Ἀγάλματα στὸ πηγάδι: ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟ (529μΧ)
Ἡ πόλη τῶν Ἀθηνῶν δὲν γνώρισε μόνον κατὰ τὴν κλασσικὴ περιόδο πνευματικὴ ἀκμὴ, γενόμενη ἡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ τοῦ ἀρχαίου κόσμου, ἀλλὰ παρόμοια λάμψη κατεῖχε καὶ σὲ ἄλλες δύο ἱστορικὲς περιόδους : τὴν ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ—ΡΩΜΑΪΚΗ καὶ τὴν ΠΡΩΤΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗ, ἕως τὸ 529μΧ ποὺ ἔκλεισε τὶς Φιλοσοφικές της Σχολὲς ὁ Ἰουστινιανὸς ,ἐνῶ στὰ τἐλη τοῦ 6ου αἰ.μΧ (περὶ τὸ 582μΧ) καταστράφηκε κατὰ τὶς Σλαβικὲς Ἐπιδρομές, ὅπως ἔδειξαν οἱ ἀνασκαφές.
Εἰδικῶς κατὰ τὸν 1o-2ο αἰ.μΧ ἡ Ἀθήνα ἔλαβε τὴν μεγαλὐτερη αἴγλη της ,γενόμενη ἡ ἀγαπημένη πόλη βασιλέων ἑλληνιστικῶν κρατῶν καὶ πόλεων (πχ ΑΤΤΑΛΟΣ) καθὼς καὶ Ρωμαίων αὐτοκρατόρων( πχ ΑΔΡΙΑΝΟΣ) οἱ ὁποῖοι τὴν κόσμησαν μὲ τόσα κτήρια ,ὥστε δημιουργήθηκε ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΟΛΗ ἀνατολικὰ τῆς παλιᾶς Ἀθήνας τῶν κλασσικῶν χρόνων (βλ Πύλη Ἀδριανοῦ), ἠ λεγόμενη "ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ".
Μάλιστα μὲ τὸν Μᾶρκο Αὐρήλιο, οἱ Ρωμαῖοι αυτοκράτορες ἄρχισαν νὰ χρηματοδοτοῦν ἐπισήμως ΤΙΣ ΕΔΡΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΡΗΤΟΡΙΚΗΣ {=ὁ λεγόμενος "θρόνος τῶν Ἀθηνῶν"}.
Προηγουμένως τὴν ρητορικὴ ἐδρα (θρόνο) χρηματοδοτοῦσε ὁ δῆμος, ἀλλὰ τελικὰ λόγῳ τῆς οίκονομικῆς κρίσης ποὺ παρουσιάστηκε στην αὐτοκρατορία ,ὀλες αυτὲς οἱ χρηματοδοτήσεις ἔπαυσαν περὶ τὰ τέλη τοὺ 3ου αἰ.μΧ.
Αὐτὴ τὴν ΥΠΕΡΛΑΜΠΡΗ πόλη τοῦ 2ου αἰ. μΧ εἶδε καὶ περιέγραψε ὁ περιηγητὴς ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ στὰ "Ἀττικά" γύρω στὰ 150 μΧ, μὲ τὶς πολυπληθεῖς περιώνυμες Σχολὲς ΠΛΑΤΩΝΙΚΩΝ—ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΩΝ—ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΩΝ—ΣΤΩΙΚΩΝ κλπ, τὴν Ἀκαδημία μὲ τὸν ΤΑΦΟ τοῦ ΠΛΑΤΩΝΑ , τὸ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΗΜΑ μὲ τὰ Μαυσωλεῖα τῶν μεγάλων Άθηναίων (πχ Περικλῆ , ρήτορα Λυκούργου, Θρασύβουλου,Κλεισθἐνη,Ζήνωνα, Ἁρμόδιου καὶ Ἀριστογείτονα κλπ)
Ὅμως ἡ πόλη ἐκείνη ἔμελλε νὰ καταστραφεῖ τὸ 267 μΧ ἀπό τὴν τρομερὴ Ἐπιδρομὴ τῶν ΕΡΟΥΛΩΝ ποὺ ἔκαψαν καὶ ἰσοπέδωσαν ΤΑ ΠΑΝΤΑ ,πλὴν τῆς Ἀκροπόλεως , τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡφαίστου (Θησεῖο) καὶ τῆς Βιβλιοθήκης Ἀδριανοῦ .
