Νεοπλατωνικὴ Φιλοσοφία & Χριστιανισμός.
Α. Κατὰ τὸν Νεοπλατωνικὴ Φιλοσοφία ἰσχύουν,
ἐν συνόψει, τὰ ἑξῆς·
1) ἐπειδὴ οἱ μεταβολὲς στὸν αἰσθητὸ κόσμο τῆς ὕλης δὲν προχωροῦν πέραν τῶν 4 στοιχείων (ΠΥΡ—ΑΗΡ—ΓΗ—ΥΔΩΡ) συνεπάγευαι ὅτι ὑπάρχει πέραν τούτων μὶα ΑΜΟΡΦΗ ΥΛΗ χωρὶς καμμία ἰδιότητα (=ΜΗ ΟΝ)
2) ἐπειδὴ ἡ Ἄμορφη Ὕλη δὲν διαθέτει ἰδιότητες, ἄρα οὔτε καὶ τὴν δημιουργική, ἕπεται ὅτι κάτι ἂλλο ἔπλασε τὰ 4 στοιχεῖα:
ἡ ΨΥΧΗ. Καὶ ὡς καθολικὴ ψυχὴ τοῦ κόσμου θεωρεῖται τὸ σύνολο τῶν ἐπὶ μέρους ψυχῶν.
3) Ἡ κάθε ψυχὴ ἐπιτελεῖ πολλὲς λειτουργίες ἄρα τὴν ΕΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ τὴν λαμβάνει ἀπὸ τὸν Νοῦ, δρῶντας συνειδητά.
4) ὁ Νοῦς δηλ. ἡ ΝΟΗΣΗ εἶναι διττὸς ὠς ΝΟΗΣΗ ΤΙΝΟΣ δηλ. νόηση τῶν ΝΟΗΤΩΝ
{ὁ Πλωτῖνος πρῶτος χρησιμοποιεῖ τὸν ὅρο <νοητὸς κόσμος>} καὶ ἡ ΕΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ —ποὺ τοῦ δίνει νόημα δηλαδή—εἶναι τὸ ἄρρητο ΕΝ, τὸ ὁποῖο δὲν μποροῦμε νὰ νοήσουμε καὶ νὰ γνωρίσουμε γιατὶ
ὑπερβαίνει ΤΟΝ ΧΩΡΙΣΜΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ—ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ.
5) τελικά, τὸ ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΕΝ δημιουργεῖ ἐμμέσως τὸν ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟ ΑΙΣΘΗΤΟ ΚΟΣΜΟ μέσῳ ΕΚΠΟΡΕΥΣΕΩΝ καὶ ὅπως τριαδικὴ εἶναι ἡ διαδοχὴ τῶν ἐκπορεύσεων(=3 Ὑποστάσεις: ΕΝ,ΝΟΥΣ,ΨΥΧΗ) ἒτσι τριαδικὴ εἶναι καὶ ἡ πορεία τῆς Δημιουργίας : Μονή,Πρόοδος,Ἐπιστροφή.
6) ἡ ἀνθρώπινη Ψυχὴ εἶναι ἀθάνατη μὴ ἔχουσα σωματοειδῆ ὑφή (ὅπως ὑποστήριζαν οἱ ΣΤΩΙΚΟΙ ταυτίζοντας την μὲ τὸ ΠΥΡ ἢ μὲ τὴν ΜΟΡΦΗ ὅπως δίδασκε ὁ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ) ἐπειδὴ ὁ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ.
7) Κατὰ τὸν ΠΛΩΤΙΝΟ ἡ μόνη "ἐπαφή" μὲ τὸ ΕΝ γίνεται μέσῳ ΕΚΣΤΑΣΕΩΣ ,ἐνῶ γιὰ τὸν ΙΑΜΒΛΙΧΟ καὶ τὸν ΠΡΟΚΛΟ εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ΘΕΟΥΡΓΙΑ (=μαγεία) δηλ ἡ ΕΞ ΥΨΟΥΣ ΒΟΗΘΕΙΑ, διότι ἡ Ψυχὴ ΕΙΣΗΛΘΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΣΤΗΝ ΥΛΗ καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀπελευθερωθεῖ ἀπὸ τὰ ὑλικὰ δεσμά, ΑΦΕΑΥΤΗΣ.
