Ο ΠΑΠΑΣ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΙΗΣΟΥ..
Τὸ μεγαλὐτερο θεολογικὸ πρόβλημα τῶν μελετητῶν τῆς Καινῆς Διαθήκης (ἀλλὰ καὶ κάθε πιστοῦ χριστιανοῦ) ἔγκειται στὸ πῶς θὰ ἑρμηνεύσουν τὴν κεντρικὴ ἐσχατολογικὴ προφητεία τοῦ Ἰησοῦ περὶ τῆς ΕΓΓΥΣ Ἐλεύσεως τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ <ΗΓΓΙΚΕΝ {=ἔχει φτάσει, Παρακεὶμενος} ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ> καὶ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΓΕΝΙΑ— ἡ ὁποία ὅμως ΔΕΝ ἐπαληθεύτηκε.
Ἰδοὺ ἐνδεικτικῶς κάποια σχετικὰ χωρία γιὰ τοὺς ἀγνοοῦντες τὸ πρόβλημα:
—"ἀμὴν γἀρ λέγω ὑμῖν
οὐ μὴ τελέσητε τὰς πόλεις τοῦ Ἰσραὴλ
{=δὲν θὰ προλάβετε νὰ κηρύξετε σὲ ὅλες τὶς πόλεις τοῦ Ἰσραὴλ} ἕως ἄν ἔλθῃ ὁ Υιὸς τοῦ Ἀνθρώπου{=καὶ θὰ ἔχει ἔρθη ὁ Υιὸς τοῦ Ἀνθρώπου} —ΜΑΤΘ.10,23."
— "εἰσί τινες τῶν ὦδε ἑστηκότων οἵτινες οὐ γεύσωνται θανάτου ἕως ἄν ἴδωσι τὸν Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ"(ΜΑΤΘ.16,28)
[ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ :σᾶς βεβαιώνω πὼς ὑπάρχουν μερικοὶ ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς ποὺ στέκονται ἐδῶ ποὺ δὲν θὰ πεθάνουν μέχρι νὰ δοῦν τὸν Υἱὸ τοῦ Ἀνθρώπου νὰ ἔρχεται στὴν Βασιλεία Του].
— "ἐὰν πορευθῶ καὶ ἑτοιμάσω ὑμῖν τόπον, πάλιν ἔρχομαι καὶ παραλήψομαι ὑμᾶς πρὸς ἐμαυτόν.."(ΙΩ.14,3)
[ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: κι ὅταν πάω νὰ σᾶς ἑτοιμάσω τόπο, ΠΑΛΙ ΘΑ ΕΡΘΩ ΝΑ ΣΑΣ ΠΑΡΩ ΚΟΝΤΑ ΜΟΥ]
— "ὅταν δὲ ἴδητε κυκλουμἐνων ὑπὸ στρατοπέδων τὴν Ἱερουσαλήμ, τὀτε γνῶτε ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρήμωσις αὐτῆς...καὶ ἔσται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ...καὶ τότε ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν νεφέλῃ...ὅταν ἴδητε ταῦτα γινόμενα, γινὼσκετε ὅτι ἐγγὺς ἐστὶν ἡ βασιλεἰα τοῦ Θεοῦ. ἀμὴν λέγω ὑμῖν οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως ἂν πάντα γένηται.." {ΛΚ., 21, 20‒33}
[ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : ὅταν δεῖτε τὴν Ἱερουσαλὴμ νὰ κυκλώνετε ἀπὸ στρατεύματα, τότε νὰ ξέρετε ὅτι ἔφτασε ἡ ὥρα τῆς ἐρήμωσης της...θὰ παρουσιαστοῦν κοσμικὰ σημεῖα στὸν ἥλιο καὶ τὴν σελήνη...καὶ τότε θὰ δοῦν τὸν Υἱὸ τοῦ Ἀνθρώπου νὰ ἔρχεται σὲ ἕνα σύννεφο....ὅταν δεῖτε νὰ γίνονται ὅλα αὐτά, νὰ καταλάβετε ὅτι ἔφτασε ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἀλήθεια σᾶς λέω δὲν θὰ περάσει αύτὴ ἡ γενιὰ καὶ θὰ ἔχουν γίνει ὅλα τοῦτα..]
Ἴδια προσδοκία περὶ τῆς ΕΓΓΥΣ Παρουσίας τοῦ Κυρίου εἶχε σύμπασα σχεδὸν ἡ Πρώτη Ἐκκλησία (βλ. ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΕΤΡΟΥ, ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΙΩΑΝΝΗ) καὶ βεβαίως ὁ ΠΑΥΛΟΣ, ὁ ὁποῖος μἀλιστα πιστεύει ὅτι ΘΑ ΖΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ὅταν ἐπιστρέψει ὁ Κύριος:
"οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, ἔπειτα ΗΜΕΙΣ ΟΙ ΖΩΝΤΕΣ οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις
εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα.."{Α’ ΘΕΣΣ.4,16 κ.ἑξ.}
[ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: πρῶτα θὰ ἀναστηθοῦν ὅσοι πέθαναν ἐν Χριστῷ , κατόπιν ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΖΟΥΜΕ καὶ θὰ ἔχουμε ἀπομείνει , θὰ ἁρπαχτοῦμε στὰ σύννεφα γιὰ νὰ συναντήσουμε τὸν Κύριο στὸν ἀέρα..].
Καὶ :
<ἰδοὺ μυστήριον ὐμῖν λέγω· πάντες μὲν οὐ κοιμηθησόμεθα , πάντες δὲ ἀλλαγησόμεθα>
{Α' ΚΟΡ.,15, 51}
[ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: θὰ σᾶς ἀποκαλύψω ἕνα μυστήριο· ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ, θὰ μεταμορφωθοῦμε ὅμως ὅλοι].
Αὐτὴν τὴν ἀνωτέρω ἐσχατολογικὴ ἀντίληψη περὶ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ (ἀνάλογη μὲ παρόμοιες πεποιθήσεις "ἀποκαλυπτικοῦ" τύπου στὴν Παλαιστίνη τοῦ 1ου αἰ.—βλ. ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΝΕΚΡΑΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ) ἡ ὁποία διέπει σύμπασα τὴν Καινὴ Διαθήκη {ΠΛΗΝ ΤΟΥ "ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ"} οἱ είδικοὶ ἀπὸ τὸν 19ο αἰ. καὶ ἀρχὲς τοῦ 20ου (J Weiss, A.Schweitzer) τὴν θεώρησαν ὡς τὸ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ τοῦ Ἰησοῦ ἀποκαλῶντας την "ΣΥΝΕΠΗ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ".
Τὸ πρόβλημα βεβαίως εἶναι μὲ αὐτὴν τὴν ἐσχατολογικὴ ἰδέα ὅτι ἀπεδείχθη ΠΛΑΝΗ, διότι ΟΥΤΕ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΗΡΘΕ, ΟΥΤΕ Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ ΕΞ ΟΥΡΑΝΟΥ σὲ ἐκείνη τὴν γενιά—κι ἔχουν περάσει ἔκτοτε 2000 χρόνια*...
Κατὰ τὸν Μεσοπόλεμο ἄλλοι θεολόγοι ποὺ ἐρεὺνησαν φιλολογικῶς καὶ ἱστορικῶς τὶς ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ τοῦ Ἰησοῦ (πχ. C.H.DODD, The Parables of kingdom,1935) κατἐληξαν στὸ συμπέρασμα ὅτι ὁ Ἰησοῦς ὅταν μιλᾶ περὶ Βασιλείας ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ κι ὂχι σὲ ἕνα μελλοντικό, "ἀποκαλυπτικοῦ" τύπου ΚΟΣΜΙΚΟ ΣΥΜΒΑΝ —σὰν τὴν ΕΚΠΥΡΩΣΗ τῶν Στωικῶν.
Σύμφωνα μὲ τὴν ἀνωτέρω ἄποψη—ποὺ ἀποκλήθηκε "ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙΣΑ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ"—ὁ Ἰησοῦς ΔΕΝ ἔπεσε ἔξω στὶς προβλέψεις Του διότι ἁπλῶς ὅποτε μιλοῦσε περὶ Βασιλείας ἢ περὶ Υιοῦ τοῦ Ανθρώπου, ἀναφερόταν ΑΛΛΗΓΟΡΙΚΩΣ στὸν Ἑαυτό Του.
Εἶναι ἀληθὲς ὅτι ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ἐσχατολογίες μποροῦν νὰ τεκμηριωθοῦν στὴν Καινὴ Διαθήκη διότι ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΝ. Πχ. στὰ Συνοπτικὰ Εὐαγγέλια καὶ τὸν Παῦλο ΤΑ ΕΣΧΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΓΓΥΣ, ἐνῶ στὸ "ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ" μέ τὴν θεολογία τοῦ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ ὐπονοεῖται ὅτι δὲν χρειάζεται νὰ ἔρθη ΑΜΕΣΑ ὁ Κύριος , διότι ὁ Παράκλητος ἦρθε ΑΝΤ’ΑΥΤΟΥ...
Γι αύτὸ γράφει στὸ είκονιζόμενο βιβλίο του ὁ Πάπας ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ὅτι ἡ (συνεπής) έσχατολογία ἦταν ΜΙΑ μόνον πλευρὰ τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἰησοῦ, ΟΧΙ Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ:
<ὁ σημερινὸς ἀκροατὴς σὲ κάθε περίπτωση πρέπει νὰ θεωρεῖ τὸν ἔντονο ἐσχατολογικὸ ὁρίζοντα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης μία ΠΛΑΝΗ, καθότι ἡ βασιλεια τοῦ Θεοῦ δὲν ἦρθε ἀκόμη ...(ὁπότε) ὅλες οἱ σκέψεις μᾶς ὁδηγοῦν νὰ κατανοήσουμε τὴν ἀναμονὴ τῶν Ἐσχάτων ὡς ΜΙΑ ἄποψη ἐντὸς τῆς πρώιμης παράδοσης τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἰησοῦ... καὶ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΑΥΤΗ Η ΙΔΕΑ ΝΑ ΕΠΙΚΑΛΥΠΤΕΙ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΣΕ ΒΑΣΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ> {Πάπας Βενὲδικτος, Ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ, μετ.Σ.Δεσπότης, τ.1, σελ.187, ἐκδ.Ψυχογιός, Ἀθήνα 2007}.
Κατὰ τὸν Πάπα Βενέδικτο, ἡ ἐσχατολογία τῆς ἐποχῆς τοῦ Ἰησοῦ ἁπεδεἰχθη ΠΛΑΝΗ "καθότι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν ἦρθε ἀκόμη, ὡς ριζικὴ μεταβολὴ τοῦ κόσμου" καὶ δὲν ἔχει νὰ πεῖ τίποτα στὸν σημερινὸ ἄνθρωπο , "ὁ ὁποῖος δὲν μπορεῖ νὰ τὴν ἰδιοποιηθεῖ" {ὅ.π}
Ὡστόσο, παρὰ τὰ γραφόμενα ἀπὸ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς "πραγματοποιηθείσας ἐσχατολογίας" {Dodd κλπ} καὶ τὸν μακαριστὸ καὶ μέγα θεολόγο Πάπα Βενέδικτο, γεννᾶται τὸ ἐρώτημα:
"πῶς συνέβη καὶ σύμπασα ἠ πρώτη Ἐκκλησία— εἰδικῶς ὁ Παῦλος καὶ ἡ Ἀποκάλυψη —ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΑΝ τὸ κήρυγμα τοῦ Ἰησοῦ θεωρῶντας το ἀκραιφνῶς ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΟ, ἀναμένοντας ἔτσι τὸν Υἱὸ τοῦ Ἀνθρώπου καὶ τὴν Β’ Παρουσία ΕΝΤΟΣ ΕΚΕΝΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ; "
_________
* Ὅλη ἡ φρασεολογία τῆς Καινῆς Διαθήκης (πλὴν τοῦ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ) ἔχει νόημα μόνο ΑΝ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΕΓΓΥΣ.
