ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ 
Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ – ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Αριστοτέλους, Ηθικά Νικομάχεια (Β,6,4-8)
"ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ & ΩΣ ΠΡΟΣ ΗΜΑΣ'
(Αντικειμενικός-Υποκειμενικός)

Α.- ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ: 
1.- Να έρθουν σε επαφή οι μαθητές με το Αριστοτελικό τρόπο σκέψης, ο οποίος υπήρξε αφετηρία πολλών επιστημών. 
 2.- Να αντιληφθούν οι μαθητές το πρόβλημα ορολογίας που αντιμετώπισε ο Αριστοτέλης, δηλαδή το γεγονός ότι ανακάλυψε περιεχόμενα εννοιών χωρίς να υπάρχουν οι αντίστοιχες ορολογίες (π.χ. κατά τό πρᾶγμα = αντικειμενικό, ὡς προς ἡμᾶς = υποκειμενικό), στο ζήτημα του περιεχομένου της μεσότητας.
3.- Να κατανοήσουν οι μαθητές το τι επιδιώκει με την ορολογία αυτή ο Αριστοτέλης, προκειμένου να ορίσει την ουσία της Αρετής.

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ:
Γνώσεις του προβληματισμού του Αριστοτέλη και του θέματος των Ηθικών Νικομαχείων. 

ΧΡΟΝΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: Μία (1) διδακτική ώρα. 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ:
Οι μαθητές θα κατανεμηθούν και θα εργασθούν σε 3 ομάδες: 
Α ομάδα: Ανάλυση του όρου Αντικειμενικός 
Β ομάδα: Ανάλυση του όρου Υποκειμενικός 
Γ ομάδα: Σύγκριση μεταξύ των δύο ορολογιών σε σχέση με το θέμα της μεσότητος ως ουσίας της αρετής.

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: 
Το σενάριο αποτελεί παράδειγμα συνεργατικής μελέτης της Αριστοτελικής σκέψης σε μοντέλο ανεστραμμένης τάξης με έμφαση σε ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες με την χρήση διαδραστικού πίνακα. Το σενάριο δίνει έμφαση στο γεγονός ότι ο Αριστοτέλης ανίχνευσε περιεχόμενα εννοιών (αντικειμενικό – υποκειμενικό), χωρίς να υπάρχουν στην εποχή του οι ανάλογοι ορισμοί. 
Συγκεκριμένα: 
ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ  προσπαθώντας να  ορίσει την αρετή  ως ΜΕΣΟΤΗΤΑ   και περιγράφοντας το ΜΕΣΟΝ ως ισαπέχον των άκρων  συνειδητοποιεί ότι το ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ μέσον ,όταν μιλάμε περὶ αρετής , δεν μπορεί να ισχύει ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ (μαθηματικά) αλλά  μόνον ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΑ.
 Γράφει πχ.  ο Ἀριστοτέλης  (ΗΘΙΚ. ΝΙΚ. Β,6,4—8)  ότι αν 10 μνες είναι πολλὲς και  2 λίγες, το ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ μέσο είναι βεβαίως το 6, αλλά αυτο δεν σημαίνει ότι ἐνας γυμναστής θα συστήσει σε ΟΛΟΥΣ τους μαθητές του  να φανε 6 μνὲς τροφής, επειδὴ οι 6 μνες θάναι λίγες πχ για τον παλαιστὴ ΜΙΛΩΝΑ , πολλὲς όμως για τον ἀρχἀριο τής  πάλης.
 Το αριθμητικὸ μέσον , το ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ,
το ο ο ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗΣ "κατὰ τὸ πρᾶγμα" , ενώ το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟ το  αποκαλεί  "ὡς πρὸς ἡμᾶς" , ΕΠΕΙΔΗ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ "ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ—ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ"  ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝ  ΣΤΗΝ  ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ.
Δηλ. Ο Αριστοτέλης "ανακάλυψε" τις έννοιες
 " υποκειμενικός—αντικειμενικός" κι επειδὴ  δεν υπήρχαν στην αρχαία ελληνική αντίστοιχες λέξεις ΕΦΗΥΡΕ  ΠΕΡΙΦΡΑΣΕΙΣ για να τις αποδώσει  και να δηλώσει  με ακριβή τρόπο το περιεχόμενο τους.

ΕΝΔΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 
Δημήτριος Λυπουρλής, Αριστοτέλους, Ειδικά Νικομάχεια.
Annas J., Morality of Happiness, New York, 1993. 
Barnes J. – Schofield M. – Sorabji R. (εκδ.), Articles on Aristotle 2: Ethics and Politics, London 1979.

Β.- ΒΑΣΙΚΗ ΡΟΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ .

ΑΦΟΡΜΗΣΗ: 
Οι μαθητές έχουν ενημερωθεί μία (1) εβδομάδα πριν, για μελέτη της σχετικής ενότητας του σχολικού εγχειριδίου καθώς και του ιστότοπου:
(Μοντέλο ανεστραμμένης τάξης).

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: 
Οι μαθητές κρατούν σημειώσεις: 
Για το περιεχόμενο της έννοιας «ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ».
Για το περιεχόμενο της έννοιας «ΩΣ ΠΡΟΣ ΗΜΑΣ»
Για την σχέση των παραπάνω με τον ορισμό της «ΜΕΣΟΤΗΤΑΣ» 

ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ: 
Οι μαθητές χωρίζονται σε 3 ομάδες και ξεκινά ρητορικός αγώνας λόγων με θέμα τις έννοιες «ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΜΕΣΟΤΗΤΑ», «ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΜΕΣΟΤΗΤΑ» και σχέσεις με τον ορισμό της Αρετής ως Μεσότητας. 

ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ για τις 3 ομάδες: 
10΄ + 10΄ + 5΄. 

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ: 
Συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης για το περιεχόμενο της Μεσότητας ως ουσίας της Αρετής. Επισήμανση από τους μαθητές του παραπάνω αναφερομένου γεγονότος ότι ο Αριστοτέλης ανακάλυψε έννοιες όπως  "ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ" – "ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ"  για τις οποίες δεν υπήρχαν προηγουμένως ορολογίες και προσπάθησε με περιφραστικό τρόπο να τις ορίσει (Συνολικός χρόνος: 5΄). 

ΕΠΕΚΤΑΣΗ-ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ: 
1.- Στους μαθητές ανατίθεται να βρουν πότε στον Μεσαίωνα με βάση το λατινικό ρήμα Jaceo {=ΚΕΙΜΑΙ}  και τις προθέσεις OB και SUB φτιάχτηκαν οι όροι ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ/ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ/ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ (π.χ. Αγγλικά: Subject – Object) με βάση το εν λόγω κείμενο των Ηθικών Νικομαχείων του Αριστοτέλη. 
2.- Συζήτηση περί του προβλήματος αν πραγματικά η Μεσότητα αποτελεί την ουσία της ηθικής (υπάρχει μέσος όρος της κακίας ή του καλού;).

Γ.- ΠΛΑΙΣΙΟ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ:
Το σενάριο ολοκληρώνεται με την ανάθεση εργασιών και ασκήσεων με θέμα το περιεχόμενο των εννοιών "ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ"  και τον ορισμό της Αρετής ως ΜΕΣΟΤΗΤΑΣ. 

Δ.- ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ:
1.- Διαδραστικός Πίνακας (Διαδραστικό σχολικό βιβλίο)
2.- Ο προαναφερθείς ιστότοπος.

Ε.- ΟΔΗΓΙΕΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ:
1.- Κατανομή των μαθητών σε 3 ομάδες
2.- Αξιολόγηση από την ολομέλεια της τάξεως
3.- Επέκταση στο μάθημα Φιλοσοφίας
4.- Τελικό συμπέρασμα της ολομέλειας της τάξης για την παρουσίαση του Αριστοτελικού τρόπου σκέψης, τις δυνατότητές του καθώς και τους ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ. 

      ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ (Διαμαντής) ΚΟΥΤΟΥΛΑΣ
                  ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Χαῖρε Κωνσταντῖνε, τελευταῖε Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων!

Δὲν ἦταν μόνον ὁ Ἀλάριχος : Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΓΙΝΕ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ.

Τὸ κρεββάτι τοῦ Τιμάρχου: Η ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ.