Διαμαντῆς Κούτουλας / Diamantis Koutoulas

Σὲ ἀγγλόφωνο σχόλιο του ὁ Καβάφης γράφει γιὰ τὸ νόημα τοῦ ἐν λόγῳ ποιήματος: "ἀρνήθηκε διότι σκέφτηκε εὐσυνείδητα ἤ πὼς ἦταν ἀκατάλληλος γιὰ τὸ ἔργο ἤ πὼς τὸ ἔργο εἶναι ἀνάξιο του ἤ πὼς τὸ ἔργο δὲν ἔπρεπε νὰ πραγματοποιηθεῖ ἤ κάποια παρόμοια λογικὴν αἰτία.  Ὅμως κάποιος ἄλλος ἀνέλαβε τὸ ἔργο καὶ ἐπέτυχε...Ἡ ἐπιτυχία αὐτοῦ τοῦ κάποιου ἄλλου ἀντανακλᾶ εἰς βάρος τοῦ Ἀρνηθέντος καὶ αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ,ἄν καὶ ὁ Ἀρνηθεὶς ἐγνώριζε πὼς τὸ ΟΧΙ του ἦταν σωστό, μολαταῦτα τοῦτο τὸ ΟΧΙ τὸν βαραίνει σὲ ὅλην τὴν ζωή του, ἀπὸ τὶς ὑποψίες ,τὶς φλυαρίες, τὶς ἐπιτιμήσεις καὶ τὶς παρανοήσεις τῶν πολλῶν"  [ΜΕΤΑΦΡ. Σαββίδη] _______ ΥΓ ὁ τίτλος προἐρχεται ἀπὸ τὸν στίχο τοῦ ΔΑΝΤΗ στὴν ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ [Inferno ,3,60] παραλείποντας τὴν φρἀση "per viltare ἤ vilta" ποὺ σημαίνει "ἀπὸ δειλία" , ὅπου ὁ Καβάφης ἔβαλε ἀποσιωπητικά.

Γράφει στὸ "ΥΠΟΓΕΙΟ" ὁ Ντοστογιέφσκι ἀναφερόμενος  βεβαίως ὑπαινικτικά, στὴν "Κατηγορικὴ Προσταγὴ'  τοῦ ΚΑΝΤ: " κι ἄν πρέπει νὰ τὰ ποῦμε ὅλα, γιατὶ πιστεύετε μὲ τόση σιγουριά ὅτι τὸ νὰ ΜΗΝ  πἀει κανεὶς ἐνάντια στὰ πραγματικὰ ὀφέλη ποὺ κατοχυρώθηκαν ἀπὸ τὰ συμπεράσματα τῆς Λογικῆς καὶ τῶν Μαθηματικῶν εἶναι πράγματι πάντοτε ὠφέλιμο γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀποτελεῖ νόμο γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα; "  Καὶ ἐξηγεῖ· "ἡ Λογικὴ ξέρει αὐτὸ μόνο ποὺ πρόλαβε νὰ μάθει, ἐνῶ ἡ ἀνθρώπινη φύση λειτουργεῖ συνολικὰ μὲ ὅ,τι ἔχει μέσα της συνεδητὰ ἤ ἀσυνείδητα". Παρόμοια ὑποστηρίζει κι ὁ ἕτερος μεγάλος τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πνεύματος, ,ὁ ΝΙΤΣΕ , γράφοντας ὅτι ἡ ΛΟΓΙΚΗ ἀποτελεῖ ΜΕΡΟΣ τοῦ ΟΛΟΥ  ἀνθρώπου ,γιὰ τοῦτο μπορεῖ νὰ ΣΦΑΛΛΕΙ νομίζοντας ὡς ὠφέλιμο αὐτὸ ποὺ  τελικὰ εἶναι ΒΛΑΒΕΡΟ γιὰ τὸν ΟΛΟΝ ἄνθρωπο. Γράφει ὁ ΝΙΤΣΕ στούς "ΠΡΟΠΛΑΤΩΝΙΚΟΥΣ" : " Τούτη ὑπῆρξε ἡ μεγαλύτερη Πλάνη ,ἡ πιὸ ὀλέθρια πάνω στὴν γῆ·  πίστεψαν ὅτι βρῆκαν στὰ σχήματα τῆς Λογικῆς τὸ κριτήριο τῆς Ἀλ