ΤΟ "ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ" ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΛΑΒΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (6ος—8ος αἰ.)
Τό "ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ" ,ὅπως ἀποκλήθηκε ,εἶναι ἕνα χειρόγραφο μὲ μίαν ἐκπλήττουσα πληροφορία (στὴν ὁποία στηρίχτηκε κι ὁ γνωστὸς ΦΑΛΜΕΡΑΫΕΡ) καὶ ἡ ὁποία ἔχει φέρει σὲ ἀμηχανία τοὺς Ἕλληνες ἱστορικούς.
Καταρχὰς νὰ πῶ δύο λόγια γιὰ τὴν εὕρεση τοῦ χειρογράφου: τὸ 1749 ὁ Ἰταλὸς παλαιογράφος Giouseppe Pasini βρῆκε στὴν Ἐθνική Βιβλιοθήκη τοῦ ΤΟΡΙΝΟ ἕναν ελληνικὸ κώδικα τοῦ 16ο αἰ.ὅπου ὑπῆρχε ἕνα κείμενο μὲ τίτλο «ΠΕΡΙ ΚΤΙΣΕΩΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ» ἀναφερόμενο σὲ γεγονότα τῶν 6ου – 8ου αἰ.μΧ.
Τὸ 1884 ὁ καθηγητὴς Σπυρίδων Λάμπρος βρῆκε κι αύτὸς σὲ μοναστὴρια τοῦ Ἁγίου Ὄρους δὺο ΠΑΡΟΜΟΙΑ χειρόγραφα . Τὸ πρῶτο, ἀπὸ τὴ Μονή Ἰβήρων («Ἰβηριτικός κώδικας 329») δημοσιεύτηκε στὸν «Νέο Ελληνομνήμονα» μὲ τίτλο «ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ» καὶ τὸ δεύτερο ἀπὸ τὴ Μονή Κουτλουμουσίου (κώδικας 220) δημοσιεύτηκε μὲ τίτλο «ΤΟΝ ΚΑΙΡΟΝ ΟΠΟΥ ΟΙΚΗΣΕΝ Η ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΩΣ».
Ἀπ τη μελέτη τῶν χειρογράφων προκύπτει ὅτι ὅλα ἀντιγράφουν τὸ ίδιο ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ἀναγόμενο στὸ 963 μ.Χ. καὶ τοῦτο διότι τὸ κείμενο ἀναφέρει τόν «βασιλέα Νικηφόρο τὸν Παλαιό» ,ἄρα γνωρίζει τόν "νεὠτερο" Νικηφόρο τὸν ΦΩΚΑ, ὁ ὁποῖος βασίλευσε μεταξύ 963 - 969μΧ.Ἐπίσης ἡ πόλη Δεμενά τῆς Σικελίας ποὺ ἀναφέρεται στὸ κείμενο (Ἰβήρων 29) ἔπαψε νὰ ὑπάρχει στὰ τέλη τοῦ 10ου αἰῶνα μΧ (ἄρα ΔΕΝ ἔχουν δίκιο ὅσοι θεωροῦν τὸ κείμενο ἔργο τοῦ 16ου αἰμΧ, πχ. Βέης, Hopf, Hertzberg κλπ)
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΕ;
Γράφει τὸ ΧΡΟΝΙΚΟ ὅτι κατὰ τὴν βασιλεία ΜΑΥΡΙΚΙΟΥ (587μΧ) οἱ Σλάβοι σπρωγμένοι ἀπὸ τὸ ΤΟΥΡΚΟΜΑΝΙΚΟ φῦλο τῶν ΑΒΑΡΩΝ καὶ ἐκμεταλλευόμενοι τὴν ἀπουσία ἰσχυροῦ βυζαντινοῦ στρατοῦ —ἐξαιτίας τοῦ βυζαντινοπερσικοῦ πολέμου—ΕΣΠΑΣΑΝ ΤΟ ΣΥΝΟΡΟ ΤΟΥ ΔΟΥΝΑΒΗ (1) καὶ ξεχύθηκαν στὴν ἑλληνικὴ χερσόνησο φτάνοντας μέχρι τὴν Πελοπόννησο καὶ καταλαμβάνοντας την.
Τότε —γράφει τὸ ΧΡΟΝΙΚΟ—οἰ Κορίνθιοι κατέφυγαν στὴν Αἴγινα, οἱ Πατρινοὶ στὴν Καλαβρία, οἱ Σπαρτιάτες στὴν Μονεμβασία, τὶς ΤΖΑΚΩΝΙΕΣ καὶ τὰ Δεμενὰ τῆς Σικελίας.
Μόνο ἡ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ Πελοπόννησος γλύτωσε ἀπὸ τὶς ἐπιδρομές τῶν Σλάβων.
ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΤΟ "ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ" :
<32 Οὕτως οἱ Ἄβαροι τὴν Πελοπόννησον κατασχόντες καὶ κατοικήσαντες ἐν αὐτῇ διήρκεσαν ἐπὶ χρόνοις διακοσίοις ὀκτωκαίδεκα {=218} μήτε τῶν Ρωμαίων βασιλεῖ μήτε ἑτέρῳ ὑποκείμενοι, ἤγουν ἀπὸ τοῦ ΄ςρς΄ ἐτους {=588 μΧ} τῆς τοῦ κόσμου κατασκευῆς ὅπερ ἦν ἕκτον ἔτος τῆς βασιλείας Μαυρικίου καὶ μέχρι τοῦ ςουτιγ΄ ἔτους{=805μΧ} ὅπερ ἦν τέταρτον ἐτος τῆς βασιλείας Νικηφόρου τοῦ παλαιοῦ τοῡ ἔχοντος Σταυράκιον.>
{ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ :
Ἐτσι οἱ Ἄβαροι κατέκτησαν τὴν Πελοπόννησο καὶ τὴν κατοίκησαν 218 ἔτη. Οὐτε στὸ Ρωμαῖο [=βυζαντινό] Βασιλέα οὔτε σὲ ἄλλον κανένα ὑπἀκουαν, δηλαδὴ ἀπὸ τὸ 6.106 ἀπὸ κτίσεως κόσμου {=βυζαντινὸς τρόπος χρονολόγησης} τὸ ὁποῖο αντιστοιχεῖ με τὸ 6ο ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ Μαυρικίου {588μΧ} μέχρι τὸ 6.313 δηλ. τὸ 4ο ἐτος τῆς βασιλείας Νικηφόρου τοῦ Παλαιοῦ τοῦ πατέρα τοῦ Σταυράκιου{=805μΧ}.
Βεβαίως παρακάτω τὸ ΧΡΟΝΙΚΟ συμπληρώνει ὁτι τὸ βυζαντινὸ κράτος κράτησε τὴν ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ὅπου ἔστελνε διοικητὴ στρατηγὸ ὥσπου κάποιος τέτοιος στρατηγὸς, ἐκ τῆς μικρασιατικῆς οἰκογενείας τῶν ΣΚΛΗΡΩΝ, κατάφερε ἐπὶ Νικηφόρου νὰ διώξει τοὺς ΣΛΑΒΟΥΣ ἀπὸ ὁλόκληρη τὴν Πελοπὸννησο..
Γιὰ αὔτὴν τὴν παράγραφο 32, τὸ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ προκάλεσε ποικίλες ἀντιδράσεις ἐν Ἑλλάδι καὶ ἀλλαχοῦ (ἐξαιτίας καὶ τῆς χρήσης του ἀπὸ τὸν ΦΑΛΜΕΡΑΫΕΡ) καὶ ἁμφισβητήθηκε ἡ ἀξιοπιστἰα τοῦ κειμένου, θεωρηθέν ὠς ἐκκλησιαστικὸ ἔγγραφο ποὺ ἐπιδιώκει τὴν ἀνύψωση τοῦ κὺρους τῆς μητρόπολης ΠΑΤΡΩΝ μὲ πλαστὲς πληροφορίες (γι'αὐτὸ καὶ μερικοὶ θεώρησαν ὡς συντάκτη τοῦ κειμένου τὸν ἐκ Πατρῶν καταγόμενο ΑΡΕΘΑ—βλ. παρακάτω).
