Σκοπὸς καὶ συνέπειες τῆς ὐποβάθμισης τῶν ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν..
Διαμαρτυρόμασταν ἐμεῖς οἱ παλιοί
— ποὺ ἤμασταν μαθητὲς κατά τὶς δεκαετίες 60 καὶ 70—ὁτι διδασκόμασταν τὰ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ μὲ λανθασμένο τρόπο ἀσχολούμενοι μόνο μὲ τὴν γραμματική & τὸ συντακτικό τῶν κλασσικῶν κειμἐνων :ΛΥΣΙΑ ΥΠΕΡ ΑΔΥΝΑΤΟΥ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΣΟΦ̣ΟΚΛΗ, ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ.
Ἀναβαθμίστηκαν μήπως ἔκτοτε οἱ ἀνθρωπιστικὲς* σπουδές;
ΟΧΙ · μεταπολιτευτικῶς καὶ προϊόντος τοῦ χρόνου ΗΜΙ—ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ.
Ὁ Λυσίας διδάσκεται πιὰ μόνο στὴν θεωρητκὴ κατεύθνση , ἡ Ἀντιγόνη κι ο Ἐπιτάφιος ΥΠΟΒΙΒΑΣΤΗΚΑΝ σὲ ΔΙΩΡΑ μαθήματα ἑβδομαδιαίως γιὰ ἑνα τετράμηνο τὸ καθένα
(ἄν εἶναι δυνατὸν νὰ διδαχτεῖ ἡ ΑΝΤΙΓΟΝΗ σὲ 4 μῆνες μὲ δίωρα μαθήματα ἑβδομαδιαίως...)
Εἶμαι 61 χρόνων ( γεννημένος τὸ 1962 ) καὶ διδάσκω ἀπὸ τὸ 1989‒90 στὴν Μἐση Ἐκπαίδευση (πρωτοδιορισθεὶς στὴν Πάτμο καὶ ὑπηρετήσας ,μετὰ τὰ Δωδεκάνησα, ἐπὶ 10ετία στὴν Βοιωτία καὶ κατόπιν στὴν Ἀττική —ἀπὸ τὸ 2014 ἀν.Διευθυντής) ἔχοντας διδάξει ὥς σήμερα (2022‒23) περὶ τοὺς 3000 μαθητές.
Ἀπὸ τὰ δικά μου μαθητικὰ χρὸνια τὴν δεκαετία '60 ,ὅπως προανέφερα μιλοῦσαν γιὰ τὰ χάλια τῆς παιδείας. Ἰδοὺ ὅμως ποὺ ὀφείλεται ἡ ΣΗΜΕΡΙΝΗ κατάπτωση τῶν φιλολογικῶν σπουδῶν , ὁ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ποὺ ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ, ΑΛΛΑ' ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΩΣ ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΜΕ :
Ἡ γενιά μου,μεγαλωμένη , σημειωτέον, μὲ τὴν ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ τοῦ πολυτονικοῦ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ —ὁπότε ἀντιλαμβάνεται τὴν διαφορὰ μεταξὺ τῶν λέξεων "ὤρα " μὲ ψιλή {=φροντίδα> ὀλιγ‒ωρία} καὶ " ὥρα" μὲ δασεῖα ἤ "Χῖος" μὲ περισπωμένη {=ὁ χιώτης}καὶ "Χίος" μὲ ὀξεῖα {=τὸ νησί} κλπ— ἔδωσε Πανελλήνιες ,τέλη δεκαετίας '70 , σὲ ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ {καὶ ΜΟΝΟ σὲ ἄγνωστο}
στὰ ἀρχαῖα καὶ λατινικά μὲ (μόνο) γραμματικοσυντακτικὲς παρατηρήσεις
καὶ μάλιστα τὰ θέματα δίνονταν ΚΑΘ'ΥΠΑΓΟΡΕΥΣΗ .
(Θυμᾶμαι μὲ πόση ἀγωνία προσευχόμασταν γιὰ τὶς ..ὀρθοφωνικὲς ἱκανότητες τοῦ ἑκάστοτε ἑκφωνητῆ τῶν θεμάτων}.
Στὰ Νέα Ἑλλ. γράφαμε ΕΚΘΕΣΗ ΙΔΕΩΝ 5‒7 σελίδων (δὲν ὑπῆρχε τότε ἡ μορφὴ Ἔκθεσης—τηλεγραφήματος 400 λέξεων), ἐνῶ στὴν ΙΣΤΟΡΙΑ ἐξεταζόμασταν ΕΦ' ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ.(Γενικὴ Ἱστορία) κι ὅχι ἀπὸ ἕνα μόνο σχολικὸ .βιβλίο τῆς Γ' Λυκείου "ΠΑΠΑΓΑΛΙΖΟΝΤΑΣ" μερικὲς σελίδες...
Μιὰ σύγκριση λοιπὸν τῆς ἐξεταστἐας ὕλης (καὶ τοῦ ΤΡΟΠΟΥ ἐξέτασης ) τῶν Πανελληνίων (ποὺ τότε λέγονταν Γενικὲς Είσιτήριες) τὴν δεκαετία 60— 70 καὶ τῶν σημερινῶν Πανελλαδικῶν εἶναι , νομἰζω, ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ γιὰ τὴν αἰτία (ὄχι τὴν κύρια, ἀλλὰ πάντως σημαντική) τῆς ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ καὶ ἐν τέλει τῆς προϊούσας κατάπτωσης τῶν ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν.
ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΘΑΡΗ ΑΛΗΘΕΙΑ.
Ποιὲς εἶναι οἱ συνέπειες τῆς ὐποβάθμισης τῶν ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν;
Καταρχάς, ἡ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ἀρχαῖο κείμενο ἔχει ὡς ἄμεση συνέπεια τὴν προσκόλληση στὶς ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ οἱ οποῖες ὅμως συχνὰ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΝΟΥΝ—κάποιες φορὲς ἐπίτηδες—τὸ περιεχόμενο τοῦ κειμένου·
πχ στὴν φράση τοῦ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ "οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι" (5,17) ἂν τὸ ρῆμα "ΠΛΗΡΟΩ-Ω" μεταφραστεῖ , λανθασμένα,ὡς "συμπληρώνω" ΔΙΝΕΙ ΑΛΛΟ ΝΟΗΜΑ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, ἐνῶ ἄν μεταφραστεῖ ὀρθὰ ὡς "ΕΚΠΛΗΡΩΝΩ" (πληρῶ=γεμίζω) τὸ νόημα εἶναι ἄλλο. Συγκεκριμένα,στήν πρώτη περίπτωση ὁ Χριστὸς παρουσιάζεται ὡς ἱδρύων νέα θρησκεία, στὴν δεύτερη περίπτωση ὡς συνεχιστὴς τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ.
Ο ΕΧΩΝ ΟΜΩΣ ΑΓΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ ΠΩΣ ΘΑ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΦΟΥ ΘΑ ΑΝΑΓΚΑΣΤΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΑΝΘΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΜΠΙΣΤΕΥΘΕΙ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ;
Ἐπίσης μιὰ ἄλλη συνἐπεια τῆς ἀπομάκρυνσης ἀπὸ τὸ πρωτότυπο κείμενο εἶναι ἡ ΑΠΟΚΟΠΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
τοῦ μόνου ΟΡΑΤΟΥ δεσμοῦ ποὺ ἔχουμε μὲ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες. Καὶ ἡ ἀποκοπὴ ἀπὸ τὸ παρελθὸν ἀφορᾶ ὄχι μόνο στὸν λόγο τοῦ Πλάτωνα καὶ τοῦ Ἀριστοτέλη,ἀλλὰ καὶ τοῦ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ ἢ τοῦ ΒΙΖΥΗΝΟΥ, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀπροσπἐλαστοι στοὺς Νεοέλληνες ...
Μιὰ ἄλλη ἐπίσης τραγική συνέπεια τοῦ ἀκρωτηριασμοῦ τῶν φιλολογικῶν σπουδῶν εἶναι καὶ ἡ κραυγαλέα ΗΜΙΜΑΘΕΙΑ καὶ δὴ τῶν πτυχιούχων καὶ ἡ περιλάλητη ΑΓΝΟΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ποὺ τοὺς χαρακτηρίζει·
πρὶν χρόνια, μετέφρασε ἀπόφοιτος τῆς γαλλικῆς φιλολογίας ἕνα ἱστορικοθεολογικὸ σύγγραμμα ἀπὸ τὰ γαλλικὰ στὰ ἑλληνικά
καὶ τὸ ὄνομα " Irenée de Lyon" τὸ ἀπέδωσε ὡς...."Ρενὲ τῆς Λυών " ,ἐνῶ πρόκειται γιά τὸν ἅγ.Εἰρηναῖο τοῦ ἀρχαίου Λούγδουνου (σημ.Λυών) !!!
Κατ’ἀναλογίαν καὶ τὸ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ἀποδεικνύεται, ὡς μὴ ὄφειλε, πολλαπλασιαστὴς τῆς ἡμιμάθειας καὶ τῆς ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ τῶν "μορφωμένων"(ΟΧΙ ΟΛΩΝ ΒΕΒΑΙΩΣ) ,ἀφοῦ οἱ σὺγχρονοι πτυχιοῦχοι ἀναλφάβητοι ΑΔΥΝΑΤΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΝ ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΘΟΣ (πχ . διαβάζουμε στὴν βικιπαίδεια στό λῆμμα "Πλάτωνος ,Πρωταγόρας" ὅτι ὁ Πλάτων εύτελίζει τὸν Πρωταγόρα λόγῳ τῆς ἀντιπαλότητας του πρὸς τοὺς Σοφιστές. Σωστό ; ΛΑΘΟΣ ! Τὸ ἀντίθετο· ὁ Πλάτων τιμᾷ καὶ ἐκτιμᾷ τὸν Πρωταγόρα ,ὅπως διδάσκονται κι οἱ μαθητὲς τῆς Γ' Λυκείου ,στὸ οἰκεῖο μάθημα (κι ἄν γράψουν ὅ,τι ἀναγράφει ἡ βικιπαίδεια ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ...)
Ἐπιμύθιο·
ἡ ὐποβάθμιση τῶν ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν παράγει ἡμιμάθεια καὶ ἀφανίζει τὰ ἐλεύθερα Πρόσωπα ,ἐπειδὴ Η ΜΗΤΡΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ.
Καὶ αύτὸς εἶναι ὁ κρυφὸς σκοπὸς τοῦ ἀκρωτηριασμοῦ τῶν ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν: ἡ παραγωγὴ ΜΑΖΑΝΘΡΩΠΩΝ ἐπειδὴ στὴν ἀγέλη ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΣΚΕΨΗ.
_______
* ἀνθρωπισμὸς ἤ humanismus ,λατινιστί, σημαίνει ἀκριβῶς τὴν μελέτη τῆς ἀρχαιοελληνικῆς καὶ λατινικῆς γραμματείας