Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ: ἡ μεγαλύτερη στρατιωτικὴ ἐπιχείρηση διαφυγῆς ἀπὸ ἐχθρικὸ ἔδαφος.

Ἐν συνόψει·

στὸ ἔργο " ΚΥΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ "μὲ τὰ 7 βιβλία —ποὺ ἐξἐδωσε ὁ ΞΕΝΟΦΩΝ μὲ τὸ ψευδώνυμο ΘΕΜΙΣΤΟΓΕΝΗΣ ΣΥΡΑΚΟΣΙΟΣ—τὰ 5 βιβλία περιγράφουν τὴν ΚΑΘΟΔΟ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ, δηλ.τὴν διαφυγὴ 13.000 Ἑλλήνων μισθοφόρων [μύριοι=10.000] ἀπὸ τὴν ΒΑΒΥΛΩΝΑ τοῦ  ΙΡΑΚ μέχρι τὴν ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ στὸν ΠΟΝΤΟ

(ὅταν μετρήθηκαν στὴν ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑ οἱ "Μύριοι" βρέθηκαν περὶ τοὺς 8.600)

 Οἱ Ἕλληνες μισθοφόροι πολέμησαν στὸ πλευρὸ τοῦ ΚΥΡΟΥ ,ἀδελφοῦ τοῦ Βασιλιᾶ ΑΡΤΑΞΕΡΞΗ

 ("ΔΑΡΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΥΣΑΤΙΔΟΣ ΓΙΓΝΟΝΤΑΙ ΠΑΙΔΕΣ ΔΥΟ") 

ἀλλὰ ἐνῶ νίκησαν στὴν ΜΑΧΗ ΣΤΑ ΚΟΥΝΑΞΑ—κοντὰ στὴν Βαβυλῶνα τοῦ ΙΡΑΚ—τὸν ΣΕΠΤΕΒΡΙΟ τοῦ 401πΧ, ὁ Κῦρος σκοτώθηκε

καὶ κατόπιν, ὁ Ἀρταξέρξης μὲ ὕπουλη παγίδα ἀποκεφάλισε τοὺς στρατηγοὺς τῶν Ἑλλήνων. 

Τότε τὸ στράτευμα  ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΟ ΚΑΤΑΜΕΣΗΣ ΤΟΥ ΙΡΑΚ ἐξέλεξε τὸν Σπαρτιάτη ΧΕΙΡΙΣΟΦΟ ἀρχηγὸ τῆς ἐμπροσθοφυλακῆς τῶν Μυρίων  καὶ ἀρχηγὸ τῆς ὀπισθοφυλακῆς τὸν ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ,μὲ σκοπὸ τὴν διαφυγὴ ἀπὸ τὴν ἐχθρικὴ χώρα κι ἐπιστροφὴ στὴν Ἑλλάδα μέσῳ τῆς θαλάσσης τοῦ Εὔξεινου Πόντου,σὲ μιὰ πορεία πρὸς βορρᾶν, ΕΝ ΜΕΣῼ ΕΧΘΡΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ.

Σημαντικὰ σημεῖα τῆς διήγησης εἶναι ἡ στρατιωτικὴ τακτκὴ πορείας καὶ μαχῶν ΚΑΘΟΣΟΝ ΟΙ ΝΤΟΠΙΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ καὶ ὁ ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ κυνηγοῦσαν ΣΥΝΕΧΩΣ  κατὰ πόδας τοὺς φυγάδες, οἱ ὁποῖοι ἔπρεπε ταυτόχρονα νὰ πολεμοῦν καὶ νὰ ΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.

 Ἰδιαίτερη ἐντύπωση προξενεῖ στὸν ἀναγνώστη ἡ διαφυγὴ τῶν Μυρίων μέσῳ τῶν χιονισμένων βουνῶν τοῦ ΚΟΥΡΔΙΣΤΑΝ , ὅπου οἱ ΚΑΡΔΟΥΧΟΙ συνεχῶς παρενοχλοῦσαν  μὲ ἀνταρτοπόλεμο τοὺς Μύριους. 