Ὡστόσο μετὰ τὴν ἐπιδρομὴ τῶν ΕΡΟΥΛΩΝ ἡ Ἀθήνα ἀνένηψε γρήγορα·
ὁ ρήτωρ καὶ στρατηγὸς ΔΕΞΙΠΠΟΣ ἔδιωξε τοὺς Ἐρούλους τοῦ Βορρᾶ καὶ σιγά—σιγά ἡ πόλη ἄρχισε νὰ βρίσκει τὸν ρυθμό της , ΟΧΙ ὀμως ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ἀλλὰ περιοριζόμενη ἀνατολικά, στὴν ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ ἐντὸς τοῦ ὑστερορρωμαϊκοῦ τείχους ,ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΗΣ ΣΤΟΑΣ ΑΤΤΑΛΟΥ.
Τότε ἡ ΟΔΟΣ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΩΝ —ἡ παλιὰ κεντρικὴ ἀρτηρία ποὺ ὁδηγοῦσε ἀπὸ τὸ Δίπυλο τοῦ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΥ μέσῳ τῆς Ἀγορᾶς στὰ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ τῆς Ἀκρόπολης—κατέστη πιὰ ἐξωτερικὸς δρόμος ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ καί ἡ ΣΤΟΑ ΑΤΤΑΛΟΥ ποὺ ὅριζε τὸ ἀνατολικὸ ἄκρο τῆς ἀρχαίας Ἀγορᾶς ΕΝΣΩΜΑΤΩΘΗΚΕ ΠΙΑ ΣΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΥΣΤΕΡΟΡΡΩΜΑΪΚΟ ΤΕΙΧΟΣ .
Ἡ πόλη τῶν Ἀθηνῶν τοὺς ἑπόμενους αἰῶνες ἄκμασε καὶ πάλι.
Περὶ τὸ 400μΧ (κι ἐνῶ ὁ χριστιανισμὸς καθιερώνεται ὡς ἐπίσημη θρησκεία τοῦ κράτους τὸ 380μΧ ἀπὸ τὸν Μ.Θεοδοσιο) ἔχει γεμίσει ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΕΓΑΖΟΜΕΝΕΣ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΑΥΛΕΙΣ (οἱ ἀνασκαφὲς ἔχουν δείξει τουλάχιστον 10 τέτοια κτήρια !!) ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ἦταν οἱ ἑξῆς·
1. Η ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΚΛΟΥ , νοτιοανατολικὰ τοῦ θεάτρου τοῦ Διονύσου ποὺ λειτουργοῦσε στὴν λεγόμενη "ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΚΛΟΥ" —ἡ ὁποία ἦρθε στὸ φῶς τὸ 1955 ἀπὸ τὸν Γ.ΜΗΛΙΑΔΗ κατὰ τὰ ἔργα ἀνακατασκευῆς τῆς ὁδοῦ Δ. ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΟΥ —ἀλλὰ δυστυχῶς ΘΑΦΤΗΚΕ ΠΑΛΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ..
Ἡ Σχολὴ αὐτὴ λοιπὸν στὴν λεγόμενη "ΟΙΚΙΑ ΠΡΟΚΛΟΥ" εἶχε ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΑ μέ κερκίδες ,ἁψῖδες μὲ ἀγάλματα , δωμάτια σπουδαστῶν καθὼς καὶ βιβλιοθῆκες, καθ'ὅμοια διάταξη μὲ τά ἀντίστοιχα πανεπιστημιακὰ ἀμφιθέατρα (auditoria)τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς Ἀλεξανδρείας ποὺ βρὲθηκαν στὴν Kom El Dikka (ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ) ἀπὸ τὴν πολωνικὴ ἀρχαιολογικὴ σχολὴ ὑπὸ τὸν G. MAJCHEREK πρὶν μερικὰ χρόνια.
