Μπρέχτ: Μάνα "Κουράγιο"-ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΑΠΟΤΥΧΑΙΝΟΥΝ ΩΣ ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΔΙΔΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΟΥΣ
Θὰ ἐξηγήσω τὶ ἐννοῶ πρὸς ἀποφυγὴν παρεξηγήσεων·
κατ ἀρχὴν νὰ πῶ ὅτι ἄν καὶ διαφωνῶ μὲ τὸν ΜΆΡΞΙΣΤΙΚΟ ΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟ τοῦ ΜΠΡΕΧΤ , ὁ οποῖος στὸ ἀριστούργημα του "Η ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ" (1939)
θέλει νὰ δείξει ὅτι σὲ ΚΑΘΕ πόλεμο κερδίζουν ΠΑΝΤΑ οἱ πλούσιοι καὶ ΠΑΝΤΑ ζημιώνονται οἱ φτωχοί (παραπειστικὴ ὑπεραπλούστευση ὅλο αὐτό) , ὡστόσο , στὸ ἐν λόγῳ ἀριστούργημα ὁ Μπρέχτ φτάνει στὸ ὕψος τῶν ΜΕΓΑΛΩΝ τοῦ παγκόσμιου θεάτρου— & ἰδοὺ γιατὶ :
βρισκόμαστε στὸν Τριακονταετῆ πόλεμο τοῦ 17ου αἰ. στὴ Γερμανία ,καὶ στὴν Μάνα "Κουράγιο" ἡ ὁποία πουλᾶ ..."σνὰκς" ἀπὸ τὴν "καντίνα" της στὴν μία παράταξη τῶν ἀντιμαχομένων ,ἐμφανίζουν τὸν νεκρὸ γυιὸ της ποὺ ἔπεσε πολεμῶντας μὲ τὴν ἀντίθετη παράταξη. Ὅμως ἡ Μάνα "Κουράγιο" προκειμένου νὰ μὴν χάσει τὴν πελατεία της,
ἀρνεῖται ὅτι γνωρίζει τὸν νεκρὸ & λέει<ΟΧΙ> ὅταν τὴν ρωτοῦν ἄν ἀναγνωρίζει τὸν σκοτωμένο (γυιό της)...
Σὲ ὅποιον ΔΙΑΒΑΣΕΙ τὸ ἐν λόγῳ θεατρικὸ ἀριστούργημα γεννιὲται ἡ αἴσθηση ὅτι ἡ ἡρωίδα τοῦ Μπρέχτ εἶναι τὸ ΑΡΝΗΤΙΚΟ πρόσωπο τῆς ὑπόθεσης—αὐτὸ ἐπιδιώκει ,ἄλλωστε, ὁ συγγραφέας νὰ δείξει: σὲ ποιὸ ἔσχατο σημεῖο σὲ φτάνει τὸ κυνῆγι τοῦ κέρδους· ὅμως ὅποιος ΔΕΙ τὴν παράσταση —κι ἔχουν ὑπάρξει διεθνῶς ἄριστες παραστάσεις—νοιώθει ΟΙΚΤΟ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΣΧΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΔΥΣΤΥΧΗ ΜΑΝΑ , κάτι ποὺ ὅπως διαφαίνεται στὸ κείμενο ΔΕΝ ΤΟ ΕΠΕΔΙΩΚΕ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ὁ ὁποῖος σαφῶς ἀποσκοποῦσε στὴν ἀποστασιοποίηση τοῦ θεατῆ καὶ στὴν (μαρξιστική) κριτικὴ του περὶ τῶν Πολέμων γενικῶς ..
Αὐτὸ ἐννοῶ γράφοντας ὅτι τὰ καλύτερα θεατρικὰ έργα συχνὰ ἔχουν 'ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ' παραστάσεις , δηλ παραστάσεις ποὺ ΠΡΟΔΙΔΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ.
Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν "ΜΗΔΕΙΑ" τοῦ ΕΥΡΙΠΙΔΗ , ποὺ ένῶ ἡ Μήδεια ἀποτελεῖ ἀρνητικὸ πρόσωπο — θυμίζω ὅτι ΕΣΦΑΞΕ ΤΑ ΔΥΟ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ γιὰ νὰ ἐκδικηθεῖ τὸν Ἰάσονα ποὺ τὴν ἐγκατέλειψε—ὡστόσο ,στὶς παραστάσεις γεννᾶ τὴν συμπάθεια τοῦ θεατῆ, ὡς μὴ ὄφειλε..
(Κ.ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ)
