ΕΙΤΕ ΠΕΤΡΟΣ, ΕΙΤΕ ΠΑΥΛΟΣ, ΕΙΤΕ ΙΟΥΔΑΣ ΒΑΠΤΙΖΕΙ, ΧΡΙΣΤΟΣ ΒΑΠΤΙΖΕΙ....
Γοητευμένοι ἔμειναν οἱ ἀκροατὲς τῆς διάλεξης τῆς 6ης Ἀπριλίου 2024 τοῦ Σεβ.ΙΩΑΝΝΗ ΣΠΙΤΕΡΗ Καθολικοῦ Ἀρχιεπισκόπου π.Κερκύρας & Ἑπτανήσων μὲ θέμα τὴν Θεολογία τῶν Μυστηρίων στὴν Ὀρθοδοξἰα καὶ στὸν Καθολικισμό στὸν Καθολικὸ Ἱερὸ Ναὸ Εὐαγγελιστρίας Καλλιθέας καὶ αύτὸ φάνηκε ἀπὸ στὶς ἐρωτήσεις ποὺ ὑπέβαλλαν μετὰ τὸ πέρας τῆς διἀλεξης καθὼς καὶ στὴν συζήτηση ποὺ ἀκολούθησε.
Παρακάτω ἀναρτῶ μιὰ Σύνοψη τῆς Διάλεξης τοῦ Σεβσσμιωτάτου.
< Ὑπάρχει μία διάσταση ἀπόψεων ἀνἀμεσα στὶς δύο μεγάλες Ἐκκλησίες, Καθολικὴ καὶ Ὀρθόδοξη, σχετικὰ μέ τὸ πῶς θεωροῦν, ἡ μία,ντὰ Ἱερὰ Μυστήρια τῆς ἄλλης.
Τὸ ζήτημα βέβαια εἶναι ἀρχαιότατο, γεννήθηκε ἀπὸ τὴν ἀντίλψη τῶν ΔΟΝΑΤΙΣΤΩΝ* σύμφωνα μέ τὴν ὁποία Η ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΘΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥΡΓΟΥΝΤΟΣ.
Στὴν θἐση αὐτὴ τῶν Δονατιστῶν ἀπάντησε ὁ ΑΓ.ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ (+430 μΧ) στὸ ἔργο του "CONTRA CRESCONIUM" διακρίνοντας μεταξὺ τῆς ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Μυστηρίου ὡς Λειτουργικοῦ Σημείου (SACRAMENTUM) καὶ τῆς σωτηριώδους ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ αὐτοῦ (EFFECTUS SACRAMENTI)
Ὀ Ἁγ.Αύγουστῖνος ὑποστήριξε—ΚΑΙ ΑΥΤΗ Η ΘΕΣΗ ΤΕΛΙΚΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ—ὃτι τὸ Βἀπτισμα γίνεται στὸ Ὄνομα τῆς Ἁγ.Τριάδος καὶ τὸ τελεῖ ὁ Χριστός {=Ἂς βαπτίζει λοιπὸν ὁ Πέτρος, εἶναι ὁ Χριστὸς ποὺ βαπτίζει· ἂς βαπτίζει ὁ Παῦλος, εἶναι ὁ Χριστὸς ποὺ βαπτίζει· ἂς βαπτίζει ἀκόμη κι ὁ Ἰούδας, εἶναι ὁ Χριστὸς ποὺ βαπτίζει ‒In Io. Ev. 6, 6-8}, ὁπότε καὶ τὸ Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος τῶν "αἱρετικῶν" εἶναι ΕΓΚΥΡΟ (ἀλλ’ ὄχι ἀποτελεσματικό, δηλ. σωτηριῶδες) ὀπότε δέν ἀπαιτεῖται ΑΝΑΒΑΠΤΙΣΜΟΣ.
( Ἔτσι ἔγινε ἄλλωστε δεκτὸ στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ καὶ τὸ Βάπτισμα τοῦ ΜΕΓ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ἀπὸ τὸ ὁπαδό τοῦ Ἀρείου ΕΥΣΕΒΙΟ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ.)
Εἶχε διατυπωθεῖ ὅμως προηγουμένως καὶ μιὰ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ἄποψη ἀπὸ τὸν ΑΓ.ΚΥΠΡΙΑΝΟ Καρθαγένης (+258μΧ) σύμφωνα μέ τὴν ὁποία
<τὸ Βάπτισμα δόθηκε στὴν Ἐκκλησία καὶ ὑπάρχει μόνο σὲ αὐτήν> {Ep. 73, 10}, ὁπότε τὸ Βάπτισμα ὅσων βρίσκονται ΕΚΤΟΣ Ἐκκλησίας εἶναι ΑΚΥΡΟ καὶ ἀπαιτεῖται ἀναβαπτισμὸς ἐκείνων ποὺ μεταστρέφονται.
Ἂν καὶ αὐτὴ ἡ ἄποψη τοῦ Ἁγ. Κυπριανοῦ ΔΕΝ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕ ΚΑΘ’ ΟΛΟΚΛΗΡΙΑΝ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ, ὡστόσο ἐπιβλήθηκε ἐπὶ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὅταν ὁ Οίκουμενικὸς Πατριάρχης ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ε’ (1756) ἀντιμετωπίζοντας τοὺς ΜΙΣΣΙΟΝΑΡΙΟΥΣ τοῦ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΟΥ —ἀλλὰ καὶ ΚΑΘΟΛΙΚΟΥ—ΠΡΟΣΗΛΥΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ , τὴν ἐπανέφερε στὸ ἐκκλησιαστικὸ προσκήνιο καὶ ΕΚΤΟΤΕ ἡ θἐση αὐτὴ διἐπει ΟΛΕΣ ΣΧΕΔΟΝ ΤΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ οἱ ὁποῖες ΔΕΝ θεωροῦν ἔγκυρο τὸ Βάπτισμα τῶν ΕΤΕΡΟΔΟΞΩΝ καὶ τοὺς ΑΝΑΒΑΠΤΙΖΟΥΝ.
Ἐξαίρεση κάνουν —ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ —μόνο γιὰ τοὺς Καθολικούς (στοὺς ὁποίους δίνουν μὸνον τὸν Χρῖσμα κατὰ τὴν μεταστροφή τους) ἐπικαλοὐμενες τά "ΠΕΡΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ" λεχθἐντα τοῦ ΜΕΓ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ὁ ὁποῖος ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΙΡΕΣΗΣ ἀποδέχεται ὡς ἔγκυρο τὸ Βάπτισμα τῶν ἑτεροδόξων Σχισματικῶν γιὰ λόγους <οἰκονομίας ἕνεκα τῶν πολλῶν> {Ἐπ.ἀρ. 188, PG 32, 669}.
Στὴν Καθολικὴ Ἐκκλησία μετὰ τὴν Β’ ΒΑΤΙΚΑΝΗ ΣΥΝΟΔΟ (1962‒1965) διευρύνθηκε ἡ ἀντίληψη τοῦ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ μὲ τὴν ἀντίληψη τοῦ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ τοῦ CONGAR, σύμφωνα μέ τὴν ὁποία, ἀφοῦ καὶ στὶς ἄλλες Ἐκκλησίες ὑπάρχουν vestigia Ecclesiae, δηλαδὴ διάσπαρτα στοιχεῖα τῆς Una Sancta δηλ. τῆς ΜΙΑΣ ΑΟΡΑΤΟΥ Ἐκκλησίας, μπορεῖ ἡ ΟΡΑΤΗ Καθολικὴ Ἐκκλησία στὴν ὁποἰαν ΕΝΥΠΑΡΧΕΙ {SUBSISTIT=ὑφίσταται, ΥΠΟΣΤΑΣΙΑΖΕΤΑΙ/λαμβάνει ὐπόσταση} ἡ Μία Ἐκκλησία νὰ δέχεται, ὄχι μόνον ΑΤΟΜΙΚΑ τοὺς μεταστραφέντες ἑτεροδόξους, ἀλλὰ καὶ ἐν συνόλῳ ΩΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΑΔΕΛΦΩΝ ΕΝ ΧΡΙΣΤῼ.
Τέλος πάντων, τὸ πρόβλημα τῆς ἀναγνωρίσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν Μυστηρίων ταλαιπωρεῖ ἀκόμα τοὺς ΧΩΡΙΣΜΕΝΟΥΣ Χριστιανοὺς καὶ ὄπως κάθε ΔΙΧΑΣΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ἀποτελεῖ τελικὰ ἔκφανση τῆς ΚΑΚΟΠΟΙΟΥ ἐξουσἰας τοῦ Ἄρχοντος τοῦ Κόσμου τούτου.
Ὅμως τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ πνέει ὀπου θἐλει...>
_____
* ὁ Δονατισμὸς ἄκμασε στὴν Βόρεια Ἀφρικὴ καὶ ὑποστήριζε ὅτι αύτοὶ ποὺ ἐνέδωσαν στοὺς Διωγμοὺς τοῦ Διοκλητιανοῦ καὶ παρέδωσαν τὰ ἱερὰ βιβλία τῆς Ἐκκλησίας γιὰ καταστροφὴ στὶς Ἀρχὲς ἐξέπεσαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὡς ΠΕΠΤΩΚΟΤΕΣ καὶ ὅσοι ἱερεῖς ἐξ αύτῶν τέλεσαν Μυστήρια δὲν εἶναι ἔγκυρα.
Πραγματικὸς ἀρχηγὸς τοῦ κινήματος ἦταν ἡ πλούσια ΛΟΥΚΙΛΛΑ ἡ ὁποία ἀπὸ προσωπικὴ ἔχθρα πρὸς τὸν Ἐπίσκοπο Καρθαγένης ΚΑΙΚΙΛΙΑΝΟ (ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπιεικὴς πρὸς τούς Πεπτωκότες) ἐξαιτίας μιᾶς δημόσιας προσβολῆς πού τῆς ἔκανε ὅταν τὴν εἶδε νὰ τιμᾶ λεὶψανα ποὺ δέν ἐνέκρινε ἡ Ἐκκλησία, στράφηκε ὐπὲρ τοῦ μεγάλο ἠγέτη τῶν ἀντιπάλων του, τοῦ ΜΕΓ. ΔΟΝΑΤΟΥ (ποὺ φυσικὰ δέν πρέπει νὰ συγχέεται μέ τὸν Ἅγ.Δονᾶτο τῆς Ἠπείρου ποὺ ἔζησε ἐπὶ Μ.Θεοδοσίου)
Στὴν θεολογικὴ θέση τῶν Δονατιστῶν ὅτι ἔγκυρα εἶναι τὰ Μυστὴρια ποὺ τελοῦν μόνον ΗΘΙΚΟΙ ἱερεῖς καταπολεμήθηκε ἀπὸ τὸν ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟ στὸ ἔργο του "CONTRA CRESCONIUM"
ΥΓ. στὶς φωτό. στὸ κέντρο ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἰωάννης, ἀριστερά του ὁ ἐφημέριος τοῦ Ναοῦ
π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ καὶ στὰ δεξιὰ ἐγώ.