2. Η "ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΙΟΥ" (ΟΙΚΙΑ Ω)
Πρόκειται γιὰ τὴν ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ τῶν Ἀθηνῶν βορείως τοῦ Ἀρείου Πάγου & νοτίως τῆς Ἀγορᾶς στὸν χῶρο τῆς ὁποίας ἔχει ἀνασκαφεῖ μιὰ ΣΥΣΤΑΔΑ ΚΤΗΡΙΩΝ (τρία οἰκήματα) τῆς ἴδιας περιόδου. Ἄκμασαν τοὺς αἰῶνες 5ο—6ομΧ καὶ κατόπιν ἐγκαταλείφθηκαν ἢ ἄλλαξαν χρήση. Μάλιστα στὸ Οἴκημα Ω (στὴν λεγομένη ΟΙΚΙΑ ΔΑΜΑΣΚΙΟΥ) ἐντοπίστηκε κάτι συγκινητικό:
πρὶν φύγουν οἱ ἰδιοκτῆτες ἔθαψαν μὲ εὐλάβεια στὸ πηγάδι ΑΓΑΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΓΛΥΠΤΑ θεωρῶντας ὅτι θὰ ἐπιστρἐψουν ...
Δέν γύρισαν ποτὲ ὅμως , διότι, ὅπως ἔδειξαν οἱ ἀνασκαφές, τὸ Οἴκημα ἐκχριστιανίστηκε ἀπὸ τὸν ἑπόμενο ἰδιοκτήτη του, ὁ ὁποῖος μετέτρεψε γιὰ προφανεῖς θρησκευτικοὺς λόγους σέ...σκαλοπάτι ἕνα ἄγαλμα τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς , ἔνῶ ζωγράφισε ἕνα μεγάλο σταυρὸ στὸ πάτωμα μὲ τὰ ψηφιδωτά ...
3) Ἡ Σχολὴ (ΚΤΗΡΙΟ Ε καὶ Ζ) ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ
.
Τὸ τμῆμα αὐτὸ ποὺ πρὶν τὸν 5ο αἰ.πΧ βρισκόταν ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ στὰ μέσα τοῦ 2ου αἰ.μετὰ Χριστὸν γνώρισε ἰδιαίτερη ἄνθιση.
Τὰ σπίτια ἔγιναν μεγαλύτερα, μὲ περίστυλες αὐλές, δωμάτια μὲ πολύχρωμες τοιχογραφίες και με ψηφιδωτά δάπεδα, ἰδιωτικά ἀποχωρητήρια καὶ μὲ δικά τους λουτρά.
Ὅλα ὅμως καταστράφηκαν τὸ 267 μ.Χ., κατὰ τὴν προαναφερθεῖσα εἰσβολὴ τῶν Σκανδιναυῶν ΕΡΟΥΛΩΝ, ὅταν ΟΛΗ Η ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ —ΠΛΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΝΑΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ (Θησείου)—ΙΣΟΠΕΔΩΘΗΚΕ καὶ ΚΑΗΚΕ...
Ὁ χῶρος ἀναδιοργανώθηκε καὶ πάλι στὰ τέλη τοῦ 4ου – ἀρχές 5ου αἰ. μ.Χ. .
Ὅλα τὰ σπίτια ἀπέκτησαν περίστυλες αὐλές ΚΑΙ ΜΙΑ ΝΕΑ ΑΝΘΙΣΗ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΚΑΘΙΣΤΩΝΤΑΣ ΠΑΛΙ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ .
Τὴν ἐν λόγῳ συνοικία , τὸν 5ο καὶ 6ο αἰ. μΧ κάλυψε μιὰ τεραστίων διαστάσεων (5000m2) πολυτελὴς ἔπαυλις μὲ ψηφιδωτὰ καὶ ἰδιωτικό λουτρό (κτήριο Ζ), ἕδρα ὑψηλόβαθμων ἀξιωματούχων τῆς πόλης ποὺ μᾶλλον στέγαζε καὶ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ φιλοσοφικὴ σχολὴ ὅπως παρόμοιες ἐπαύλεις τῆς πρωτοβυζαντινῆς περιόδου (ἔτσι δείχνουν τὰ γλυπτὰ θεῶν ποὺ βρέθηκαν ἐκεῖ,καθὼς καὶ ἡ ΠΛΗΘΩΡΑ ΕΙΔΩΛΙΩΝ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΠΕΤΑΜΕΝΑ ΣΕ ΠΗΓΑΔΙΑ , ὁμοίως μὲ τὴν ΟΙΚΙΑ ΔΑΜΑΣΚΙΟΥ , ποὺ προανἐφερα, μετὰ τὸ Διάταγμα τοῦ Ἰουστινιανοῦ κατὰ τῶν Νεοπλατωνικῶν) .
Ἀπὸ τὸ 529μΧ ΠΟΥ Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΕΚΛΕΙΣΕ ΤΙΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΗΚΜΑΣΕ καὶ τὸ 582 μΧ Ο ΧΩΡΟΣ ΚΑΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΛΑΒΟΥΣὅπως δείχνει τὸ στρῶμα τέφρας ποὺ ἔφεραν στὸ φῶς οἱ ἀνασκαφές.
Ἀργότερα κεραμοποιοὶ ἔστησαν ἐκεῖ τὰ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ τους, τὰ ὁποῖα λειτουργοῦσαν ὣς τὸν 8ο αἰ.μΧ.
ΤΑ ΚΤΗΡΙΑ ΑΥΤΑ (Ζ ΚΑΙ Ε ) ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΕΠΑΥΛΕΩΣ (ἡ ὁποία κάλυπτε ὅλην σχεδὸν τὴν ἀρχαία συνοικία κατὰ τὴν πρωτοβυζαντινὴ περίοδο) ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΣΗΜΕΡΑ Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ κάτω ἀπὸ τὸ Μουσεῖο Ἀκροπόλεως.
Ἡ ὅλη περιοχὴ μετὰ τὸν 8ο αἰ. ΕΡΗΜΩΣΕ καὶ μόνο ἀργότερα ,τὸν 10‒12ο αἰ.μΧ, νέα σπίτια καὶ ἐργαστήρια οἰκοδομήθηκαν τὰ ὁποῖα λειτούργησαν μέχρι τὴν ὁριστικὴ εγκατάλειψη τῆς τοποθεσίας (γνωστῆς σήμερα ὡς ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ) στις ἀρχὲς τοῦ 13ου αἰῶνα μ.Χ.
Κατὰ τὴν παράδοση ἡ νεοπλατωνικὴ σχολὴ τῶν Ἀθηνῶν ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν ΠΛΟΥΤΑΡΧΟ ΓΥΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΦΑΝΤΗ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ (+431μΧ) καὶ Διάδοχοι του ὑπῆρξαν οἱ ΣΥΡΙΑΝΟΣ, ΠΡΟΚΛΟΣ (437‒485), ΜΑΡΙΝΟΣ, ΙΣΙΔΩΡΟΣ, ΗΓΙΑΣ μὲ τελευταῖο τὸν ΔΑΜΑΣΚΙΟ (ὅταν ἔκλεισε τὶς Σχολὲς ὁ Ἰουστινιανός τὸ 529μΧ).
Τὰ ἔσοδα τῶν Σχολῶν τῶν Ἀθηνῶν —ἰδιαίτερα μετὰ τὴν ἵδρυση τοῦ (κρατικοῦ) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΩΝ/ΠΟΛΗΣ τὸ 425μΧ ἀπὸ τὸν Θεοδόσιο Β'—προέρχονταν ἀπὸ ΔΩΡΕΕΣ πλουσίων ίδιωτῶν καὶ ἀξιωματούχων , ἐνῶ οἱ Σχολὲς στεγάζονταν , ὁπως εἴδαμε σὲ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ἐπαύλεις (ἤδη εἶχαν σταματήσει οἱ δημόσιες διαλέξεις ἀπὸ τὶς ἄρχὲς τοῦ 4ου αἰ. ΛΟΓῼ ΤΩΝ ΤΑΡΑΧΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΣΧΟΛΩΝ —βλ.πχ "ἀττικὸ νόμο"— εἲτε λόγῳ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ (Εὐνάπιος, Βίοι Σοφιστῶν, 483).
Ἄν καὶ ἔχουν ἀνασκαφεῖ 10 τέτοιες ΕΠΑΥΛΕΙΣ στὴν Ἀθήνα τοῦ 5ου καὶ 6ου αἰ.μΧ ὄπως έχουμε πεῖ (ΔΥΟ ΕΧΟΥΝ ΣΑΦΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΩΝ —πχ γωνία ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ἢ στὴν ΟΔΟ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ 19‒27) ἡ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ στεγαζόταν , σύμφωνα μὲ τοὺς ἀρχαιολόγους, στὴν προαναφερθεῖσα "ΟΙΚΙΑ ΔΑΜΑΣΚΙΟΥ" (οίκία Ω) βορείως τοῦ Ἀρείου Πάγου.
Ἐπίσης τὴν ἴδια περίοδο ὑπῆρχε στὸν χῶρο τῆς παλιᾶς Ἀγορᾶς τῶν Κλασσικῶν χρόνων τὸ ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ ΤΩΝ "ΓΙΓΑΝΤΩΝ" κτισθὲν πάνω στὸ παλιὸ ΩΔΕΙΟ ΑΓΡΙΠΠΑ , στὸ ὁποῖο ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὶς ἀνασκαφὲς λειτουργοῦσε Φιλοσοφικὴ Σχολή.
Ἐπίσης παρόμοιας δομῆς κτήρια ΣΧΟΛΩΝ ἔχουν ἐντοπιστεῖ τὴν ἴδια περίοδο (4ος—6ος αἰ.μΧ) καὶ στὴν ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΗΡΘΕ ΤΟ 529 ΜΧ ὅταν ὅλες αὐτὲς οἱ σχολὲς ΕΚΛΕΙΣΑΝ ΔΙΑ ΠΑΝΤΟΣ μὲ τὸ περιβόητο ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ {="ἀπαγορεύεται νὰ ἀσκοῦν διδασκαλία αὐτοὶ ποὺ πάσχουν ἀπὸ τὴν ἱερόσυλη τρέλα τῶν Ἑλλήνων"CODEX JUSTIN. Ι,11,10 } ποὺ ἔθεσε ἐκτὸς νόμου τὴν διδασκαλία τῆς Φιλοσοφίας (καὶ τῆς Νομικῆς!) στὴν ΑΘΗΝΑ καὶ ἔκτοτε τὸ φῶς τῆς πόλης τῆς Παλλάδας ὡς πνευματικοῦ κέντρου, ἔσβησε ΔΙΑ ΠΑΝΤΟΣ. Γράφει ἡ πηγὴ τῆς ἐποχῆς: "έπεμψε ἐν Ἀθήναις {=ὁ Ἰουστινιανός} κελεύσας μηδένα διδάσκειν φιλοσοφίαν μήτε νόμιμα {=νομική} ἐξηγεῖσθαι" (ΙΩ.ΜΑΛΑΛΑΣ, Χρονογραφία,18).
Οἱ 7 καθηγητὲς τῆς Σχολῆς ἢ μᾶλλον ΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ (ΔΑΜΑΣΚΙΟΣ ὁ Σύρος—ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ ὁ Κίλικας—ΕΥΛΑΜΙΟΣ ὁ Φρύγας—ΠΡΙΣΚΙΑΝΟΣ ὁ Λυδός—ΕΡΜΕΙΑΣ—ΔΙΟΓΕΝΗΣ ὁ Φοίνικας —ΙΣΙΔΩΡΟΣ ὁ Γαζαῖος) κατὰ τὴν παράδοση πού διασώζει ὁ ΑΓΑΘΙΑΣ*, ἡ πηγὴ τῆς ἐποχῆς, κατέφυγαν στὸν βασιλιᾶ τῆς Περσίας Χοσρόη, ἀλλὰ μετὰ λίγους μῆνες ἐπέστρεψαν σὲ βυζαντινὸ ἔδαφος καὶ ὁ ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ (στὸν ὁποῖον ὀφείλουμε τὰ καλύτερα σχόλια στὸν Ἀριστοτέλη) ἐγκαταστάθηκε στὴν συνοριακὴ πόλη ΧΑΡΡΑΝ (βόρεια Συρία) τῆς ὁποίας οἱ κάτοικοι παρἐμεναν παγανιστές.
ΑΥΤΗ Η ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΧΑΡΡΑΝ ΥΠΗΡΞΕ Ο ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΒΑΓΔΑΤΗ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ καὶ ἡ Σοφία αὐτὴ μἐσῳ τῆς ΑΡΑΒΙΚΗΣ Ἀνδαλουσίας στὴν Ἰσπανία ΠΕΡΑΣΕ ΑΙΩΝΕΣ ΜΕΤΑ ΣΤΗΝ ΔΥΣΗ.
Λίγες δεκαετίες ἀργότερα, οἱ ἐπιδρομὲς τῶν ΣΛΑΒΩΝ καὶ ἡ εἰσβολὴ τους στὴν Ἀττικὴ τὸ 582 μΧ ἔδωσε τὴν χαριστικὴ βολὴ στὴν πόλη τῆς Παλλάδος ΓΚΡΕΜΙΖΟΝΤΑΣ ὅ,τι εἶχε ἀπομείνει νὰ θυμίζει τὴν παλιὰ πνευματικὴ αἴγλη τῆς πόλεως ὡς παγκόσμιας πανεπιστημιούπολης καὶ κυρίως ὡς ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΕΔΡΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ.
Σ. ΕΛΕΥΘΕΡΑΤΟΥ
______________________________'
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ἡ ἀπογύμνωση τῶν Ἀθηνῶν εἶχε ξεκινήσει ἤδη ἀπὸ τὸν 4ο αἰ. μὲ τὴν ἐφαρμογὴ τῆς ΑΝΤΙΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ τῆς Κων/πολης. Τότε οἱ Ναοὶ ἔκλεισαν—ΤΟΥ ΠΡΟΚΛΟΥ ΤΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΗΚΕ Η ΑΝΟΔΟΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ—ἐνῶ διάφοροι ἀνθὐπατοι σφετερίζονταν ἐργα τέχνης μὲ τὴν δικαιολογία ὅτι πρόκειται γιὰ ΕΙΔΩΛΑ.
Ἔτσι πχ ΑΦΑΙΡΕΘΗΚΑΝ ΟΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΓΝΩΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΗΝ ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ. Γρἀφει ἐν προκειμένῳ ὁ Συνἐσιος πού ἑπισκἐφτηκε τὴν πόλη στὰ τέλη τοῦ 4ου αἰ. :
"νῦν οὐκέτ'οὖσα ποικίλη ,ὁ γὰρ ἀνθύπατος τὰς σανίδας ἀφείλετο αἷς ἐγκατέθετο τὴν τέχνην ὁ ἐκ Θάσου Πολύγνωτος..."(ΣΥΝΕΣΙΟΣ,ΕΠΙΣΤ.136, PG 66,1524c)
______________________________
*"Ρωμαῖοι καὶ Πέρσαι σπονδὰς ἔθεντο ....τὸ δεῖν ἐκείνους τοὺς ἄνδρας ἑς τὰ σφέτερα ἤθη κστιόντας βιοτεύειν ἀδεῶς τὸ λοιπὸν ἐφ' ἑαυτοῖς"(ΑΓΑΘΙΑΣ, ΙΣΤ. Β, 81,115)
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
— Ε.Μπάνου , Κ.Τσόγκα :
ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ: ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ (ἀπὸ ὅπου προέρχονται οἱ φωτογραφίες καὶ τὰ σχέδια ἐκ τῶν ἀνασκαφῶν) —Σ.ΕΛΕΥΘΕΡΑΤΟΥ:Τὸ Μουσεῖο καὶ ἡ Ἀνασκαφή, ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΑΝΕΓΕΡΣΗΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ 2006, Ἐκδοση τοῦ Ὀργανισμού Ἀνέγερσης Νέου Μουσείου Ἀκρόπολης
—Αthanassiadi P. 1999, Damascius. The Philosophical History, Athens,σ.343-347
