ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΑ & ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ

____

ΚΑΡΥΑΤΙΣ ΚΙΣΤΟΦΟΡΟΣ

(ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ ΙΕΡΟΥ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ)

(ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ-ντοκυμαντέρ)

ΤΕΛΕΣΤΗΡΙΟΝ

_____

ΔΑΔΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΟΥ ΙΕΡΟΥ

_____

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΔΥΤΟΥ

ΙΕΡΟΦΑΝΤΗ

(ὑπὸ ΤΡΑΥΛΟΥ)

Τὰ Μεγάλα Μυστήρια τῆς Ἐλευσῖνας ξεκινοῦσαν τὴν 15η ΒΟΗΔΡΟΜΙΩΝΟΣ —Σεπτεμβρίου—μὲ τὴν μεταφορὰ τῶν ΙΕΡΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ  μέσα στὴν ἱερὴ "κίστη" ἀπὸ τὴν Ἐλευσῖνα στὴν Ἀθήνα, στὸ ἱερὸ κάτω ἀπὸ τὴν Ἀκρόπολη ,τῇ συνοδείᾳ στρατοῦ.

Τὴν ἴδια μέρα γινόταν στὴν ΠΟΙΚΙΛΗ ΣΤΟΑ ὁ "ΑΓΥΡΜΟΣ" δηλ.ἡ καταγραφὴ τῶν 1000 περίπου μυούμενων, ποὺ πλήρωναν τότε τὰ ΜΥΗΤΡΑ —15 δρχ κατ'ἄτομο, σοβαρὸ ποσὸ ,ὅταν τὸ ἡμερομίσθιο κυμαινόταν στὴν ΜΙΣΗ ΔΡΑΧΜΗ

 [τὸ σύνολο τῶν 15000 δρχ τὸ εἰσέπραττε τὸ Ἱερὸ τῆς Ἐλευσῖνας ,μέρος τοῦ ὁποίου ἐλάμβαναν ὁ ΙΕΡΟΦΑΝΤΗΣ ἀπὸ τὴν ἐλευσίνια οἰκογένεια τῶν ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ καὶ ὁ  Ἀθηναῖος ΔΑΔΟΥΧΟΣ].

Τὴν δεύτερη μέρα τῆς γιορτῆς οἱ μυούμενοι λούζονταν τὸ  καθαρτήριο βάπτισμα στὸ ΦΑΛΗΡΟ[ ἀπὸ ἐδῶ προέρχεται καὶ ἡ τελετουργία τῶν Θεοφανείων]κρατῶντας ἕνα γουρουνάκι ποὺ θυσίαζαν τὸ βράδυ.

Τὶς δύο ἑπόμενες μέρες ἀκολουθοῦσαν νηστεῖες ἐνῶ τὴν πέμπτη ἡμέρα ξεκινοῦσε ἡ ΠΟΜΠΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΟΔΟΥ μὲ τὴν ἐπιστροφὴ τῶν ΙΕΡΩΝ στὴν Ἐλευσῖνα.

Τὴν  ἑπόμενη ΝΥΧΤΑ ἦταν ἡ ΤΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΥΗΣΗΣ -ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΠΟΤΕ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ-ἡ λεγόμενη" ΕΠΟΠΤΕΙΑ ",ἡ πιὸ ἱερὴ τελετουργία  τῆς ἀρχαιότητας, ποὺ λάμβανε χώρα στὸ σκοτεινὸ, χωρὶς παράθυρα ΤΕΛΕΣΤΗΡΙΟ μὲ τοὺς 42 κίονες , ὅπου οἱ νηστεύοντες μῦστες ἔπιναν τὸν ΚΥΚΕΩΝΑ

—ποὺ κατὰ μερικοὺς εἰδκοὺς * περιελάμβανε τὴν ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΟ οὐσία  "ΕΡΓΟΤΙΟΝ" κάτι σὰν τὸ  σύγχρονο LSD..

Τὸ μόνο ποὺ ξέρουμε γιὰ τὴν ΜΥΗΣΗ εἶναι ὅτι μέσα σέ μιὰν ξαφνικὴ  καὶ ἐκτυφλωτικὴ ΦΩΤΑΨΙΑ ὁ Ἱεροφάντης ἀποκάλυπτε τὰ ΙΕΡΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ δηλ οἱ μῦστες ΚΑΤΙ ἐβλεπαν κι ἔτσι γίνονταν ΕΠΟΠΤΕΣ.

Γράφει ὁ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ,fr.168 :"φῶς θαυμάσιον ἀπήντησεν .... ἀκουσμάτων ἱερῶν καὶ φασμάτων ἁγίων ἔχοντες"

Τὰ Ἐλευσίνια ὁλοκληρώνονταν μὲ τὴν τελετὴ ΠΛΗΜΟΧΟΑΙ ,κάτι ἀνάλογο μὲ τὸν δικὸ μας ἁγιασμό.

Τὸ ἱερὸ τῆς Ἐλευσῖνας εἶχε οἰκτρὸ τέλος στὰ πρωτοβυζαντινὰ χρόνια, ὅταν ἰσοπεδώθηκε ἀπὸ τὶς ὀρδὲς τοῦ ΑΛΑΡΙΧΟΥ τὸ 396 μΧ , ὁ ὁποῖος ἐφάρμοσε τὴν διαταγὴ τοῦ αὐτοκράτορα  Ἀρκάδιου γιὰ τὸ κλείσιμο καὶ γκρέμισμα τῶν παγανιστικῶν ἱερῶν· τότε χάθηκε στὶς φλόγες κι ὁ τελευταῖος Ἱεροφάντης ΙΛΑΡΙΟΣ.

Τὸ Ἐλευσίνιο Ἱερὸ ἦλθε πάλι στὸ φῶς 

τὸν 19ο αἰ. μὲ τὶς ἀνασκαφὲς τοῦ ΛΕΝΟΡΜΑΝ.

_______

* WASSON-HOFMANN-RUCK : " LSD - The Road to  Eleusis", 1977

__________________________________________________

 ΥΓ. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΕΥΣΙΝΙΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ : ΚΟΓΞ-ΟΜΠΑΞ.

 

Ὁ Ὁλλανδὸς φιλόλογος Johannes Meursius, τὸ 1619, συνἐγραψε  τὸ ἔργο "Eleusinia etc.." (βλ.κστωτέρω φωτο) στὸ ὁποῖο κάνει λόγο ,ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΥΤΟΣ, γιὰ τὴν μυστικὴ φράση τῶν Ἐλευσινίων ΚΟΓΞ —ΟΜΠΑΞ. Τὴν ἐν λόγῳ φρἀση  ἁλίευσε ἀπὸ τὸ ΛΕΞΙΚΟ  τοῦ  βυζαντινοῦ (5ος αἰ.μΧ) λεξικογράφου ΗΣΥΧΙΟΥ τοῦ Ἀλεξανδρέως ὅπου στὸ γράμμα Κ ,στὸ οἰκεῖο λῆμμα ,γράφει τὰ ἑξῆς·

κόγξ· ὅμπαξ· ἐπιφώνημα τετελεσμένοις 

καὶ τῆς δικαστικῆς ψήφου
ἦχος, ὡς ὁ τῆς κλεψύδρας, 

παρὰ δὲ Ἀττικοῖς βλόψ.

 ( Α’ ΕΚΔΟΣΗ ΜΑΡΚΟΥ ΜΟΥΣΟΥΡΟΥ)

 Ὁ  Meursius μεταφράζει τὴν λέξη  τοῦ ΗΣΥΧΙΟΥ "τοῖς τετελεσμένοις" ὡς "ΣΤΟΥΣ ΜΥΗΘΕΝΤΕΣ" θεωρῶντας ὅτι ἡ λἐξη "ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ" ἀναφέρεται, ὂχι σὲ κάτι ποὺ ἔχει ὁλοκληρωθεῖ, ἀλλὰ στὸν ΜΥΗΜΕΝΟ, καθότι τὸ ρῆμα ΤΕΛΩ στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἔχει καὶ τὴν ἔννοια τοῦ ΜΥΩ/ΜΥΟΥΜΑΙ. Ὁπότε τὸ ὅλο νόημα τοῦ λήμματος τοῦ Ἡσύχιου —κατὰ τὸν Meursius—εἶναι ΚΟΓΞ ΟΜΠΑΞ:  ΕΠΙΦΩΝΗΜΑ ΤΩΝ ΜΥΗΘΕΝΤΩΝ ΣΤΑ (ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ) ΜΥΣΤΗΡΙΑ.

Δυὸ αἰῶνες (1829) ἀργότερα ὁ φιλόλογος C.Lobeck (Βλ.φωτο)  διορθώνει τὸ —ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΑΛΛΩΣΤΕ—χειρόγραφο τοῦ Ἡσυχίου, προτείνοντας τὴν γραφή "ΚΟΓΞ ΟΜΟΙΩΣ ΠΑΞ" ποὺ σημαίνει :

Ο ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΟΣΤΡΑΚΟΥ ΣΤΗΝ ΨΗΦΟΔΟΧΟ . 

ΟΜΟΙΩΣ ΜΕ ΤΟ "ΣΙΩΠΗ".

ΕΠΙΦΩΝΗΜΑ ΓΙΑ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ.

Ὡστόσο ἀπὸ τὸ 1619 ἕως τὶς ἡμέρες μας ἐπικρατεῖ ἡ ἄποψη τοῦ Meursius  ἡ θεωροῦσα ὅτι ἡ μετοχὴ ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟΙΣ ἀναφέρεται στοὺς ΜΥΗΘΕΝΤΕΣ κι ὄχι σὲ κάτι τὸ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟ · ἔτσι πολλοὶ σοφοί (πχ ΚΑΝΤ) δέχονται ὅτι ἡ φράση ΚΟΓΞ- ΟΜΠΑΞ (ἢ ἡ διορθωμένη  τοῦ Lobeck : ΚΟΓΞ—ΠΑΞ  ἢ χωρισμένη ΚΟΓΞ—ΟΜ—ΠΑΞ)  ἀποτελεῖ ὄντως φράση τῶν Μυστηρίων ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΗΝ ΘΕΩΡΟΥΝ ΩΣ ΦΡΑΣΗ ΚΑΠΟΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΓΛΏΣΣΑΣ (ΙΝΔΙΑΣ, ΘΙΒΕΤ κλπ).

 Φρονῶ πάντως, ἀποδεχόμενος τὴν διόρθωση Lobeck   ὅτι μᾶλλον ἡ μετάφραση τοῦ  Mersius εἶναι παρατραβηγμένη καὶ τὸ νόημα τοῦ λήμματος τοῦ Ἡσύχιου εἶναι πολὺ πιὸ ἁπλὸ καὶ ΠΕΖΟ· 

δίνει ὡς  ὁρισμὸ τῶν λέξεων  ΚΟΓΞ καὶ ΠΑΞ ,τὴν ὁλοκλήρωση καὶ τὸ τέλος μιᾶς πράξης.

 ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ.

 Ἐξάλλου ἡ λέξη ΠΑΞ=ΣΙΩΠΗ  στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ εἶχε λίγο ἀγοραῖο χαρακτῆρα (σὰν τὴν σημερινὴ λέξη : ΣΚΑΣΜΟΣ) μὴ συνάδοντα μέ τὴν τελετουργικὴ γλῶσσα τῶν Μυστηρίων, Ἐλευσινίων ἢ ἄλλων.

 Ὡστόσο,  πρέπει νὰ πῶ ὁλοκληρώνοντας ὅτι μέχρι νὰ βρεθεῖ κάποιο ἄλλο χειρόγραφο τοῦ Ἡσύχιου ὅπου νὰ διαπιστωθεῖ ἄν ἡ σωστὴ  φράση εἶναι ΚΟΓΞ-ΟΜΠΑΞ {=ΚΟΓΞ, ΟΜΟΙΩΣ ΠΑΞ} δὲν δικαιούμαστε νὰ εἴμαστε ΕΝΤΕΛΩΣ  σίγουροι γιὰ τὸ πραγματικὸ νόημα τῆς περιλάλητης αὐτῆς φρἀσης.

youtube.com/ΔιαμαντήςΚούτουλας