Ἡ πλατωνικὴ ἀλληγορία τοῦ Σπηλαίου καὶ ἡ θεωρία τῆς Σχετικότητας . ΠΩΣ Ο ΑΪΝΣΤΑΪΝ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕ ΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ.
Γράφει στὴν πασίγνωστη ἀλληγορία τοῦ ΣΠΗΛΑΙΟΥ ὁ ΠΛΑΤΩΝ { "Πολιτεία",Ζ', 514a κ.ἑξ.} ὅτι ὁ Κόσμος μας ,ὅπως τὸν ἀντιλαμβανόμαστε, μοιάζει μὲ σπήλαιο καὶ μεῖς μὲ δεσμῶτες δεμένους ἐκ γενετῆς μὲ τὸ πρόσωπο πρὸς τὸν τοῖχο, ἐνῶ ἕνα φῶς πίσω μας καὶ ἔξω ἀπὸ τὸ σπήλαιο, φωτίζει τὰ ΕΚΤΟΣ ΣΠΗΛΑΙΟΥ πραγματικά ὄντα ,τῶν ὁποίων τὶς ΣΚΙΕΣ μόνον βλέπουμε ἐμεῖς ὅπως αὐτὲς ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΖΟΝΤΑΙ στὸν ἀπέναντι τοῖχο καὶ τὶς νομίζουμε ὡς τὰ ΑΛΗΘΙΝΑ ΟΝΤΑ .
_______
2500 μετὰ τὸν Πλάτωνα, ὁ Ἀινστάιν μὲ τὴν θεωρία τῆς ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ , κἀνει λόγο γιὰ ΤΕΤΡΑΔΙΑΣΤΑΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ποὺ οὔτε εὐκλείδειο εἶναι , οὔτε ,βεβαίως, νευτώνειο.
Σήμερα γνωρίζουμε , μέσῳ ἑκατοντάδων πειραμάτων, ὃτι ἠ θεωρία τῆς Σχετικότητας
ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΗ ΚΑΙ ΙΣΧΥΕΙ , δηλ. τό Σύμπαν ἔχει ὄντως, παραπάνω ἀπὸ τρεῖς διαστάσεις ,
ὁπότε αὐτὸ ποὺ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΣΤΕ δὲν εἶναι τὸ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ τετραδιάστατο Σύμπσν,
—καθότι ὁ ἄνθρωπος ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΛΗΦΘΕΙ ΤΗΝ 4η ΔΙΑΣΤΑΣΗ—
ἀλλὰ ἡ "ΣΚΙΑ" του , ἡ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ του πάνω στὶς τρεῖς διαστάσεις τοῦ " ψευδοευκλείδειου χώρου Μινκόφσκι" , ποὺ ἀντιλαμβάνεται ὁ ἄνθρωπος. [ Ὁ μαθηματικὸς ΧΩΡΟΣ ΜΙΝΚΟΦΣΚΙ εἶναι ἀκριβῶς τὸ ΣΠΗΛΑΙΟΝ ποὺ ἀναφέρει στὴν "Πολιτεία" ὁ Πλάτων.]
Ὁ Ἀϊνστάιν δηλ. ἐπιβεβαίωσε μὲ ἐπιστημονικὸ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟ τρόπο ,2500 χρόνια μετά, τὶς ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ἀντιλήψεις τοῦ Πλάτωνα.
Ἐξάλλου ἀπὸ τὰ σχολικὰ μας χρόνια γνωρίζουμε ὅτι,ἐπειδὴ ἡ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΕΙΡΗ ἀλλὰ πεπερασμένη (300.000 km/sec),γι αὐτὸ οἱ ἐικόνες ποὺ λαμβάνουμε ἀπὸ τὸ παρατηρήσιμο σύμπαν εἶναι ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ · ὅταν πχ παρατηροῦμε ἐναν γαλαξία ποὺ ἀπέχει ἀπὸ τὴν γῆ 2 ἑκατ.ἔτη φωτὸς ,βλέπουμε τὴν εἰκόνα του ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ πρίν 2 ἑκατ.ἔτη, διότι ΤΟΣΟ ΧΡΟΝΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΣΕ ΜΑΣ (καὶ πιθανῶς ὅταν βλέπουμε τὸν ἐν λόγῳ γαλαξία ΙΣΩΣ ΑΥΤΟΣ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΛΕΟΝ..).
