Εὐριπίδου , Βάκχαι : Η ΠΙΟ ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ.




Πρόκειται γιὰ τὴν τελευταία Τραγωδία τῶν μεγάλων ἀρχαίων Τραγικῶν —συγκεκριμένα τοῦ ΕΥΡΙΠΙΔΗ τοῦ τελευταίου μεγάλου—μὲ τὸ πιὸ παράδοξο ,ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΟ καὶ πιὸ σύγχρονο (σέ μᾶς)νόημα. 
Γράφτηκε τὸ 407 πΧ ὅταν ὁ Εύριπίδης ἢταν αὐτοεξόριστος στὴν Πέλλα στὴν αὐλὴ τοῦ Μακεδόνα βασιλιᾶ Ἀρχέλαου. 
Παίχτηκε μετὰ τὸν θάνατο του τὸ 405 πΧ (ὁ Εὐριπίδης πέθανε τὸ 406 πΧ καὶ τὸν θρήνησαν οἱ Ἀθηναῖοι —πού ὅταν ζοῦσε τὸν κυνήγησαν. Σηκώθηκαν ὄρθιοι μόλις μπῆκε στὸν προἀγωνα ὁ 90ετὴς ΣΟΦΟΚΛΗΣ μὲ ΜΑΥΡΑ ράσα στὴν σκηνὴ πενθῶντας τὸν τελευταῖο τῶν μεγάλων Τραγικῶν).

ΥΠΟΘΕΣΗ : ὁ θεὸς Διόνυσος ἔρχεται στὴν Θήβα νὰ κηρύξει τὴν νέα θρησκεία του ,ἀλλὰ ὁ βασιλιᾶς ΠΕΝΘΕΑΣ τὸν διώκει· 
 τότε ὁ θεὸς  παραπλανᾶ τὸν Πενθέα ἀλλάζοντας μορφὴ καὶ τὸν πείθει νὰ ΝΤΥΘΕΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ γιὰ νὰ παρακολουθήσει τὶς ΓΥΝΑΙΚΕΣ ποὺ λατρεύουν τὸν Διόνυσο μαινόμενες ἐν ἐκστάσει —ΜΑΙΝΑΔΕΣ—στὸν Κιναιθῶρα.
 Ἡ παγίδα τοῦ θεοῦ  πετυχαίνει· 
οἱ γυναῖκες ἀντιλαμβάνονται τὸν μεταμφιεσμὲνο ΠΕΝΘΕΑ (ποὺ ὁ Διόνυσος τὸν προέτρεψε ὕπουλα νὰ..ἀνεβεῖ σὲ ἕνα ψηλὸ δένδρο γιὰ νὰ βλέπει δὴθεν  καλὐτερα , ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα γιὰ νὰ ΤΟΝ ΔΟΥΝ  οἱ Μαινάδες...) καὶ τὸν συλλαμβάνουν καὶ τὸν ΚΑΤΑΣΠΑΡΑΣΣΟΥΝ
 (διονυσιακὸ ΟΡΓΙΟ—δηλ.ΤΕΛΕΤΗ—ὠμοφαγίας:
"ὁ τρώγων μου τὸ σῶμα  καὶ πίνων μου τὸ αἶμα.".)
 & ΣΤΗΝ ΩΜΟΦΑΓΙΑ ΑΥΤΗ ΠΡΩΤΟΣΤΑΤΕΙ Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΑΥΗ...

Τὸ τὲλος λαμβάνει χώρα στὴν Θήβα ὅταν ἡ Ἀγαύη ἀντιλαμβάνεται στὸ φῶς τοῦ μεσημεριοῦ καὶ τῆς ΛΟΓΙΚΗΣ, ὅτι τὸ ΚΕΦΑΛΙ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΙΟΝΤΑΡΙΟΥ ὄπως νόμιζε ἐν ἐκστάσει ,ΑΛΛΑ' ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΗΣ..

Θὰ μποροῦσα νὰ ὁλοκληρώσω ἐδῶ μὲ δύο γνωστὲς ρήσεις τῶν Γραφῶν σὰν συμπέρασμα τῶν ΒΑΚΧΩΝ τοῦ Εὐριπίδη:
ΜΩΡΑΙΝΕΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΟΝ ΒΟΥΛΕΤΑΙ ΑΠΩΛΕΣΑΙ
ἤ ΦΟΒΕΡΟΝ ΤΟ ΕΜΠΕΣΕΙΝ ΕΙΣ ΧΕΙΡΑΣ ΘΕΟΥ ΖΩΝΤΟΣ.

Ὅμως δὲν θὰ ὁλοκληρώσω ἐτσι·
καταρχὰς νὰ πῶ  ὅτι ἐχει μείνει ἱστορικὴ ἡ Παράσταση τοῦ ἀείμνηστου Εὐαγγελάτου τὸ 1993  στὴν ΕΠΙΔΑΥΡΟ (ἐξ οὗ καὶ ἡ παρακάτω φωτο μὲ τὸ πρόγραμμα )ἡ καλύτερη ποὺ ἐχω δεῖ τῶν ΒΑΚΧΩΝ  καθὼς καὶ ἡ καλὐτερη ἑρμηνεία τῆς ἐν λόγῳ τραγωδίας , ἀπὸ τὸν Dodds γνωστὸ εἰδικὸ στό irrational τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων.

Ὡς ἐπίλογο σημειώνω τοῦτο:
" ΕΑΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΤΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
ΠΟΥ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΑΣ
ΑΥΤΗ ΣΑΣ ΘΑ ΣΑΣ ΣΩΣΕΙ—
ΕΑΝ ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΝΕΤΕ 
ΤΟΤΕ ΑΥΤΗ ΘΑ ΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙ" 
(Γνωστικὸ Εὐγγ. Κατὰ Θωμᾶν,70).

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ: 
Ὁ θρῆνος τῆς Ἀγαύης (στ.1329 κ.ἑξ.)
 δὲν ἔχει σωθεῖ·
στὸ κείμενο ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὸν ΘΡΗΝΟ  ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ τοῦ βυζαντινοῦ δράματος "ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΑΣΧΩΝ".
Ὁ ἀνυποψίαστος θεατὴς βεβαίως δὲν τὸ ἀντιλαμβάνεται...





Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΓΙΝΕ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ ΣΤΟΥΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΤΗΝ 30η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940.

Τὸ κρεββάτι τοῦ Τιμάρχου: Η ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ.