  ἀπὸ τὰ ὄντα δὲν εἶναι ἁπλό, τὰ πάντα εἶναι ΣΥΝΘΕΤΑ , δηλ. ΕΠ'ΑΠΕΙΡΟΝ ΔΙΑΙΡΕΤΑ.

Κατὰ συνέπειαν, ὁ ΣΟΦΟΣ ἄνθρωπος διαλογιζόμενος ὅτι ἡ Πραγματικότητα ὡς συνεχῶς ΡΕΟΥΣΑ εἶναι ἐν τέλει ἀνυπόστατη, παύει νὰ τρέφει ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ἐπ αὐτῆς καὶ νὰ προσκολλᾶται στὰ γήινα, κι ἔτσι ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ φτάνει στὴν λεγόμενη ΝΙΡΒΑΝΑ, ἡ ὁποία τὸν ἀπελευθερώνει ἀπὸ τὸ ΚΑΡΜΑ τῶν μετενσαρκώσεων ποὺ γεννᾶ τὸν Πόνο.

 Ἐντύπωση προκαλεῖ στὰ παραπάνω ἀναφερόμενα στὴν ἀληθινὴ φύση τῶν ὄντων, ὅτι θυμίζουν ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ (τὰ πάντα ρεῖ) καὶ ΣΕΞΤΟ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ (ἀνυπόστατη πραγματικότητα).

 Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΧΡΟΝΙΚΩΣ ΤΟΥ ΒΟΥΔΑ, ἀλλὰ κι ὁ σκεπτικὸς φιλόσοφος ΣΕΞΤΟΣ —ποὺ ἔλαβε μἐρος στὴν ἐκστρατεία τοῦ Ἀλεξάνδρου—εἶναι χρονικὰ προγενέστερος τῶν ἀρχαιότερων βουδιστικῶν κειμένων ποὺ ἀνάγονται στὴν ἐποχὴ τοῦ ΑΣΟΚΑ (200πΧ). 

Ὡστόσο,   ὁ BECKWITH στὸ γνωστὸ σύγγραμμα του "GREEK BUDDHA" ὑποστηρίζει ὅτι ἡ ἑλληνικὴ φιλοσοφία τοῦ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΥ τῆς Μέσης Πλατωνικῆς Ἀκαδημίας ἀποτελεῖ ἐπιρροὴ τοῦ ΒΟΥΔΙΣΜΟΥ (μὲ τὸν ὁποῖο ἦρθε σέ ἐπαφὴ ὁ ΠΥΡΡΩΝ μέσῳ τῆς ἐκστρατείας τοῦ Μ.Ἀλεξάνδρου).

Ὅμως  διαψεύδουν  τοὺς ἰσχυρισμοὺς τοῦ Beckwith τὰ ἀκόλουθα :

α) οἱ χρονολογίες (Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΠΑΝΤΟΣ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΟΣ ΤΟΥ ΒΟΥΔΑ)

β) ὁ βουδισμὸς εἶναι ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΟ κίνημα (θρησκεία) ὄχι ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΚΟ (φιλοσοφία)

γ) εἶναι ἀπό ὅλους ἐμφανῆ τὰ ΑΠΟΛΛΩΝΕΙΑ χαρακτηριστικὰ τῶν ἀγαλμάτων τοῦ Βούδα ποὺ πρωτοεμφανίστηκαν στὴν Ἀνατολὴ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ , ΤΩΝ

 ΔΙΑΔΟΧΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΓΟΝΩΝ.

Συνεπῶς φαίνεται πιθανώτερο ἱστορικῶς,

τὸ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ περιεχόμενο τοῦ βουδισμοῦ

(ἡ θεωρία  δηλ. περὶ τῆς ἀληθινῆς φύσης τῶν πραγμάτων) νὰ ΑΠΟΤΕΛΕΙ  ΕΠΙΡΡΟΗ  ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ  ἡ ὁποία ἐφτασε στὴν Ἀνατολὴ μὲ τὴν ἐκστρατεία τοῦ Μ.Ἀλεξάνδρου 

—κι ὅχι τὸ ἀντίστροφο...

_________

ΥΓ. ἔχοντας  διαβάσει ὅλη τὴν ἑλληνόγλωσση βιβλιογραφία περὶ βουδισμοῦ , θεωρῶ τὸ  πρόσφατο βιβλίο τοῦ ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ ὅ,τι καλύτερο καὶ  πλέον ΑΞΙΟΠΙΣΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ὑπάρχει γιὰ τὸν ἀρχαῖο βουδισμό.

Στ.ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ

_____