Ὅμως τὸ ΧΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ : βρἐθηκαν σλαβικὰ νεκροταφεῖα μὲ τεφροδόχους καύσης νεκρῶν τῆς ἐν λόγῳ ἐποχῆς στὴν Ὀλυμπία (βλ.ἀνασκαφὲς Ν ΓΙΑΛΟΥΡΗ) καθὼς καὶ τάφος Σλάβου στρατιώτη μὲ πόρπη στὴν Νότια Στοὰ τῆς Κορίνθου, βλ.ἀνασκαφὴ G.DAVIDSON-WEINBERG (2),καὶ βεβαίως ὐπάρχει καὶ τὸ ΙΔΙΟΧΕΙΡΟ ΣΧΟΛΙΟ ,ἀναγόμενο στὸ 932μΧ, τοῦ προαναφερόμενου καὶ γνωστοῦ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ ΑΡΕΘΑ, τοῦ μεγαλύτερου βυζαντινοῦ συλλέκτου ἀρχαίων ἑλληνικῶν κειμένων, τὸ ὁποῖο ἐπαναλαμβάνει ΑΚΡΙΒΩΣ τὰ περὶ σλαβικῆς κατοχῆς τῆς Πελοποννήσου ποὺ ἀναφέρει καὶ τὸ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ.
Καὶ αύτὴ ἡ ἀνακάλυψη τοῦ ΣΧΟΛΙΟΥ ΤΟΥ ΑΡΕΘΑ τὸ 1912 ἔθεσε τέρμα στὴν ἀμφισβήτηση τῆς γνησιότητας τοῦ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ (3).
Ἐπίσης, ὑπάρχει ἕνα χωρίο στὸ ἔργο "ΒΙΟΙ ΣΟΦΙΣΤΩΝ" τοῦ ΦΛΑΒΙΟΥ ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΥ (+250 μΧ) ὁπου ἀναφέρεται ὅτι ἡ ἀττικὴ διάλεκτος μὲ τὴν προσωδιακὴ προφορὰ μιλοῦνταν ἀκόμα τὸν 3ο αἰ.μΧ στὰ Μεσόγεια τῆς Ἀττικῆς, ἐνῶ στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν ,λόγῳ τῆς παρουσἰας πολλῶν ξἐνων φοιτητῶν εἶχε χαθεῖ ἡ κλασσικὴ προφορά (μακρά‒βραχέα) καὶ εἶχε ἐξελιχθεῖ στὴν σημερινὴ (περίπου) ΤΟΝΙΚΗ προφορά.
Μεταφράζω τὸ κείμενο τοῦ ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΥ:
<ἡ μεσογεία’ ἔφη ‘τῆς Ἀττικῆς ἀγαθὸν διδασκαλεῖον [p. 62] ἀνδρὶ βουλομένῳ διαλέγεσθαι, οἱ μὲν γὰρ ἐν τῷ ἄστει Ἀθηναῖοι μισθοῦ δεχόμενοι Θρᾴκια καὶ Ποντικὰ μειράκια καὶ ἐξ ἄλλων ἐθνῶν βαρβάρων ξυνερρυηκότα παραφθείρονται παρ᾽ αὐτῶν τὴν φωνὴν μᾶλλον ἢ ξυμβάλλονταί τι αὐτοῖς ἐς εὐγλωττίαν, ἡ μεσογεία δὲ ἄμικτος βαρβάροις οὖσα ὑγιαίνει αὐτοῖς ἡ φωνὴ καὶ ἡ γλῶττα τὴν ἄκραν Ἀτθίδα ἀποψάλλει.> {ΦΙΛ.ΒΙΟΙ ΣΟΦ.Β, 62}
[ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ=τὰ Μεσόγεια τῆς Ἀττικῆς εἶναι ἀγαθὸ διδασκαλεῖο γιὰ ὅποιον θἐλει νὰ μάθει διαλεκτικὴ καὶ ρητορική, ἑπειδὴ οἱ Ἀθηναῖοι τοῦ ἄστεως δέχονται σπουδαστὲς ἀντὶ χρημάτων, νεαροὺς ἀπὸ τὴν Θράκη ἢ τὸν Πόντο καὶ ἀπὸ ἄλλες περιοχὲς ξενόγλωσσων (βαρβάρων) μὲ ἀποτἐλεσμα ΝΑ ΕΧΕΙ ΦΘΑΡΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Η ΠΡΟΦΟΡΑ, παρὰ νὰ ἀποκτᾶται ἀπὸ αὐτοὺς εύγλωττία· ἀντιθετως στὰ Μεσόγεια ποὺ δέν ἔχουν ἀναμιχθεῖ μὲ ξένους (βαρβάρους) ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΘΙΚΤΗ Η ΠΡΟΣΩΔΙΑΚΗ {=μακρά-βραχέα } ΠΡΟΦΟΡΑ & Η ΆΡΧΑΙΑ ΑΤΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ{=ἄκρα ἀτθίθα}]
Παρόμοια περὶ τῆς ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ἑλληνικῶνν ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ στὰ ρωμαϊκὰ χρὸνια ἀναφέρει πχ. γιὰ τὴν ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ὁ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ στά "Μεσσηνιακά" & ὁ ΣΤΡΑΒΩΝ. Φαίνεται δηλ. ὅτι ἐνῶ στὰ ἑλληνιστικὰ καὶ ρωμαϊκὰ χρόνια ἡ ἐκμάθηση τῆς ἑλληνικῆς ἁπὸ τοὺς κατοίκους τῆς Ἀνατολῆς ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ἤ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΚΟΙΝΗ— μὲ τὴν μετατροπὴ σὺν τῷ χρόνῳ τῆς ΠΡΟΣΩΔΙΑΚΗΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ σὲ ΤΟΝΙΚΗ {μῆλα > méèla > mila} — ταυτοχρόνως στὴν ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΝΕΧΙΖΑΝ ΝΑ ΟΜΙΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙ διάφορες ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ πχ.ΑΤΤΙΚΗ, ΔΩΡΙΚΗ κλπ.
Καὶ προκύπτει ἐδῶ τὸ ἐρώτημα ποὺ προβλημάτισε καὶ τὸν ΦΑΛΛΜΕΡΑΫΕΡ :
Τί ἀπέγιναν τὸν 6ο αί.μΧ οἱ διἀλεκτοι ποὺ ΟΜΙΛΟΥΝΤΟ τὸν 3ο αἰ.μΧ , πχ. ἡ άττικὴ διάλεκτος στὰ ΜΕΣΟΓΕΙΑ τῆς Ἀττικῆς ;
Βεβαίως μελετῶντας τὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς (ΖΩΣΙΜΟ, ΕΥΝΑΠΙΟ κλπ) ὁ Φαλλμεράϋερ ἀνακἀλυψε τὴν ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΑΡΙΧΟ ΤΟ 395/396μΧ
& κατόπιν μελετῶντας τὶς πηγὲς τοῦ 6ου αἰ.μΧ (ΕΥΑΓΡΙΟ, ΜΕΝΑΝΔΡΟ κλπ) ὁ Αὐστριακὸς ἱστορικὸς ἀνακάλυψε τὶς ΣΛΑΒΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΕΠΟΙΚΗΣΕΙΣ ἐπὶ Τιβερίου Β’ (582μΧ) καὶ διαδόχων {γράφει πχ. ὁ ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ <κεραϊζομένης τῆς Ἑλλάδος ὑπὸ Σκλαβηνῶν ...ὁ Τιβέριος οὐδαμῶς δύναμιν ἀξιόμαχον ἔχων > {ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ, 16}
Τὰ Μεσόγεια δηλ. & ΟΛΗ Η ΑΤΤΙΚΗ, ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, καταστράφηκαν στὶς ΣΛΑΒΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ τοῦ 582 μΧ καὶ ἑξῆς—ὅπως ἀποκάλυψαν οἱ ἀρχαιολογικὲς ἀνασκαφές, ἐπιβεβαιώνοντας τὶς βυζαντινὲς πηγές (ΕΥΑΓΡΙΟ, ΜΕΝΑΝΔΡΟ κλπ) καθώς ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΩ "ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ" ποὺ ἀναφέρουν τὴν ΚΑΘΟΔΟ ΤΩΝ ΣΛΑΒΩΝ τὸν 6ο αἰ.μΧ στὴν νότια Βαλκανική (4).
ΤΟΤΕ ΧΑΘΗΚΕ ἀπὸ προσώπου γῆς ΜΕ ΒΙΑΙΟ ΘΑΝΑΤΟ ἡ ἀττικὴ διάλεκτος μὲ τὴν προσωδία της γιὰ πάντα, ὅπως καὶ οἱ διἀλεκτοι τῶν Πελοποννησίων —πλὴν τῆς ΔΩΡΙΚΗΣ τῶν ΤΣΑΚΩΝΩΝ...{=ἐσθλαβώθη πᾶσα ἡ χώρα καὶ γέγονε βάρβαρος—ΠΟΡΦΥΡ., ΠΕΡΙ ΘΕΜΑΤΩΝ, 91}
Καὶ τοῦτο ὑπῆρξε τὸ κυριώτερο ἐπιχείρημα τοῦ Φαλλμεράϋερ·
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΩΝ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΧΑΘΗΚΑΝ ΒΙΑΙΩΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΜΙΛΟΥΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΛΑΒΟΥΣ, ἀλλὰ Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ μἐσῳ τῶν ΜΕΤΟΙΚΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΠΕΒΑΛΕ ΤΟ 800μΧ Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Α’ ΠΡΟΣ ΕΠΑΝΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΣΛΑΒΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Βεβαίως ὁ Φαλλμεράϋερ ὑπερβάλλει·
στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν ἤδη τὸ 250μΧ μιλοῦσαν τὴν ἑλληνιστικὴ κοινὴ μέ τὴν τονικὴ δηλ. τὴν σημερινὴ προφορά, δέν ἔγινε αὐτὸ πρώτη φορὰ ἐπὶ Νικηφόρου. Καὶ δέν ἀφανίστηκαν ΟΛΟΙ οἱ Ἕλληνες τῆς Νοτίου Ἑλλάδος καὶ εἰδικῶς τῆς Πελοποννήσου. Ὅπως κι ὁ ἴδιος ἀναφέρει, οἱ ΜΑΝΙΑΤΕΣ, οἰ ΤΣΑΚΩΝΕΣ κλπ ἀποτελοῦν ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ , ἑνῶ τὸ προαναφερθὲν "ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ" μιλᾶ γιὰ τὴν ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ποὺ ἔμεινε μακρυὰ ἀπὸ σλαβικοὺς ἐποικισμοὺς καὶ
ΑΠΟΔΕΙΞΗ περὶ αύτοῦ ἀποτελοῦν καὶ ΤΑ ΠΕΡΙ ΠΑΓΑΝΙΣΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΤΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΥ (5).
Ὡστόσο εἶναι ΙΣΤΟΡΙΚΑ ἀληθὲς ὅτι Η ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΣΤΗΝ ΝΟΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΗΤΑΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΛΑΒΩΝ, ἐνῶ ἡ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ποὺ διαδόθηκε ἀργότερα ἦταν ἀποτἐλεσμα τῆς ΕΠΑΝΕΛΛΗΝΙΣΗΣ ΤΟΥ 9ου ΑΙ., ὅπως πρῶτος ἐντόπισε ἀπὸ τὶς πηγὲς τὸ 1830 ὀ ΦΑΛΜΕΡΑΫΕΡ...
