"ΟΥΣΙΑ" ΚΑΙ "ΥΠΟΣΤΑΣΙΣ" ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ.

 

 Ἐν συνόψει·

1.  Ἡ πρώτη φιλοσοφικὴ ἔννοια στὴν ἱστορία τοῦ Πνεύματος εἶναι ἡ ἔννοια τῆς ΑΡΧΗΣ ἡ ὁποία ἀποτελεῖ δημιούργημα τῶν Ἰώνων φυσικῶν, τῶν πρώτων προσωκρατικῶν δηλαδή. 

Κατ' αύτούς <ἀρχή> σημαίνει τὸ νόμο πού διἐπει τὸ πᾶν, τὴν οὐσία ἀπὸ ὅπου προκὐπτουν τὰ ὄντα πού ἀντιλαμβανόμαστε. Ὁπωσδήποτε ἡ ἔννοια τῆς <ΑΡΧΗΣ> ἀποτελεῖ ἐνορατικὴ σκἐψη, δέν ὑπάρχει στὴν ἐμπειρικὴ πραγματικότητα.

 Στὴν συνέχεια τὴν <ἀρχή> τῶν Ἰώνων φυσικῶν ὁ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ κωδικοποίησε ὡς τὸ <ΟΝ> , τὸ ὁποῖο κατόπιν ὁ ΠΛΑΤΩΝ ἀποκάλεσε <ΟΥΣΙΑ> , 

τὴν ἁμετάβλητη πραγματικὀτητα πίσω ἀπὸ τὰ αἰσθητά.

2. Στὸν ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ὅμως ἡ ἔννοια <ΟΥΣΙΑ> ἀλλάζει περιεχόμενο καὶ σημαίνει τὰ ἐπί μέρους ΚΑΘΕΚΑΣΤΑ ὄντα. 

Ἐνῶ δηλ. γιὰ τὸν Πλάτωνα τὸ ΕΙΔΟΣ  "ἄνθρωπος"  ἀποτελεῖ <οὐσία> ,γιὰ τὸν Ἀριστοτέλη τό <εἶδος> ἀποτελεῖ ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ καὶ συνεπῶς <οὐσία> εἶναι μόνον  ὁ ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ἄνθρωπος: 

ὁ Σωκράτης, ὁ Καλλίας, ὁ Ἀλκιβιἀδης κλπ

3. Ἀργὀτερα ὁ ΠΛΩΤΙΝΟΣ, ὁ γενάρχης τῶν νεοπλατωνικῶν, θά ἐπαναφέρει τὸ πλατωνικὸ περιεχόμενο στὴν ἔννοια τῆς <οὐσίας> , 

ἐνῶ ὁ μαθητὴς του ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ θὰ ὀνομάσει <ΥΠῸΣΤΑΣΗ> τὴν <ἀρχή> , τὴν οὐσία .  

Ἔτσι ὅταν μιλᾶ γιὰ τὶς ΤΡΕΙΣ ΥΠΟΣΤΑΣΕΙΣ στὴν νεοπλατωνικὴ φιλοσοφία ὁ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ἐννοεῖ ΤΡΕΙΣ ΑΡΧΕΣ.

  (Στὸν Πλωτῖνο ὁ ὅρος <ὑπόσταση> δέν εἶναι τεχνικὸς ὅρος, σημαίνει ἁπλῶς τὸ ἐπὶ μέρους <ὄν>.)

4. Στοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας* οἱ φιλοσοφικοὶ αὐτοὶ ὄροι ἔλαβαν ἄλλο περιεχόμενο· 

ἡ <οὐσία> κράτησε τὸν πλατωνικὸ της νόημα, ἀλλὰ ἡ <ὐπόστασις> ταυτίστηκε μέ τὸν ΡΩΜΑΪΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ὅρο τοῦ <ΠΡΟΣΩΠΟΥ> καθότι   ἡ λέξη <πρόσωπο> στὴν ἑλληνικὴ τῆς ἐποχῆς σήμαινε τό <προσωπεῖο> τοῦ θεάτρου.

 Οὕτως ἢ ἀλλως οἱ ὅροι <ΟΥΣΙΑ> , <ΥΠΟΣΤΑΣΙΣ>, <ΑΡΧΗ> κλπ εἶναι ΕΛΛΗΝΟΓΕΝΕΙΣ φιλοσοφικοὶ ὅροι οἱ ὁποῖοι  δύσκολα μεταφράζονται σὲ ἄλλες γλῶσσες καὶ σὲ κάθε περίπτωση ἀποτελοῦν  προϊόντα ἐνόρασης, διότι ΔΕΝ ΑΝΕΥΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΟΝΤΩΝ.

youtube.com/ΔιαμαντήςΚούτουλας 

_________

*οἱ βυζαντινοί Πατέρες χρησιμοποίησαν τὴν ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ὁρολογία στὴν διατύπωση τοῦ τριαδικοῦ δόγματος προκειμένου νὰ συμβιβάσουν τὸν αὐστηρὸ μονοθεϊσμὸ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μὲ τὴν θεότητα τοῦ Ἰησοῦ τῆς Καινῆς.