Τὸ 1805 ὁ βαπτιστὴς ἱεραπόστολος William CAREY ὁραματίστηκε τὴν δημιουργία ἑνὸς συνδέσμου ποὺ νὰ περιλαμβάνει ὅλες τὶς χριστιανικὲς ὀμολογίες.
Μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου καὶ μὲ τὴν ἀνἀπτυξη τῶν οἰκουμενικῶν ἀντιλήψεων προέκυψε τὸ 1910 ἡ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟΥ ποὺ θεωρεῖται ἡ ἐπίσημη ἀφετηρία τῆς ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ. Ἡ Διάσκεψη ἀποφάσισε τὴν δημιουργία μιᾶς ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ἀνάμεσα στὰ καθήκοντα τῆς ὁποίας θὰ ἦταν καὶ ὁ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ.
Ἀργότερα στὸ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΟΥΤΡΕΧΤΗΣ τὸ 1938 ἀποφασίστηκε ἡ ἵδρυση τοῦ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (ΠΣΕ) τοῦ ὁποίου ἡ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ συγκλήθηκε (ἀντὶ τοῦ 1941 ποὺ εἶχε προβλεφτεῖ) στὶς 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1948 στὸ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ. Ἐκεῖ ἀποφασίστηκε ἠ σύσταση μιὰ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ἡ ὁποία νὰ συγκαλεῖ κάθε 6—7 χρόνια μιὰ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ.
Τὸ ΠΣΕ δέν ἀποτελεῖ μία ὐπερεκκλησία οὔτε μιὰ σύνοδο, ἀλλὰ τὸν ΧΩΡΟ συνάντησης τῶν Ἐκκλησιῶν, τὸν ΣΥΝΔΕΣΜΟ τους. Στὸ ΠΣΕ ἐντάχτηκαν ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ πλεῖστες διαμαρτυρόμενες Ἐκκλησίες καθὼς & ἑλληνορθόδοξες (ὅπως τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ οἱ Ἐκκλησίες Ἑλλὰδος καὶ Κύπρου ) ἀλλὰ ΟΧΙ Η ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.
Στὴν ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ἄργησε νὰ ἀναπτυχθεῖ ὀ Οίκουμενισμὸς ἐξαιτίας ἀφενὸς τῆς ἀντίληψης ὅτι ἡ Ρωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τὴν ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
καὶ ἀφετέρου λόγῳ τῶν συντηρητικῶν Παπῶν
οἱ ὁποῖοι ἐφοβοῦντο καὶ ἀποστρέφονταν κάθε τι τὸ νεωτερῖζον.
Ἐκεῖνος ὁ θεολόγος ποὺ ἔφερε τὸν Οίκουμενισμὸ στὴν Καθολικὴ Ἐκκλησία ἦταν ὁ Δομηνικανὸς Yves CONGAR μέ τὸ ἔργο του "ΔΙΗΡΗΜΕΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ" {1937}.
Συγκεκριμένα ὁ Congar ὐποστήριξε τά ἑξῆς·
θεολογικῶς ἀπὸ τὸν 2ο αἰ μχ ὥς σήμερα
στὴν Ἐκκλησιολογία ἐπικρατοῦσε ἡ θεολογία
τοῦ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ,κατὰ τὴν ὁποία ἡ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ἀποτελεῖ ΤΟ ΣΩΜΑ τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ.
Ἡ "σημειολογία" αὐτὴ ἀνάγεται βεβαίως
μέσῳ τῶν ΣΤΩΪΚΩΝ στὸν ΠΛΑΤΩΝΑ
ὁ ὁποῖος πολλὲς φορές (πχ ΤΙΜΑΙΟΣ)
εἶχε ὁρίσει τὸν ΚΟΣΜΟ ὡς ΕΜΨΥΧΟ ΟΝ .
Ἡ "σημαντική" αὐτὴ ὅμως ποὺ θεωρεῖ τὴν Ἐκκλησία ὡς ΣΩΜΑ ἔχει τὶς ἑξῆς ὑπόρρητες συνέπειες : θέτει ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΔΟΜΗ μὲ ἀξιολογικὰ κριτήρια γιὰ κάθε Μέλος τῆς Ἐκκλησίας, διότι προϋποθέτει ὅτι ἄλλη εἶναι ἡ ἀξία τῆς "Κεφαλῆς" τῶν "χεριῶν" , τῶν "ποδιῶν κλπ. ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΙΣΟΤΙΜΙΑ. Ἄλλα εἶναι ΑΝΩΤΕΡΑ, ἄλλα ΚΑΤΩΤΕΡΑ, ἄν καὶ ὁλα χρήσιμα βεβαίως...
Δηλ ἡ ΣΤΩΙΚΗ θεολογία τοῦ Παύλου, ἡ θεωροῦσα τὴν Ἐκκλησία ΣΩΜΑ Χριστοῦ,
ἀποτἔλεσε καὶ ἀποτελεῖ τὴν ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ βάση τῆς ΙΕΡΑΡΧΙΚΗΣ , δηλ.ἐξουσιαστικῆς, ΔΟΜΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.
Αὐτὴ ἡ Ἐκκλησιολογία ὑπῆρξε χρήσιμη κατὰ τὸν Μεσαίωνα ΚΑΤΑΦΑΣΚΟΥΣΑ ἄλλωστε καὶ τὴν κοινωνικὴ δομὴ τῆς ἐποχῆς (φεουδαρχία κλπ)
Σήμερα ὄμως ἡ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗ —ΣΤΩΙΚΗ— ΠΑΥΛΕΙΑ αὐτὴ ἀντίληψη περὶ ΣΩΜΑΤΟΣ
φαντάζει ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΤΙΚΗ.
Συμπέρανε λοιπὸν ὁ Congar ὅτι χρειάζεται μιᾱ̀ νέα Ἐκκλησιολογία καὶ ΠΡΟΤΕΙΝΕ αὐτὴν
ποὺ διαφαίνεται στὴν "ΕΞΟΔΟ" τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης : ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΝ ΠΟΡΕΙΑ ἀπὸ τὴ Γῆ τῆς Δουλείας στὴν Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας (ἡ ὁποία βεβαίως δὲν βρίσκεται -ἐσχατολογικῶς- στὸν παρόντα κόσμο ..)
Ἡ Νέα Ἐκκλησιολογία τοῦ Congar (ἀλλὰ καὶ των ἀλλων θεολόγων τῆς Nouvelle Theologie) δίνει μιὰν ἀλλη θεολογικὴ ἀξία στὰ Μέλη τῆς Ἐκκλησίας γιατὶ σὲ ΕΝΑΝ ΛΑΟ ΕΝ ΠΟΡΕΙΑ εἶναι ἀλλη— πιό "χαλαρή" —ἡ ἱεραρχικὴ Δομὴ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΣΤΗΡΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΩΣ ΣΩΜΑΤΟΣ (στωικοί—Παῦλος) ὅπου ὅλα τὰ μέλη εἶναι μὲν χρήσιμα ἀλλὰ ὑπάρχει ΑΥΣΤΗΡΗ Ἱεραρχικὴ Δομὴ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΗ. Στὴν βάση αὐτῆς τῆς Νέας Ἐκκλησιολογίας (ποὺ θυμίζει ἀρκετὰ ραββινικὲς θέσεις..) ἔχουν θέση σὲ θεολογικὸ διάλογο ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ—κι ὄχι μόνον αὐτοί..
Ὡστόσο οἱ ίδέες τοῦ Congar καὶ τῶν ἄλλων ἐκπροσώπων τῆς Nouvelle Theologie {=ΝΕΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ} πχ. Lubac, Chenu κλπ ΚΥΝΗΓΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓ. ΕΔΡΑ ἐπὶ ΠΙΟΥ 12ου καὶ μὸνο μὲ τὴν ἐκλογὴ τοῦ ΙΩΑΝΝΗ 23ου στὸν παπικὸ θρόνο τό 1958 ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ.
Ὁ νέος Πάπας συγκάλεσε (1959) τὴν Β' ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΣΥΝΟΔΟ (1962-1965) στὴν ὁποία κυρίαρχο ρὸλο ἀνἐλαβαν ὅλοι οἱ διωχθέντες κληρικοὶ & θεολόγοι τῆς Nouvelle Theologie.
Είδικῶς ἠ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ τοῦ CONGAR υἰοθετήθηκε ἀπὸ τὴν Σύνοδο κι ἔτσι ἔκτοτε ἡ ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας , ὡς μιᾶς στωικίζουσσς ἱεραρχικῆς δομῆς "ΣΩΜΑΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ" θεωρήθηκε βιβλικὠτερα ὡς "ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΝ ΠΟΡΕΙᾼ"— δηλ. ὡς ΚΟΙΝΩΝΙΑ.
Αὐτὸ σήμαινε ὅτι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ΕΝΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ὄχι μόνο στὴν Καθολική, στὴν ὁποία βεβαίως ΥΠΟΣΤΑΣΙΑΖΕΤΑΙ/ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ (subsistit* in - Διάταξη LUMEN GENTIUM, 8) ἀλλὰ ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΤΗΝ....
Αὐτὴ ἡ Διάταξη τῆς Β' ΒΑΤΙΚΑΝΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ βασισμένης στὴν Ἐκκλησιολογία τοῦ Congar ἀποτέλεσε ἔκτοτε τὸν καταστατικὸ χἀρτη τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.
Β’ ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
Βεβαίως ἡ Β' ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΣΥΝΟΔΟΣ δὲν ἀπάντησε σὲ ΟΛΑ τὰ προκύπτοντα ἐρωτήματα (ἤδη τὸ 1963 πέθανε ὀ Ἰωάννης 23ος καὶ ὁ νέος Πάπας ΠΑΥΛΟΣ 6ος πού ἦταν πιὸ συντηρητικὸς δὲν προχώρησε ὣς τὸ τέλος τὸν δρόμο ποὺ εἶχε ἀνοίξει ὀ Ἰωάννης 23ος πχ. ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΠΑΠΑ—ΣΥΝΟΔΩΝ . Διατηρήθηκε δηλ. ἡ ΥΠΑΤΗ
ἐξουσία τοῦ Ρωμαίου Ποντίφηκα ἐπὶ τῶν Συνόδων (LG,22) —ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΚΡΙΣΙΜΟ ΕΜΠΟΔΙΟ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ— ἂν καὶ πολλοὶ ἀνέμεναν μιὰ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗ μεταξὺ τῶν δύο ἐξουσιῶν Πάπα —Συνόδων μὲ βάση τὸν 34ο ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΚΑΝΟΝΑ :
<τοὺς ἐπισκόπους εἰδέναι χρὴ τὸν ἐν αὐτοῖς πρῶτον καὶ ἡγεῖσθαι αὐτὸν ὡς κεφαλὴν μηδὲν τι περιττὸν πράττειν ἄνευ τῆς ἐκείνου γνώμης, ἀλλὰ μηδὲ ἐκεῖνος ἄνευ τῆς πάντων γνώμης ποιείτω τι>
{=ΟΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΘΕΩΡΟΥΝ ΩΣ ΚΕΦΑΛΗ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ, ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΟΣ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΕΙ ΚΑΤΙ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ).
Ἐπίσης μὲ τὸν νέο προκαθήμενο τὸν Παῦλο 6ο
ἡ Β' ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΑΠΕΦΥΓΕ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ & ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ <ΠΟΙΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ;> ἐρώτημα ὅμως ποὺ ἐξέτασαν καθολικοί (RAHNER) ἀλλὰ καὶ μὴ καθολικοὶ θεολὸγοι (πχ.ὁ προτεστάντης ΠΑΟΥΛ ΤΙΛΛΙΧ καὶ ὁ ὀρθόδοξος ΚΩΝ.ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ).
Παρόλα αύτὰ ἠ Β' ΒΑΤΙΚΑΝΗ ἀπεδείχθη ΣΤΑΘΜΟΣ στὴν Οίκουμενικὴ Κὶνηση καὶ μία ἁπτὴ συνέπεια της ἦταν & ἡ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΠΑ ΠΑΥΛΟΥ 6ου ΚΑΙ ΟΙΚ.ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ ΤΟ ΣΤΙΣ 5 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1964 ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΤΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ ποὺ ὁδήγησε στὴν ἄρση τῶν ἀναθεμάτων (7 ΔΕΚ 1965) καθὼς καὶ στὸν διάλογο Καθολικῶν καὶ Ὀρθοδὸξων γιὰ τὴν ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΧΙΛΙΕΤΟΥΣ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ.
Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ
ΣΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟ
(26/10-28/10/1967)
___________________________________________
* εἶχα δημοσιεύσει τό 2008 στὴν ἐνοριακὴ ἐφημ. "ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ" (βλ.φωτό.) τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας Καλλιθέας ,
ἔνα σχετικὸ ἄρθρο μὲ θέμα τὸν ὅρο "SUBSISTIT" τῆς Ἐκκλησιολογίας τῆς Β’Βατικανῆς, ὅπου ἔγραφα ὅτι τὸ ἐν λόγῳ ρῆμα στὴν ἑλληνικὴ του μετάφραση σημαίνει ΕΝΥΠΑΡΧΕΙ/ καὶ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΥΠΟΣΤΑΣΗ.
Τὸ νόημα εἶναι ὅτι ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ΑΟΡΑΤΩΣ ἁπαρτίζεται ἀπὸ τοὺς ἀνθφώπους Καλῆς Θελήσεως, ἀνεξαρτήτως Πεποιθήσεων,
στὸν ΟΡΑΤΟ κόσμο λαμβάνει ὑπόσταση, ἐκδηλώνεται, ὑποστασιάζεται (subsistit) στὴν Καθολικὴ Ἐκκλησία.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ δὲν ὑπάρχει ΜΟΝΟΝ στὴν Καθολικὴ Ἐκκλησία.
Καὶ ἐδῶ ἔγκειται ,γιὰ προφανεῖς λόγους ,τὸ μέγα βῆμα τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησιολογίας ποὺ συνετελέστη στὴν Β’ ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΣΥΝΟΔΟ χἀρις στὴν ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ τοῦ Congar.
ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ βλ.
__________________________________________________
ΥΓ. ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟ
ΣΤΗΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΝΟΡΙΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ
(20-1-2024)
ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ προκάλεσαν, στὴν ἡμερίδα γιὰ τὸν ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟ ποὺ διοργἀνωσε ἡ Καθολική Ἐνορία Καλλιθέας, τὴν 20ὴ Ἰαν. 2024 οἱ ἀναμνήσεις τοῦ ὁμιλητῆ π.ΜΙΧΑΛΗ ΡΟΥΣΣΟΥ τοῦ Τάγματος Ἰησουιτῶν ὁ ὁποῖος, 85ετὴς πιά, συνόψισε τούς ἀγῶνες τῶν ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ γιὰ τὸν Οἰκουμενισμὸ μὲ τὴν φράση <ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΣ, ΟΧΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ>, ἐνῶ πρίν,
στὴν εἰσήγηση του ὁ Ἀρχιεπίσκοπος π.Κερκύρας σεβ.ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΠΙΤΕΡΗΣ μίλησε γιὰ τὰ παρασκήνια τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου Καθολικῶν—Ὀρθοδόξων καὶ τὴν ὐπονόμευση του ἀπὸ τὴν Ρωσικὴ Ἐκκλησία ἐξ αἰτίας πολιτικῶν σκοπιμοτήτων κατὰ τοῦ Οἰκουμ..Πατριαρχείου ἀπὸ τοὺς Ρώσους Πανσλαβιστές.
Ἡ ἡμερίδα ἄνοιξε μέ μιὰ δικη μου ἱστορικὴ ἀναδρομὴ στὴν ἀφετηρία τοῦ Οἰκουμενισμοῦ τὸ 1805 καὶ στὴν προϊστορία τῆς Β’ Βατικανῆς Συνόδου (1962—1965).
Ἐντυπωσιακὴ ὑπῆρξε ἡ παρουσία τοῦ κοινοῦ
τὸ ὁποῖο στὸ τέλος καταχειροκρότησε τοὺς ὁμιλητές.