Ὁ ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ τοποθέτησε, πρὶν τὸ ΕΝ, τὸ λεγόμενον ΑΡΡΗΤΟΝ καὶ ἐπέβαλλε τὴν ΤΡΙΑΔΟΛΟΓΙΑ τῶν πλατωνιζόντων ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΟΡΩΝ "ΑΜΕΘΕΚΤΟΝ—ΜΕΘΕΚΤΟΝ—ΜΕΤΕΧΟΝ" (=νοητό, νοερό, νοητό+νοερόν) στὶς 2 ΥΠΟΣΤΑΣΕΙΣ : Νοῦς, Ψυχή.
Κατόπιν ὁ ΠΡΟΚΛΟΣ μεταφέροντας τὴν τριαδολογία καὶ στὸ ΕΝ, ὑποστήριξε ὅτι τὸ ΕΝ δὲν ἐκπορεύει ἀπευθείας τὸν Νοῦ, ἀλλὰ μέσῳ τῶν ΕΝΑΔΩΝ ,δηλ. τῶν ΙΔΕΩΝ=ΑΡΧΕΤΥΠΩΝ.
Β. Σὲ τρία σημεῖα ἐπέδρασε ὁ Νεοπλατωνισμὸς στὸν Χριστιανισμό·
—στὴν ΑΠΟΦΑΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ μέσῳ τῶν Ψευδο‒διονυσίων ἀρεοπαγιτικῶν συγγραμμάτων
ποὺ ἀντιγράφουν τὸν Πρόκλο
—στὴν ΠΑΛΑΜΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ μέσῳ τῆς θεωρίας τοῦ Πρόκλου περὶ ΕΝΑΔΩΝ
—καὶ βεβαίως στὴν διατύπωση τοῦ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΔΟΓΜΑΤΟΣ μέσῳ τῆς τριαδολογίας τῶν ἐκπορεύσεων τοῦ Πλωτίνου.
Βεβαίως ὁ Νεοπλατωνισμὸς (καὶ ἐν γένει ὁλόκληρη ἡ Ἀρχαιοελληνικὴ Φιλοσοφία) ἑδράζεται σὲ κάποιες κοινὲς ἰδέες, οἱ ὁποῑες ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ριζικὰ ἀπὸ τὶς ἀντιλήψεις τῆς Βίβλου.
Γιὰ τοὺς Ἕλληνες ὁ Κόσμος εἶναι Αἰώνιος· τὸ «Ἕν» καὶ τὰ «Πολλά» ἀποτελοῡνται, ἐν τέλει, ἀπὸ τὴν ἴδια Οὐσία.
Ἀντίθετα, γιὰ τὴν Βίβλο ὁ Κόσμος εἶναι Δημιούργημα ἐκ μηδενὸς τοῡ Θεοῡ, δηλ. δὲν προέρχεται ἀπὸ τὴν Θεία Οὐσία, ἡ ὁποία οὕτως ἤ ἄλλως εἶναι Ἀμέριστη.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ Κόσμος οὔτε αὐτονόητος εἶναι, οὔτε ἀναγκαῑος.
Γιὰ τοὺς Νεοπλατωνικοὺς ,ἡ Ψυχὴ εἶναι Προαιώνια καὶ Ἀθάνατη καὶ τὸ Ὑλικὸ Σῶμα ἀποτελεῖ τὸν Τάφο της·
γι’ αὐτὸ ὁ Θάνατος εἶναι ὁ Λυτρωτὴς τῆς Ψυχῆς ἀπ’ τὰ δεσμὰ τῆς Ὕλης.
Ἐξ οὗ καί στὴν Ἀρχαιότητα τὰ Νεκροταφεῑα ὀνομάζονταν «Σήματα» (Σῆμα = Φυλακή).
Ἀντίθετα γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς ἡ Ψυχὴ εἶναι καὶ αὐτὴ Δημιούργημα τοῡ Θεοῡ ἐκ μηδενὸς καὶ ὁ Ἄνθρωπος ἀποτελεῑ ψυχοσωματικὴ ἑνότητα.
Ὡς ἐκ τούτου ὁ Θάνατος ἀποτελεῖ τὸν ἔσχατο ἐχθρό τοῡ ἀνθρώπινου Προσώπου.
Παρ’ ὅλες τὶς διαφορές, αὐτὲς ὅμως ὁ Χριστιανισμὸς ἀναγκάστηκε νὰ χρησιμοποιήσει τὴν Ἑλληνικὴ Φιλοσοφία γιὰ νὰ διατυπώσει τὸ Τριαδικὸ και Χριστολογικό του Δόγμα (ΟΥΣΙΑ, ΥΠΟΣΤΑΣΙΣ, ΦΥΣΙΣ κλπ.) μέσῳ τοῡ ὁποίου συμβίβασε τὸν αὐστηρὸ Μονοθεϊσμὸ τῆς Παλαιᾱς Διαθήκης, μὲ τὴν Θεότητα τοῡ Ἰησοῡ τῆς Καινῆς Διαθήκης.
Μόνο ποὺ αὐτὴ ἡ χρήση ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΟΡΩΝ γιὰ τὴν διατύπωση τοῡ χριστιανικοῡ Δόγματος (Τριαδολογία – Χριστολογία) ἐν τέλει, ὅπως ἔλεγε ὁ ΧΑΡΝΑΚ, ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕ τὸν Χριστιανισμό, ΕΞΕΛΛΗΝΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ.
Τὸ ἔλεγε εὐθέως ὁ ἀείμνηστος Σ. ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ,
Καθηγητὴς στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ Ἀθηνῶν :
"Ἡ Κριτικὴ τοῦ HARNACK ,ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰ.γιὰ τὸν ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΙΣΜΟ τοῦ (Ἀνατολικοῦ) Χριστιανισμοῦ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΠΑΝΤΗΘΕΙ εἰσέτι".
Γιὰ ὅσους ἀγνοοῦν το θέμα :
ὁ Harnack ὑποστήριζε ὅτι ὁ (Ἀνατολικός) Χριστιανισμὸς παρουσιάζει 3 σημεῖα
σαφοῦς & ἀκραιφνοῦς ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ :
1. τὴν ΝΟΗΣΙΑΡΧΙΑ/ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΙΣΜΟ στὴ διατύπωση τῶν Δογμάτων του
(βλ πχ τὴν ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ διατύπωση
τοῦ Χαλκηδόνειου ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟΥ Ὅρου :
"ΕΝ ΔΥΟ ΦΥΣΕΣΙΝ
ΑΣΥΓΧΥΤΩΣ, ΑΤΡΕΠΤΩΣ, ΑΔΙΑΙΡΕΤΩΣ,
ΑΧΩΡΙΣΤΩΣ ..")
2. τὴν ΤΥΠΟΛΑΤΡΙΑ -ritualismus-τῆς Λειτουργικῆς του ,δηλ τὴν ἀντίληψη ὅτι ὅλα ἐξαρτῶνται ἀπο τὴν πιστὴ & ἀκριβῆ τήρηση τῶν Τελετουργικῶν Τύπων κατὰ τὴ Λατρεία,καὶ ὄχι τὴν πρόθεση τοῦ Λειτουργοῦ.
3. τὴν ΠΑΡΑΔΟΣΙΟΚΡΑΤΙΑ -traditionismus- ὅλα μένουν ὅπως τὰ παραλάβαμε, μὲ τὸ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟ τους Κοσμοείδωλο δηλαδή
("τριώροφο" Σύμπαν:Οὐρανός ἄνωθεν, Γῆ, Υποχθόνιος Ἅδης:ΑΝΗΛΘΕΝ εις τοὺς Οὐρανούς/ ΚΑΤΗΛΘΕΝ εἰς τὸν Ἅδην..)
Στὴν παραπάνω κριτικὴ του ὁ μεγάλος Γερμανὸς θεολόγος τὴν ἀσκεῖ βεβαίως στὸν Ἀνατολικὸ Ὀρθόδοξο Χριστιανισμό ὅμως ἀφορᾶ γενικῶς ΣΥΜΠΑΣΑ τὴν Χριστιανοσύνη ,ὅπως μπορεῖ νὰ διαπιστώσει ὁ καθένας.
Γ. Στὸ ἐρώτημα γιὰ τὴν σχέση Ἑλληνισμοῦ [=ἑλληνικῆς φιλοσοφίας ] —Χριστιανισμοῦ ἔχουν δοθεῖ δὺο ἀπαντήσεις:
Α. ὁ Χριστιανισμός ἀποτελεῖ τὴ ΣΥΝΕΧΕΙΑ τοῦ Ἑλληνισμοῦ , ὡς ἔκφραση τοῦ Hellenismus τοῦ Droysen , καί
Β. ὁ Χριστιανισμὃς ἐκχριστιάνισε δηλ. ΕΞΪΟΥΔΑΪΣΕ τὸν Ἑλληνισμό [ ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ , ΦΛΩΡΟΦΣΚΙ ],δεδομένου ὅτι ἡ Βιβλος κάνει λόγο γιὰ Δημιουργία ἐκ Μηδενὸς κι ὄχι γιὰ Αἰώνιο Κόσμο.
Ὡστόσο, ἡ δεύτερη αὐτὴ ἀπάντηση δὲν ἀποδίδει πλήρως τὴν Πραγματικότητα θεωρῶντας ὡς πρωτίστης σημασίας τὴν Κοσμολογία τῆς Βίβλου, ἐνῶ τὸ ΘΕΜΕΛΙΟ τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι ἡ Τριαδολογία δηλ.ἡ θεὀτητα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ὑπάρξει χωρὶς τὴν ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ὅπως μπορεῖ εὔκολα ὁ καθένας νὰ διαπιστώσει διαβάζοντας ,ἄν ὄχι τοὺς Ὅρους τῶν πρώτων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τουλάχιστον τὸ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ μὲ τὶς ἄκρως ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ-ΝΟΗΣΙΑΡΧΙΚΕΣ διατυπώσεις του , καθαρὲς ἐπιρροὲς τοῦ ἑλληνικῆς Φ̣ΙΛΟΣΟΦΙΑΣ καὶ εἰδικῶς τοῦ (νεο)πλατωνισμοῦ :
"ΦΩΣ ΕΚ ΦΩΤΟΣ"- "ΟΜΟΟΥΣΙΟΝ"- "ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΑ ΟΥ ΠΟΙΗΘΕΝΤΑ"- ΕΚ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΕΚΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΝ" κλπ
ποὺ τόσο ἀπέχουν ἀπὸ τὴν ΑΠΛΗ γλῶσσα
τῶν ΠΑΡΑΒΟΛΩΝ τοῦ Ἰησοῦ ἤ τῆς ΕΠΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΟΜΙΛΙΑΣ..
Ὁ Cullmann γράφει ἐξετάζοντας τὴν θεμελιακὴ διαφορὰ στὴν ἀντίληψη περὶ ΧΡΟΝΟΥ στὴν Βίβλο & τὴν Ἐλληνική Φιλοσοφία (στὴν πρώτη ὁ Χρόνος θεωρεῖται ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ, στὴ δεύτερη ΚΥΚΛΙΚΟΣ) ὅτι ὁ ἐκχριστιανισμὸς τοῦ Ἑλληνισμοῦ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗΚΕ..
Κατὰ τὴν προσωπική μας ἄποψη ,
(καὶ αὐτὸ ἀκριβῶς ἔχουμε ἐπισημάνει καὶ στὴν εἰδικὴ μελέτη μας "ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ " )ΔΕΝ θὰ μποροῦσε νὰ γίνει ἀλλιῶς ,παρὰ μόνο νὰ ΕΞΕΛΛΗΝΙΣΤΕΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ δεδομένου ὅτι ἐκφράστηκε ΕΞΑΡΧΗΣ μέσῳ τῆς Ἑλληνικῆς ΓΛΩΣΣΑΣ καὶ συνεπῶς ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΑΣ .
Ἤδη βεβαίως ἡ Παλαιὰ Διαθήκη μεταφρασθεῖσα στὴν ἑλληνικὴ ἀπὸ τοὺς Ο’ εἶχε ἐξελληνίσει τὴν βιβλικὴ σκέψη· πχ μεταφράζοντας τὴν ἑβραϊκὴ λέξη nephesh (ποὺ σημαίνει περίπου, ψυχοσωματικὴ ὁλὀτητα) μὲ τὴν ἑλληνικὴ "ψυχή" ἢ τὴν ἑβραϊκὴ λεξη Torah (ποὺ σημαίνει τὴν Πεντάτευχο) μὲ τὴν ἑλληνικὴ λέξη "νόμος".
Ὅμως ὁ κύριος ἐξελληνισμὸς τοῦ προχριστιανικοῦ Ἰουδαϊσμοῦ προῆλθε,όπως θὰ ξαναποῦμε παρακάτω, μὲ τὴν υἱοθέτηση τῆς ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ—κατεξοχὴν σωκρατικῆς καὶ ΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ — ἀντίληψης ὃτι Ο ΘΕΟΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΩΣ ΛΟΓΟΣ.
Δ. Ἡ κραυγάζουσα ὡστόσο, ἀπόδειξη τοῦ Ἐξελληνισμοῦ τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι ἀκριβῶς τὸ ΤΡΙΑΔΙΚΟ ΔΟΓΜΑ, τὸ ὁποῖο -ὅπως προείπαμε- ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ {=Ὁμοούσιον} θὰ ἦταν ἀνέφικτο νὰ διατυπωθεῖ- καὶ σὲ αὐτό, οὐδείς μπορεῖ νὰ προβάλει σοβαρὴ ἀντίρρηση.
Ἐξηγοῦμε·
Τὸ καίριο—καὶ ΟΞΥ— πρόβλημα ποὺ ἀντιμετώπισε ὁ Χριστιανισμὸς ἔναντι τῶν ΜΟΝΟΘΕΪΣΤΩΝ Ἰουδαίων καὶ τῶν Πολυθεϊστῶν ἦταν νὰ ἐξηγήσει, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρχει μὸνο ΕΝΑΣ θεὸς καὶ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ νὰ εἶναι ΚΑΙ ὁ Χριστὸς θεός.
Ἔμοιαζε ΔΙΘΕΪΣΜΟΣ ἡ Χριστιανικὴ Πίστη καί πάντως ΑΝΤΙΦΑΣΚΟΥΣΑ ΕΑΥΤΗΝ.
Ὅπως ὀλοι γνωρίζουμε τὸ θεμελιακὸ αὐτὸ πρόβλημα ἐπιλύθηκε μέ τὴν βοήθεια τῆς ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ Φ̣ΙΛΟΣΟΦΙΑΣ καὶ τῶν {νεο}πλατωνικῶν ὅρων "ΟΥΣΙΑ" καὶ "ΥΠΟΣΤΑΣΙΣ".
Ὁ θεὸς εἶναι ΕΝΑΣ ἐν τῇ Οὐσίᾳ , ΤΡΙΑΔΙΚΟΣ στὶς ΥΠΟΣΤΑΣΕΙΣ · συνεπῶς ΚΑΙ ὁ θεὸς εἶναι Ἕνας {=μονοθεϊσμός} ΚΑΙ ὁ Υἱὸς—Λόγος {=Χριστός} εῖναι θεός, ἡ Β' Ὑπόσταση τῆς ἁγ.Τριἀδος.
[ Γιὰ τὸν ΠΛΑΤΩΝΑ <οὐσία> σημαίνει τὸ ἀμετἀβλητο θεμέλιο, ἡ <ἀρχή> τῶν προσωκρατικῶν, ἐνῶ γιὰ τὸν ΠΛΩΤΙΝΟ ἡ <ὑπόσταση> σημαίνει ἁπλῶς τὸ κάθε <ὄν> .Ὁ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ εἶναι ἐκεῖνος ποὺ τὴν μετέβαλε σὲ τεχνικὸ φιλοσοφικὸ ὅρο σημαίνουσα τὴν <ΑΡΧΗ>
—ἢ τήν <οὐσία>]
Χωρὶς τὸν ΠΛΑΤΩΝΑ δηλ.καὶ τοὺς νεοπλατωνικοὺς ,δηλ.ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, δὲν θὰ ἦταν δυνατὴ ἡ διατύπωση τοῦ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ Δόγματος, βάσει τοῦ ὁποίου σώζεται καὶ ὁ Μονοθεϊσμὸς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης —ΠΙΣΤΕΥΩ ΕΙΣ ΕΝΑ ΘΕΟΝ— καὶ ἡ θεότητα τοῦ Ἰησοῦ ΟΜΟΟΥΣΙΟΥ τῷ Πατρί,τῆς Καινῆς Διαθήκης.
Ἄνευ τῆς Τριαδολογίας λοιπόν, ὁ Χριστιανισμὸς ὅπως τὸν γνωρίζουμε σήμερα, θὰ ἦταν ἄλλος· πιθανῶς μιὰ ἑβραϊκὴ αἵρεση κηρύττουσα τὸν ΑΝΘΡΩΠΟ Ἰησοῦ ὡς Μεσσία.
Ἡ ΘΕΟΤΗΤΑ ὅμως τοῦ Χριστοῦ—γιὰ τὴν ὁποία βοᾶ ἡ Καινὴ Διαθήκη—μόνον μέσῳ τοῦ Τριαδικοῦ Δόγματος μπορεῖ νὰ συμβιβαστεῖ μὲ τὸν βιβλικὸ μονοθεϊσμὸ καὶ νά μὴν καταντήσει διθεϊσμός.
Τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Τριαδολογία ἀποδεικνύει τὸν ἐξελληνισμό τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι βεβαίως,ἀπὸ αἰῶνες ἀντιληπτὸ ·
ἁπλῶς ὁ Harnack τὸ"συστηματικοποίησε" ἐνῶ πρὶν κάποια χρόνια, ὁ Πάπας Βενέδικτος εἶχε πεῖ σὲ πανεπιστημιακὴ του διάλεξη στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Βόννης ὅτι καὶ μόνο ἡ λέξη ΛΟΓΟΣ —καὶ θεὸς ἦν ὁ Λὸγος—δείχνει τὸ ἀδιάσπαστο Ἑλληνισμοῦ καὶ Χριστιανισμοῦ καθότι ἤδη ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθηκη ἐξαιτίας τῆς Μετάφρασης τῶν Ο' ἡ ἰουδαϊκὴ σκέψη ἑλλήνιζε,ὅπως προαναφέραμε.
Καὶ κατέληγε τότε ὁ Πάπας Βενέδικτος μὲ τὴν ἑξῆς ἐπιγραμματικὴ φρἀση : "ὁ θεὸς ἐνεργεῖ μὲ Λόγο γιατὶ σύμφωνα μὲ τὸ ἑλληνικὸ πνεῦμα Ο ΘΕΟΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ ΩΣ ΛΟΓΟ"
{ " Σύγχρονα Βήματα" , τ.139, σ.131‒143, ΙΟΥΛ—ΣΕΠ 2006}.
Θὰ διερωτηθεῖ βεβαίως κάποιος :
Μήπως θὰ πρέπει τότε νὰ ἀφαιρέσουμε τὸν Ἑλληνισμὸ ἀπὸ τὸν Χριστιανισμὸ γιὰ νὰ φτάσουμε ἐτσι σὲ ἕναν "γνήσιον" ,τρόπον τινα, Χριστιανισμό ;
Ἡ ἀπάντηση μας ,ἐκ τῆς Ἱστορίας πηγάζουσα, εἶναι ἀρνητικὴ, καθόσον ὅποιος ἐπιδιώκει τὸν ἀφελληνισμὸ τοῦ Χριστιανισμοῦ στὴν πραγματικότητα κυνηγᾶ χίμαιρες, ἐπειδὴ ἐπιζητεῖ ,κατ'οὐσίαν,τὴν ἀκύρωση τῆς Διάδοσης τοῦ Χριστιανισμοῦ στὰ Ἔθνη.
Ε. Θὰ ὁλοκληρώσουμε αύτὸ τὸ περιληπτικὸ ἄρθρο λέγοντας τὰ ἑξῆς·
ὁ Νεοπλατωνισμὸς δὲν ἐπηρἐσαμε μόνο τὸν Χριστιανισμό, ἀλλὰ καί τὸν Ἰουδαϊσμό
( Η QABBALAH ἀποτελεῖ ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΚΛΟΥ) καὶ τὸ Ἰσλὰμ μἐσῳ τοῦ ΑΒΙΚΕΝΝΑ).
Ἐπίσης ἐπηρέασε την φιλοσοφία τῆς Ἀναγέννησης ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ (πολλοὶ πίνακες ἀναγεννησιακῶν ζωγράφων—πχ "ΑΝΟΙΞΗ" τοῦ ΜΠΟΤΙΤΣΕΛΙ—εἶναι ἀκατανόητοι χωρὶς τὸν νεοπλατωνικὸ συμβολισμό τους ...).
Ἐπηρέασε ἀκόμα καὶ νεώτερους φιλοσόφους γιὰ τοὺς ὁποίους δὲν τὸ ὐποψιαζόμασταν κἄν ,πχ HEIDEGGER, HEGEL κλπ κι ἀπ’ ὅτι φαίνεται ὁ Νεοπλατωνισμὸς θά ἐξακολοθεῖ νά ἐπηρεάζει καὶ τὴν φιλοσοφία τοῦ μέλλοντος ..
_____