Ὁ Ξενοφῶν ἐφάρμοσε  τὴν Τακτκὴ ποὺ σήμερα ὀνομάζεται.ΠΥΡ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ,

 γιὰ νὰ ξεπερἀσει τοὺς ὀρεινοὺς ὄγκους ποὺ κατεῖχαν οἱ Καρδοῦχοι τοῦ Κουρδιστὰν καὶ ἄλλοι ντόπιοι πληθυσμοὶ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΛΕΓΧΕ ὁ Πέρσης βασιλιᾶς..

Στὸ σημεῖο αὐτὸ φαίνεται ἤδη ἀπὸ τὸ 400πΧ

 —ΝΟΕΜΒΡΙΟ τοῦ 401 οἱ Μύριοι μπῆκαν στὸ ΚΟΥΡΔΙΣΤΑΝ τοῦ Β.ΙΡΑΚ—

ἠ προϊοῦσα ἀποσύνθεση τοῦ Περσικοῦ Κράτους 

,ἀλλὰ καὶ Η ΥΠΕΡΟΠΛΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΟΠΛΙΤΗ τῆς ΦΑΛΑΓΓΑΣ λόγῳ τοῦ ὁπλισμοῦ του

(μεταλλικὸς θώρακας, ἀσπῖδα, περικεφαλαία,περικνημίδες)σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς ἐλαφρὰ ὁπλισμένους ΠΕΛΤΑΣΤΕΣ χωρὶς θωράκιση ποὺ ἦταν εὐἀλωτοι στὸν ἀνταρτοπόλεμο τῶν ντόπιων. 

(Οἱ ντόπιοι ἔνοπλοι ΜΟΛΙΣ ΑΝΤΙΚΡΥΖΑΝ ΦΑΛΑΓΓΙΤΕΣ ΕΦΕΥΓΑΝ ΤΡΕΧΟΝΤΑΣ, ἐνῶ τοὺς πελταστὲς δὲν τοὺς φοβόντουσσν).

Ἀρχὲς τοῦ 400πΧ οἱ Μύριοι φτάνουν στὸν ΠΟΝΤΟ ὅπου ὃμως συναντοῦν καὶ ἐκεῖ τὰ έχθρικὰ "βαρβαρικά" φῦλα τῆς ποντιακῆς ἐνδοχώρας(ΚΟΛΧΟΥΣ—ΑΡΜΕΝΙΟΥΣ—ΧΑΛΔΑΙΟΥΣ—ΠΑΦΛΑΓΟΝΕΣ κλπ) δεδομένου ὃτι ΜΟΝΟ ΟΙ ΠΑΡΑΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ εἶχαν  ἑλληνικοὺς πληθυσμούς.

Τὸ θέμα τῆς τροφοδοσίας τὸ ἔλυσε ὁ Ξενοφῶν εἴτε μὲ ἀγορὰ τροφίμων ἀπὸ φίλια χωριά, εἴτε ,τὸ συνηθέστερο, μὲ λεηλασιές,ἐνῶ ἀκολούθησε τὴν τακτικὴ τοῦ ΚΑΨΙΜΑΤΟΣ τῶν ἐχθρικῶν χωριῶν .

 Μιὰ περιγραφὴ ποὺ μοῦ ἔκανε ἐντύπωση, ὅταν φοιτητὴς πρωτοδιάβασα ΟΛΟ τὸ κείμενο, εἶναι ἡ χρήση ΜΑΥΡΩΝ ΜΑΝΤΗΛΙΩΝ στὰ μάτια γιὰ νὰ ἀποφευχθεῖ ἡ τύφλωση ἀπὸ τὸ χιόνι καὶ ἡ σντιμετώπιση τῶν κρυοπαγημάτων..

Τέλος( ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ τοῦ 400 πΧ) οἱ Μύριοι φτάνουν στὴν ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ , ἐνῶ ἔχει μείνει ἱστορικὴ ἡ σκηνὴ μὲ τὶς κραυγές τους μόλις ἀντίκρυσαν ἀπὸ τὸ ὄρος ΘΗΧΗ (πιθανῶς τὸ σημερινὸ βουνὸ AESER) , τὴν θάλασσα :

"ΑΚΟΥΟΥΣΙ ΒΟΩΝΤΩΝ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ , ΘΑΛΑΤΤΑ,ΘΑΛΑΤΤΑ"(4,7,24).

Δύο ἀκόμα σημεῖα νά ἀναφέρω·

1). τὴν πειθαρχία ποὺ ἐπέβαλε ὁ Ξενοφῶν ἀκόμα καὶ μὲ τὴν βία, ἀφοῦ πολλὲς φορὲς γρονθοκόπησε ("ΕΠΑΙΣΕ ΠΥΞ",5,8,16)ἀπείθαρχους μισθοφόρους

(οἱ Μύριοι προέρχονταν ἀπὸ ὅλη τὴν Ἑλλάδα, 

πάνω ἀπὸ τοὺς μισοὺς ΑΡΚΑΔΕΣ καὶ ΑΧΑΙΟΙ

 ἐνῶ 700 ἦταν Λσκεδαιμόνιοι )

καὶ τὸ πολεμικό του ἦθος: στὴν τελευταία μάχη μὲ τοὺς ΚΟΛΧΟΥΣ τοῦ Πόντου ποὺ ἔκοβαν στοὺς Μύριους τὴν πρόσβαση στὴν θάλασσα,, ὁ Ξενοφῶν ἔδωσε τὴν διαταγὴ "ΩΜΟΥΣ ΚΑΤΑΦΑΓΕΙΝ" (νὰ τοὺς φᾶνε ζωντανούς,4,8,14)

καὶ 2).  τοὺς ἔνοπλους χοροὺς("ΠΑΣΑΣ ΤΑΣ ΟΡΧΗΣΕΙΣ ΕΝ ΟΠΛΟΙΣ ΕΙΝΑΙ",6,1,11) ποὺ συνήθιζαν νὰ χορεύουν τότε  ΟΛΟΙ οἱ Ἕλληνες·

μάλιστα μιὰ γυναῖκα ,ΔΟΥΛΑ,  χόρεψε τὴν ΠΥΡΙΧΧΗ ἐνώπιον τῶν χειροκροτούντων Παφλαγόνων σὲ κάποιο συμπόσιο

(Τοὺς Μύριους ἀκολουθοῦσαν καὶ πλῆθος ΑΜΑΧΩΝ ,ἐπαγγελματιῶν, τεχνιτῶν, γυναικόπαιδων, δούλων κλπ)

Θὰ ὁλοκληρώσω τονίζοντας τὴν χρησιμότητα τοῦ ἐν λόγῳ ἔργου στὴν στρατιωτικὴ βιβλιογραφία καὶ ἐκπαίδευση, καθόσον ἀποτελεῖ τὴν μεγαλὐτερη ἐπιχείρηση διάσωσης καὶ διαφυγῆς μεγάλης δύναμης ἀπὸ ἐχθρικὸ ἔδαφος καὶ στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ ἀποτέλεσε τὸν προάγγελο τῆς μετέπειτα ἐκστρατείας τοῦ ΑΛΕΞΑΔΡΟΥ , ἡ ὁποία ,σὲ ὅποιον διαβάσει τὴν ΚΑΘΟΔΟ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ φαντάζει ἀναπόφευκτη ,ἁπλῶς θέμα χρόνου.

_____

ΥΓ. ἡ πορεία τῶν Μυρίων δὲν τελείωσε στὴν Τραπεζοῦντα· 

μετὰ ἀπὸ  πολλὲς περιπέτειες ἔφτασαν διὰ ξηρᾶς στὸ Βυζάντιο, ἐνῶ εἶχαν ἀπομείνει περὶ τὶς  8000 ψυχές.