ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΘΕΟΚΡΑΤΙΑ.
Συστήνω σὲ ὅσους ἐνδιαφἐρονται γιὰ τὴν βυζαντινὴ Ἱστορία, πρὶν διαβάσουν Ὀστρογκόρσκι ἤ Βασίλιεφ, νὰ ρίξουν μιὰ ματιὰ στὸ εἰσαγωγικὸ ἐγχειρίδιο "Η ΒΥΖΑΝΤΝΗ ΘΕΟΚΡΑΤΙΑ" (βλ. φωτό) τοῦ γνωστοῦ βυζαντινολόγου Ράνσιμαν—ἄν καὶ διαφωνῶ μὲ τὸν τίτλο "θεοκρατία".
Δὲν θὰ κάνω παρουσίαση ἐδῶ αὐτοῦ τοῦ θεμελιακοῦ βιβλίου (γιὰ κάθε ἱστορικό) ἁπλῶς θὰ συνοψίσω τέσσερα , χαρακτηριστικὰ σημεῖα αὐτῆς τῆς μελέτης:
1. τὴν αὐτοκρατορία οἱ βυζαντινοὶ (οἱ ὁποῖοι ποτὲ δὲν τὴν ὀνόμασαν "βυζαντινή", ἀλλὰ πάντοτε ΡΩΜΑΪΚΗ* ) τὴν θεωροῦσαν ἐπίγειο ἀντίγραφο τῆς Βασιλείας τοῦ θεοῦ.
Κατὰ συνέπειαν ,ὁ βυζαντινὸς αὐτοκράτωρ θεωρεῖτο ἀντιπρόσωπος τοῦ Χριστοῦ στὴν γῆ, σὲ ὅλη τὴν γῆ, ἐξ οὗ καὶ ἡ οἰκουμενικὴ ἰδεολογία τῆς βυζ.αὐτοκρατορίας DOMINIO MUNDI (ποὺ ἀργότερα συμβολίστηκε μὲ τὸν Δικἐφαλο Ἀετό).
2. στὸ Βυζάντιο δὲν ὑπῆρχε διάκριση Πολιτείας καὶ Ἐκκλησίας·
στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως μὲ τὴν λέξη "Ἐκκλησία" οἱ βυζαντινοὶ ἐννοοῦσαν ὁλόκληρο τὸ σῶμα τῶν πιστῶν (ζώντων τε καὶ τεθνεώτων) δηλ. τῶν ΥΠΗΚΟΩΝ τῆς αὐτοκρατορίας.
Ἡ ἔλλειψη αὐτῆς τῆς διάκρισης μεταξὺ Πολιτείας καί Ἐκκλησίας γέννησε καὶ τὰ μεγαλύτερα προβλήματα στὴν βυζαντινὴ ἱστορία.
3. ὅλη αὐτὴ ἡ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ τοῦ Βυζαντίου (ὅπως ἔχει γράψει καὶ ἡ ΑΡΒΕΛΕΡ) στηρίχτηκε στὴν ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ἀντίληψη τῶν ΣΤΩΙΚΩΝ ὅτι ὁ βασιλιᾶς εἶναι ὁ ΕΜΨΥΧΟΣ ΝΟΜΟΣ ἐπὶ γῆς καὶ τὸ Κράτος ἀποτελεῖ (πλατωνική) "ΜΙΜΗΣΗ" τῆς οὐράνιας ἁρμονίας τοῦ Σύμπαντος. ( Ὁ ΕΚΦΑΝΤΟΣ εἶχε ἀποκαλέσει τὸν βασιλιᾶ "ΛΟΓΟ ΘΕΟΥ").
4. τὴν Πολιτικὴ ἰδεολογία τοῦ Βυζαντίου περὶ τοῦ αὐτοκράτορα ὡς (στωικοῦ) ΕΜΨΥΧΟΥ ΝΟΜΟΥ καὶ τῆς αύτοκρατορίας ὡς ΑΝΤΙΤΥΠΟΥ τῆς ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ ,συνόψισε στὰ ἔργα του πρῶτος ὁ ΕΥΣΕΒΙΟΣ("Εἰς Κωνσταντῖνον Τριακονταετηρικός") μὲ τὶς κατάλληλες τροποποοήσεις· ὁ αὐτοκράτωρ δὲν εἶναι ὁ θεὸς μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων ,ἀλλὰ ὁ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ τοῦ θεοῦ ἐπὶ γῆς. Ἀντιθέτως ἡ Δύση ἐπέλεξε ὡς πολιτικὴ ἰδεολογία της τὴν ἀντίθετη ἀντίληψη τῆς "ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ" τοῦ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ.
Καὶ μιὰ ἐπισήμανση ,τέλος, δική μου·
αὐτὴ ἡ βυζαντινὴ πολιτικὴ ἰδεολογία ἔπαιξε ἐπίσης κρίσιμο ρόλο στὴν διατύπωση τοῦ δόγματος τοῦ ΟΜΟΟΥΣΙΟΥ στὴν Α' Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τῆς Νικαιας ,τὸ 325μΧ
(τὸ ὅρο "ὁμοούσιος" —ποὺ δὲν ὑπάρχει στὴν Βίβλο— εἰσηγήθηκε ὁ ἴδιος ὁ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ τῇ προτροπῆ τοῦ Ὁσίου Κορδούης).
Προφανῶς , θὰ σκέφτηκε ὁ Κωνσταντῖνος, ὅτι ἔχει ἄλλη ἀξία ὁ βυζ.αὐτοκράτωρ ὡς ἀντιπρόσωπος ἑνὸς ὁμοουσίου Κυρίου στὴν γῆ, παρὰ ὡς ἀντιπρόσωπος ἑνὸς Κυρίου ἁπλοῦ κτίσματος..
___________
* ὁ ὅρος "βυζαντινός" ἀποτελεῖ ἐπινόηση τοῦ Ἱερώνυμου WOLF ,μαθητῆ τοῦ Μελάγχθωνος (16ος αἰ.)
Η ΜΑΓΝΑΥΡΑ ΣΗΜΕΡΑ
ΣΗΜ . Αὐστριακοὶ καὶ Γερμανοὶ πανεπιστημιακοὶ ἔχουν δημιουργήσει τὸν ἱστότοπο https://www.byzantium1200.com/
ὅπου παρουσιάζουν την Κωνσταντινούπολη ὅπως ἦταν πρὶν τὴν Δ’ Σταυροφορία.
Χρησιμὠτατο ἐκπαιδευτικὸ ὑλικὸ γιὰ μαθητὲς καὶ φοιτητές .