Πχ ἡ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΙΩΑΝΝΟΥ γιὰ νὰ στηρίξει τοὺς χριστιανοὺς ἐν ὄψει τῶν διωγμῶν τῆς ΘΕΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ, τονίζει ὅτι Ο ΚΑΙΡΟΣ ΓΑΡ ΕΓΓΥΣ, δηλ. ὁ Κύριος εἶναι στὴν πόρτα.
Σημερινὲς ἐσχατολογικὲς ἰδέες τοῦ τύπου "ὁ κόσμος θὰ τελειώσει ὅταν σβὴσει ὁ ἥλιος, δηλ σὲ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ", δὲν θὰ πρόσφεραν καμμίαν παρηγορία στοὺς χειμαζόμενους χριστιανοὺς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας..
Μὲ ἁπλᾶ λόγια·
ΑΝ ΠΙΣΤΕΥΑΝ ΟΤΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΘΑ ΕΡΧΟΤΑΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ἢ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΕΓΡΑΦΑΝ ΟΣΑ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΦΟΥΝ στοὺς παραλῆπτες τους,ἡ Ἀποκάλυψη , ἡ Β’ Πἐτρου , ἡ Α’ Ἰωἀννου, ἤ ὁ Παῦλος.
ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΧΕ ΝΟΗΜΑ ΟΛΗ ΑΥΤΗ Η ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ.
Ἐξάλλου, ἔτσι ἐννόησε καὶ τὴν ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ἡ πρώτη Ἐκκλησία, δηλ. ὠς ΕΝΑΡΞΗ ΤΩΝ ΕΣΧΑΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ—ἐξ οὗ καὶ τὸ κήρυγμα περὶ τῆς ΕΣΧΑΤΗΣ ΓΕΝΕΑΣ πρὶν τὴν Ἔλευση τοῦ Νέου Αἰῶνα.
ΥΓ. Ὑπάρχει βεβαίως καὶ μιὰ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ γιὰ τὰ ἀνωτέρω·
τὸ ἱδρυθέν ἐν ἔτει 1985 στὴν Καλιφόρνια Jesus Seminar ὑποστηρίζει ὅτι ὁ ΙΗΣΟΥΣ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΚΑΘΟΛΟΥ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΟΣ καὶ ὅλα τὰ παραπάνω ἀποτελοῦν ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΕΙΣ τῶν πρώτων χριστιανῶν ἐξαιτίας τοῦ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟΥ κλίματος τῆς ἐποχῆς.
Συγκεκριμένα τὸ Jesus Seminar ὑποστηρίζει ὅτι:
<Ὁ Ἰησοῦς δὲν εἶχε μιὰ ἀποκαλυπτικὴ ἄποψη γιὰ τὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ – ὅτι δηλ. μὲ ἄμεση παρέμβαση ὁ Θεὸς ἐπρόκειτο νὰ φέρει τὸ τέλος τῆς ἱστορίας καὶ νὰ φέρει σὲ ὕπαρξη μιὰ νέα, τέλεια τάξη ζωῆς.
Ἀντίθετα, στὴν διδασκαλία τοῦ Ἰησοῦ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἕνα ὅραμα γιὰ τὸ τὶ θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἡ ζωὴ σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο, ὄχι ἕνα ὅραμα ζωῆς σὲ ἕναν μελλοντικὸ κόσμο ποὺ σύντομα θὰ δημιουργηθεῖ ἀπὸ μιὰν θαυματουργὴ πράξη τοῦ Θεοῦ> [=Μετάφραση δικὴ μου, ἐκ τοῦ ἀγγλικοῦ πρωτοτύπου τῶν συμπερασμάτων τοῦ Σεμιναρίου]
