ΔΕΝ ΜΙΛΑΜΕ ΟΥΤΕ ΔΗΜΟΤΙΚΗ, ΟΥΤΕ ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ, ΑΛΛΑ’ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ.
Ὅσο κι ἂν δέν εἶναι εὐρέως γνωστό, σήμερα οἱ Νεοέλληνες δὲν μιλᾶμε, οὔτε μόνο Δημοτική γλῶσσα (πχ. βλ. στὴν φωτογραφία τὸ σὺμπλεγμα ΦΤ‒/ΣΤ‒),οὔτε μὸνο Καθαρεύουσα (πχ.σύμπλεγμα ΠΤ‒/ΦΘ‒/ΣΘ‒) , ἀλλὰ μία ΣΥΝΘΕΣΗ τῶν δύο μορφῶν τῆς νεοελληνικῆς γλώσσας, τὴν ἀποκαλούμενη "ΚΟΙΝΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ".
Ἰδοὺ κάποια χαρακτηριστικὰ τῆς ΔΟΜΗΣ τῆς Κοινῆς Νεοελληνικῆς, ἐκτὸς τῶν προαναφερθἐντων (καὶ παρουσιασθἐντων στὴν φωτό.) συμφωνικῶν ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΩΝ ποὺ ἀφοροῦν στὴν ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ:
1) τὰ ΟΝΟΜΑΤΑ ἔχουν διαμορφωθεῖ σὲ δύο κατηγορίες , τά ΔΙΠΤΩΤΑ (ὅσα ἔχουν δύο πτώσεις —πχ. πατέρας/α, πατέρες/ων) , τὰ ΤΡΙΠΤΩΤΑ (πχ.δρόμος/ου/ο, δρόμοι/ων/ους) καὶ τὰ ΜΕΙΚΤΑ (βασιλεύς/έως/έα, βασιλεῖς/ἐων)*
2) τὰ ΡΗΜΑΤΑ διακρίνονται σὲ ΣΥΜΦΩΝΟΛΗΚΤΑ (γράφ‒ω) καὶ ΦΩΝΗΕΝΤΟΛΗΚΤΑ (ἀγαπά‒ω) μὲ κάποιες ἐξαιρέσεις (πχ. μπορῶ/ἀγαπῶ/κοιμᾶμαι κλπ)
Ἐπίσης στὴν ΣΥΝΤΑΞΗ τῆς Κοινῆς Νεοελληνικῆς γίνεται εὐρεῖα χρήση τοῦ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ τῆς Καθαρεύουσας ἐνῶ ἡ Δημοτικὴ χρησιμοποιεῖ συνήθως ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΟ ΛΟΓΟ , ἀλλὰ ταυτόχρονα ὁ περιορισμὸς τῆς σύνταξης τῶν ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ μόνο μὲ ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ καὶ ἡ περιορισμἐνη χρήση ΜΕΤΟΧΩΝ καὶ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΩΝ παραπέμπει στὴν Δημοτικὴ γλωσσικὴ μορφή.
Σὲ κάθε περίπτωση πάντως ἡ Κοινὴ Νεοελληνικὴ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΑΜΕΙΞΗ γλωσσικῶν μορφῶν (μεικτὴ γλῶσσα) ἀλλὰ ΣΥΝΘΕΣΗ Δημοτικῆς καὶ Καθαρεύουσας (λόγιας γλώσσας) ἐπειδὴ κάθε γλῶσσα ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΤΕΥΕΙ ΤΥΧΑΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ἀλλὰ ΕΠΙΛΕΓΕΙ τὰ ΣΤΟΙΧΕΙΑ της βάσει ΔΟΜΙΚΩΝ ἀρχῶν ποὺ διέπουν τὴν ΕΞΕΛΙΞΗ της (Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ, Συνοπτικὴ Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας, 1985, σελ.173 κ.ἑξ.).
_____
* ὁ χωρισμὸς τῶν Ὀνομάτων τοῦ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ μὲ βάση τὸ ΓΕΝΟΣ (ἀρσενικά, θηλυκά, ούδέτερα) ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ ΠΛΕΟΝ, διότι ἐμφανίστηκαν ΘΗΛΥΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΣΕ—ΟΣ (πχ. μέθοδος/ἔξοδος), ΘΗΛΥΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΣΕ—ΗΣ (πχ. είλικρινής), ΘΗΛΥΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ (πχ. ἡ κυρία εἰσαγγελεύς )