Ἐξάλλου γιὰ ὅ,τι κινεῖται μὲ τὴν ταχύτητα τοῦ φωτὸς Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΕΙΡΙΖΕΤΑΙ .
ΣΤΗΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΡΟΝΟΣ , ὁπότε εἶναι μᾶλλον...συμβολικὲς κι οἱ ὅποιες μετρήσεις τῆς...ἡλικίας τοῦ Σύμπαντος καθότι κατὰ τὶς πρῶτες "στιγμές" μετὰ τὸ BIG BANG ὁ χρόνος ἦταν ΑΠΕΙΡΟΣ. Ποιὸς χρόνος λοιπόν ;
Ὁ χρόνος ἀφορᾶ στά "αἰσθητά" ποὺ ἔλεγε κι ὁ Πλάτων, χρόνος ὑπάρχει μόνον γιὰ τοὺς δεσμῶτες τοῦ Σπηλαίου.
Αὐτὸ εἶναι ἄλλη μιὰ ἐπιβεβαίωση ἐκ μέρους τῆς θεωρίας τῆς Σχετικὀτητας ,τῶν ἀπόψεων τοῦ Πλάτωνα ὀπως τὶς παρουσιάζει στὴν Ἀλληγορία τοῦ Σπηλαίου.
Ἀπομένει βέβαια ,ἀναπάντητο εἰσέτι, τὸ ἐρώτημα ΠΩΣ Ο ΠΛΑΤΩΝ ΟΔΗΓΗΘΗΚΕ σὲ αὐτὴν τὴν ἀντίληψη ὃτι ὁ Κόσμος ποὺ ἀντιλαμβανόμαστε ἀποτελεῖ ΣΚΙΑ —ΕΙΚΟΝΑ τοῦ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ Κόσμου,δεδομένου ὅτι ὁ Πλάτων δὲν διέθετε οὔτε τὶς ἀστρονομικὲς γνώσεις ,οὔτε τὰ μαθηματικὰ ἐργαλεῖα τῶν ἐξισώσεων τῶν Ἀινστάιν ,Μινκόφσκι καὶ λοιπῶν σύγχρονων Φυσικῶν.
________
ΥΓ. ὁ Πλάτων συνέθεσε τὴν ἀλληγορία τοῦ σπηλαίου στὴν προσπάθεια του νὰ ἐγγυηθεῖ τὴν ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΓΝΩΣΕΩΣ τῆς Πραγματικότητας.
Θὰ τὸ πῶ μέ ἁπλᾶ λόγια·
Μπορῶ νὰ γνωρίσω ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙΝΟ (δι’ ὅ)
ποὺ καθιστᾶ ὡραῖα κάποια ἐντελῶς ἄσχετα μεταξύ τους ὄντα, ὅπως ἕνα ἡλιοβασίλεμα, μιὰ γυναῖκα, ἕνα ποίημα, ἂν γνωρίσω τὴν ΙΔΕΑ {=μορφή} τῆς ΩΡΑΙΟΤΗΤΑΣ, ἡ ὁποία (γιὰ παράδειγμα) συνίσταται σὲ ἕναν μαθηματικὸ λόγο (πχ. τὸν ἀριθμὸ Φ) ,στὸν ὁποῖον ἔχω ΠΡΟΣΒΑΣΗ ἐπειδὴ ἡ ΓΝΩΣΗ του ΠΡΟΫΠΆΡΧΕΙ στὴν ψυχή μου.
Δηλ. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ—τῆς ὁποίας εἰσαγωγὴ ἀποτελεῖ ἡ ἀλληγορία τοῦ σπηλαίου—ΕΙΝΑΙ Η ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΥΝΑΤΟΥ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΩΣ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ.
______________
Μ.Δανέζης-Σ.Θεοδοσίου
Η 4η ΔΙΑΣΤΑΣΗ
_________________
ΠΛΑΤΩΝ & ΑΐΝΣΤΑΪΝ
_______________
Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ
ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ
