ΑΝΤΙΓΡΑΦΙΚΑ ΛΑΘΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ.—Ποιοὶ εἶναι οἱ πιὸ ἀξιόπιστοι κώδικες..
Κανένα ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ἀρχαῖο χειρόγραφο δέν διαθέτουμε , οὔτε τοῦ Πλάτωνα, οὔτε τοῦ Εὐκλείδη, οὔτε τοῦ Ἀπ. Παύλου.
Αύτὰ ποὺ ἔχουμε εἶναι ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ,ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ ,ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ σὲ μιὰν απόσταση πολλῶν αἰώνων.
Πχ. ὁ ΚΩΔΙΚΑΣ CLARK * —ποὺ "ἀγόρασε" ὀ ...ὀρυκτολόγος Ed. CLARK τὸ 1801 ἀπὸ τὴν Μονὴ ΠΑΤΜΟΥ ΔΩΡΟΔΟΚΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΗΓΟΥΜΕΝΟ ΠΑΡΘΕΝΙΟ καὶ περιέχει τὸν ΠΛΑΤΩΝΑ —εἶναι χειρόγραφο τοῦ βυζαντινοῦ μητροπολίτη Καισαρείας ΑΡΕΘΑ, δηλ.τοῦ 9ου μΧ αἰῶνα...
Παρομοίως, γιὰ τὴν Καινὴ Διαθήκη, τὸ παλαιότερο χειρόγραφο εἶναι ὁ ΒΑΤΙΚΑΝΟΣ ΚΩΔΙΞ τοῦ 4ου αι.μΧ.
Τί συμπεραίνυμε λοιπόν;
Ὀτι τὰ χειρόγραφα ΕΧΟΥΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΙΚΑ ΛΑΘΗ τὰ ὀποῖα πρἐπει νὰ διορθώσουν οἱ φιλόλογοι
(ἐκτὸς τῶν φυσικῶν ἀλλοιώσεων τῶν παπύρων καὶ περγαμηνῶν...)
Ἐπειδὴ ἔχω γνώση τοῦ θέματος μελετῶντας κώδικες καὶ τῶν δύο εἰδῶν κειμἐνων, ἀρχαιοελληνικῶν καὶ καινοδιαθηκικῶν, ἀναφέρω στὴν παροῦσα συνάφεια .ὅτι οἱ χειρόγραφοι κώδικες τῶν εὐαγγελίων εἶναι πιὸ ΑΞΙΟΠΙΣΤΟΙ ἀπὸ τοὺς ἀντίστοιχους κώδικες τῶν ἔργων τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων συγγραφέων , ΕΠΕΙΔΗ ΕΧΟΥΜΕ ΑΦΕΝΟΣ ΠΛΗΘΩΡΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΚΔ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΕΡΓΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛ. ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ (πχ. 5000 τῆς ΚΔ ἔναντι 700 τοῦ Ὁμἠρου, 300 τοῦ Πλὰτωνα) ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟ ΕΠΕΙΔΗ ΟΙ ΑΝΤΙΓΡΑΦΕΙΣ ΑΠΕΦΕΥΓΑΝ ΝΑ ΑΛΛΟΙΩΣΟΥΝ ΤΟ ΚΑΙΝΟΔΙΑΘΗΚΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ἐπειδὴ τὸ θεωροῦσαν θεόπνευστο (ἐκτὸς ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων).
Ἰδοὺ χαρακτηριστικὰ παραδείγματα ἐπὶ τῶν ἀνωτέρω·
στὸ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ (2,33) γράφει ὁ ΒΑΤΙΚΑΝΟΣ καὶ ΣΙΝΑΪΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΞ γιὰ τὸν Ἰησοῦ <ὁ πατήρ αὐτοῦ καὶ ἡ μἠτηρ> .ἀλλὰν ὁ ἀντιγραφέας τοῦ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΟΥ ΚΩΔΙΚΑ σκανδαλισθεὶς διόρθωσε τό <πατήρ> μὲ τό <Ἰωσήφ> ἀντιγράφοντας <ὁ Ἰωσήφ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ>.
Αύτὸ ὅμως εὒκολα τὸ διορθώνει ὁ φιλόλογος.
Ἀντιθέτως, στὸν ΤΙΜΑΙΟ τοῦ ΠΛΑΤΩΝΟΣ δὲν μποροῦμε νὰ εἴμαστε σίγουροι ποιὰ εἶναι ἡ σωστὴ γραφὴ στὸ περίφημο στίχο :
.27c : <ᾗ γέγονεν ἢ καὶ ἀγενές ἐστιν>
Τὰ δύο "ᾖ" καὶ "ἤ" παραδίδονται σὲ ὅλες σχεδὸν τὶς παραλλαγὲς στὰ άρχαῖα χειρόγραφα {πχ.τά χειρόγραφα Vindobonensis F & Y παραδίδουν "ᾗ" , ὁ Φιλόπονος "εἰ" } ὅμως γιὰ τὸ δεύτερο <ἤ>
ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΣΙΜΟ γιατὶ ἀλλάζει ὅλο τὸ νόημα τοῦ ΤΙΜΑΙΟΥ ,ἀφοῦ στὴν μία περἰπτωση (ΕἸ) σημαίνει ὅτι ὁ κόσμος ΔΕΝ ἔχει ἀρχή (εἰ καὶ ἀγενὲς ἐστιν=ἄν καὶ ὁ κόσμος δὲν ἔχει γεννηθεῖ) ἐνῶ στὴν δεύτερη (Ἤ) σημαίνει ὃτι ὁ κόσμος ΙΣΩΣ νὰ μὴν ἔχει γεννηθεῖ {ἤ καί ἀγενὲς ἐστιν= στὴν περίπτωση ποὺ ἔχει ὄντως γεννηθεῖ}.
Στὸν ἐν λόγῳ στίχο φαίνεται ὡς ΟΡΘΗ ἡ γραφὴ μὲ τὸ διαζευκτικό <ἤ> ,ἐπειδὴ ἡ γραφὴ μέ <εἰ> ΘΑ ΑΚΥΡΩΝΕ ΕΚ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΔΙΗΓΗΣΗ ΠΕΡΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, δηλ. ὅλόκληρο τὸν ΤΙΜΑΙΟ...
ΕΠΙΜΥΘΙΟ :
ὅταν πρόκειται γιὰ χειρόγραφα κείμενα ὁ ρόλος τοῦ φιλολόγου εἶναι ρόλος ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΥ ντετἐκτιβ ...
__________
* τὸ 895μΧ ὁ βυζαντινὸς ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΛΙΓΡΑΦΟΣ ἀντιγράφει τὸν Πλάτωνα γιὰ τὸν μητροπολίτη ΑΡΕΘΑ ἀντὶ τοῦ ποσοῦ τῶν 21 χρυσῶν νομισμάτων.
Τὸ χειρόγραφο πέρασε τὸν 13ο αἰ. στὴν ΜΟΝΗ ΠΑΤΜΟΥ ἀπ’ ὁπου τὸ 1801 τὸ ἀγόρασε ὁ CLARK ὁ ὀποῖος κατόπιιν τὸ δώρισε στὴν ΜΠΟΝΤΛΙΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΟΞΦΟΡΔΗΣ. (codex B).
Πρόκειται γιὰ ἕναν ἀπὸ τοὺς πλέον ἀξιόπιστους κώδικες τοῦ ΠΛΑΤΩΝΑ.
Οἱ ἂλλοι τρεῖς πιὸ σπουδαῖοι κώδικες τοῦ Πλάτωνος εἶναι ὁ ΠΑΡΙΣΙΝΟΣ (codex A) , ὁ ΜΑΡΚΙΑΝΟΣ τοῦ 12ου αἰ. δῶρο τοῦ Ἕλληνα καρδιναλίου ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ στὴν βιβλιοθήκη Ἁγ.Μἀρκου τῆς Βενετίας (codex T) μὲ παρεμβολὲς κάποιου λογίου ἀντιγραφέως & ὁ Vindobonensis (codex W) ποὺ ἀντἐγραψε ὁ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ τὸ 925μΧ. μὲ ἀρκετὲς ὅμως παραλείψεις λἐξεων καὶ φράσεων..
Παρατηροῦμε δηλαδὴ ὅτι ὅλοι οἱ κώδικες τοῦ Πλάτωνα εἶναι ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ σὲ ΜΙΚΡΟΓΡΑΜΜΑΤΗ γραφὴ τοῦ 9ου ἕως τοῦ 12αἰ.μΧ , ἐνῶ οἱ κώδικες τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶναι ΜΕΓΑΛΟΓΡΑΜΜΑΤΟΙ τοῦ 4ου αί.μΧ. ἄρα ἀρκετὰ παλαιότεροι.
(Ὡς γνωστόν, ἡ μεταγραφὴ τῶν χειρογράφων ἀπὸ μεγαλογράμματη γραφὴ σὲ μικρογρἀμματη ἔλαβε χώρα στὴν ΚΩΝ/ΠΟΛΗ μετὰ τὴν Εἰκονομαχία καὶ μεγάλο ἀντιγραφικὸ κέντρο ὑπῆρξε ἡ ΜΟΝΗ ΣΤΟΥΔΙΟΥ.)
Ἐπιγραμματικὰ θὰ πῶ τὰ ἀκόλουθα·
ΟΛΗ ΣΧΕΔΟΝ Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΥ ΕΦΤΑΣΕ ΕΩΣ ΕΜΑΣ ΑΝΑΓΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ 9ου —10αἰ. ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ.
Ἔτσι, ἀπὸ τὴν βιβλιοθήκη τοῦ ΛΕΟΝΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ἔχουμε τήν <Μαθηματικὴ Σύνταξη> τοῦ Πτολεμαίου (cidex Vaticanus gr 1594) ,τὸν χαμένο σήμερα CODEX A τοῦ Ἀρχιμήδη (ἔκδοση τοῦ Ἰσίδωρου, ἀρχιτέκτονος τῆς Ἁγίας Σοφίας) ,ἀπὸ τὴν βιβλοθήκη τοῦ ΦΩΤΙΟΥ ἔχουμε τὰ <Φυσικά> καὶ τά <Μετὰ τὰ φυσικά> τοῦ Ἀριστοτἐλη (codex Vindobonensis gr 100) ,τὰ <Ἠθικά> τοῦ ἰδίου ((codex Laurentianus 81, 11) τὶς τετραλογίες 8 καὶ 9 τοῦ Πλὰτωνα μαζὶ μὲ τοὺς<Νόμους> καὶ τήν <Πολιτεία> (codex Parisinus gr 1807, ἐνῶ ἀπὸ τὴν βιβλιοθήκη τοῦ προαναφερθέντος ΑΡΕΘΑ ἔχουμε ἐκτὸς τοῦ Πλάτωνος (τετραλογίες 1‒6) τό <Ὄργανο> τοῦ Ἀριστοτέλη (codex Vaticanus Urbinas 35) καὶ τὸν Εὐκλείδη (codex Bodleianus d' Orville 301).
Ἀπὸ τά μέσα τοῦ 10αἰ. ἐπίσης χρονολογοῦνται ἡ Ἰλιάδα (codex Venetus A-Markianus gr. 454 ) ποὺ ὁ Βησσαρίων δώρισε στὴν Μαρκιανὴ Βιβλιοθήκη , ὁ Αίσχύλος καὶ ὁ Σοφοκλῆς (codex Laurentianus 32,9) πού δώρισε ὁ Πλήθων στὴν Βιβλιοθήκη Φλωρεντίας ,καθὼς καὶ ὀ Ἀριστοφάνης (Ravennas 429).