_________
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
(1) καθοριστικὴ ἡμερομηνία τῶν σλαβικῶν ἐπιδρομῶν θεωρεῖται Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΙΡΜΙΟΥ {=σημ. Σρέμσκα ΜΙΤΡΟΒΙΤΣΑ τῆς ΣΕΡΒΙΑΣ} τὸ 582μΧ στοὺς Ἀβάρους. Ἀπὸ τό γεγονὸς αυτὸ σώζεται ἕνα ὄστρακο στὸ Μουσεῖο τοῦ Ζάγκρεμπ ποὺ ἀναγράφει <ΧΡ(ΙΣΤΕ) Κ(ΥΡΙ)Ε ΒΟΗΘΙ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ Κ’ ΕΡΥΞΟΝ ΤΟΝ ΑΒΑΡΙΝ ΚΕ ΠΥΛΑΞΟΝ ΡΩΜΑΝΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΓΡΑΨΑΝΤΑ. ΑΜΗΝ> {βλ.G.Moravcsik, Byzantiniturcica, 1, σ 303}
(2) Βλ.G.DAVIDSON-WEINBERG, Hesperia ,43 (1974),σελ.512‒521 .Ἐξἀλλου ὑπάρχουν καὶ τὰ 429 σλαβικὰ τοπωνύμια τῆς Πελοποννήσου (ἐκ τῶν συνολικῶν 2000 περίπου ἐν Ἑλλάδι) τὰ ὁποῖα ἔχουν νόημα στὶς σλαβικὲς γλῶσσες (πχ. ΖΥΓΟΒΙΣΤΙ ἐκ τοῦ ZEGOVISTE ποὺ σημαίνει τὸ "ΕΚ ΠΥΡΟΣ ΕΚΧΕΡΣΩΘΕΝ ΕΔΑΦΟΣ" ποὺ ἦταν συχνὴ μέθοδος καλλιεργείας στούς Σλάβους)
(3) τὸ Σχόλιο ΑΡΕΘΑ ἀνακαλύφθηκε τὸ 1912 ἀπὸ τὸν Σ.ΚΟΥΓΕΑ στὸν ΚΩΔΙΚΑ DA-12 τῆς ΔΡΕΣΔΗΣ καὶ δημοσιεύτηκε στόν "ΝΕΟΝ ΕΛΛΗΝΟΜΝΗΜΟΝΑ" τὴν ἰδια χρονιά (σ.473—480).
(4) τὴν περίοδο αύτὴ τὸ Βυζάντιο πολεμῶντας τόν "προαιώνιο" ἐχθρὸ τῆς ΠΕΡΣΙΑΣ δέν μπόρεσε νὰ ἀμυνθεῖ στὸν ΔΟΥΝΑΒΗ κι ἔτσι δέν ἀντιστάθηκε στὸν ΑΝΤΙΠΕΡΙΣΠΑΣΜΟ τῶν Περσῶν , οἱ ὁποῖοι μὲ μυστικὲς συμφωνίες ΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΟΥΣ ΑΒΑΡΟΣΛΑΒΟΥΣ ΣΤΗΝ ΝΟΤΙΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ...
(5) <οἱ τοῦ κάστρου Μαΐνης οἰκήτορες ούκ εἰσίν ἀπὸ τῆς γενεᾶς τῶν προρρηθέντων Σκλάβων ἀλλ’ἐκ τῶν παλαιοτέρων Ρωμαίων, οἳ καὶ μέχρι τοῦ νῦν παρὰ τῶν ἐντοπίων Ἕλληνες προσαγορεύονται...οἵτινες ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ ἀοιδίμου Βασιλείου βαπτισθέντες χριστιανοὶ γεγόνασιν> {ΠΡΟΣ ΙΔΙΟΝ ΥΙΟΝ ΡΩΜΑΝΟΝ,50}
