Nέστορος ποτήριον : Η ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΕΠΙΓΡΑΦΗ. Ἡ προέλευση τοῦ Ἀλφαβήτου.

Εἶναι κοινὰ ἀποδεκτὸ ἀπὸ τοὺς εἰδικοὺς  ὅτι τὸ ἑλληνικὸ ἀλφάβητο ἀνάγεται στὸ λεγόμενο ΦΟΙΝΙΚΙΚΟ, τὸ ὁποῖον, ὡστοσο, ἐπειδὴ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΦΩΝΗΕΝΤΑ ἦταν οἱονεὶ ἀλφάβητο—στὴν πραγματικότητα  εἶναι ΣΥΛΛΑΒΑΡΙΟ .

Οἱ ἐνδείξεις γιὰ τὴν καταγωγὴ τοῦ Ἀλφαβήτου ἀπὸ τὸ Φοινικικὸ Συλλαβάριο εἶναι οἱ ἑξῆς·

1) ἡ ΟΝΟΜΑΣΙΑ  τῶν γραμμάτων

( ΑΛΕΦ—ΑΛΦΑ, ΜΠΕΘ—ΒΗΤΑ, ΓΚΙΜΕΛ—ΓΑΜΜΑ, ΝΤΑΛΕΘ—ΔΕΛΤΑ κλπ) ποὺ δὲν σημαίνουν τίποτα στὰ ἑλληνικά , ἐνῶ ἔχουν σημασία στὴν φοινικικὴ  ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕΙ ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥΣ (πχ. ἄλεφ=βόδι, μπέθ=σπίτι, γκίμελ=καμήλα, ντάλεθ=πόρτα  κλπ).

καὶ 2) ἡ ΣΕΙΡΑ ("τάξις") τῶν γραμμάτων: ΑΛΕΦ—ΑΛΦΑ, ΜΠΕΘ—ΒΗΤΑ, ΓΚΙΜΕΛ—ΓΑΜΜΑ, ΝΤΑΛΕΘ—ΔΕΛΤΑ κλπ. 

 Ὅμως —ὅπως προεῖπα— στὸ φοινικικὸ "ἀλφάβητο"  ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΦΩΝΗΕΝΤΑ · ἔτσι τὸ κάθε σύμβολο δὲν δηλώνει φθόγγο ἀλλὰ ΣΥΛΛΑΒΗ , γι αὐτὸ και τὸ φοινικικὸ ἀλφάβητο ὀνομάζεται οἱονεί, δηλ. ΚΑΤΑΧΡΗΣΤ̣ΙΚΩΣ, ἀλφάβητο ,ἐνῶ στὴν πραγματικότητα πρόκειται γιὰ ΣΥΛΛΑΒΑΡΙΟ.

Τὰ φωνήεντα τὰ  πρόσθεσαν οἱ Ἕλληνες 

 [ ἐξ οὗ καὶ ἡ ἑλληνικὴ ὀνομασία τους :

Ε—ΨΙΛΟΝ, Ο—ΜΙΚΡΟΝ, Ω—ΜΕΓΑ ]  ἄν καὶ τελευταίως ἔχει ὑποστηριχθεῖ ἡ ἄποψη ὅτι στὴν ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ γραφὴ τῆς ΟΥΓΚΑΡΙΤ τοῦ Λιβάνου  εἶχαν πρωτοχρησιμοποιηθεῖ σύμβολα τῆς σφηνοειδοῦς ὡς φωνήντα (πχ ΓΙΟΝΤ κλπ)  κι ἀπὸ κεῖ ἐμπνεύστηκαν οἱ Ἕλληνες τὰ δικὰ τους φωνήεντα..

Ἀλφαβητικὲς γραφές, δηλ. γραφὲς μὲ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΤΩΝ πρώιμων ΓΡΑΦΩΝ, ἔχουν ἀνακαλυφθεῖ καὶ σὲ ἄλλα μἐρη, ὀπως πχ. στὴν προαναφερόμενη ΟΥΓΚΑΡΙΤ (ὅπου ἡ σφηνοειδὴς γραφὴ εἶχε περιοριστεῖ σὲ λίγα σύμβολα δίκην ἀλφαβήτου) καὶ στὶς λεγόμενες ΣΙΝΑΪΤΙΚΕΣ  ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ —καὶ ὅλα αύτὰ σέ μιὰ πρώιμη ἐποχὴ τοῦ Χαλκοῦ (1600πΧ).*

Βεβαίως ΚΑΙ τὸ ΣΙΝΑΪΤΙΚΟ "ἀλφάβητο"  εἶναι (καὶ αύτό)  οἱονεὶ ἀλφάβητο, διότι δέν διαθέτει φωνήεντα, ἄρα πρόκειται γιὰ ΣΥΛΛΑΒΑΡΙΟ.

[ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  οἰ εἰδικοὶ ἐρίζουν γιὰ τὸ ποῦ πρωτοεμφανίστηκε ὁ περιορισμὸς τῶν ἑκατοντάδων συμβόλων σὲ μιὰ εἰκοσάδα—δηλ. ἡ δημιουργία ἀλφαβητικῆς γραφῆς—στὴν Οὐγκαρίτ τοῦ Λιβάνου ἢ στὴν Αἴγυπτο ; ]

Τέλος πάντων, μετὰ τὸ τέλος τῆς ἐποχῆς τοῦ Χαλκοῦ (κατὰ τὴν ὁποίαν οἱ Ἕλληνες χρησιμοποιοῦσαν τὴν συλλαβικὴ ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β’)   στὴν άρχὴ τῆς ἐποχῆς  τοῦ Σιδήρου (δηλ. λίγο μετὰ τὸ 1000 πΧ)  ἀναπτύχτηκε στοὺς Ἕλληνες Η ΠΡΩΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΓΡΑΦΗ , μὲ βάση τὸ φοινικικὸ συλλαβάριο (τὸ ὁποῖο, ὡστόσο,  μοιάζει περισσότερο στὶς Σιναϊτικὲς γραφὲς παρὰ στήν "ἀλφαβητική" σφηνοειδῆ τῆς Οὐγκαρίτ).

Ἀρχαιότερο δεῖγμα —ΠΛΗΡΟΥΣ κι ὄχι οἱονεὶ— ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ ,ἀποτελεῖ τὸ περίφημο ΠΟΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΟΣ (βλ. φωτό) ποὺ βρέθηκε στὶς Πιθηκοῦσες νήσους, ἀποικία τῶν ΕΥΒΟΕΩΝ, στόν κόπλο τῆς Νάπολης στὴν Κάτω Ἰταλία.

 Ἀνάγεται.στὸ 750 πΧ περίπου ,.εἶναι γραμμμένο σὲ εὐβοϊκὸ ἀλφάβητο, ἀπὸ δεξιὰ πρὸς τὰ ἀριστερά  ( βλ.Buchner &Russo, 1955) 

καὶ ἀναφέρεται στὸν γνωστὸ ΝΕΣΤΟΡΑ τοῦ Ὁμήρου  (στὴν πραγματικότητατὸ ἐν λόγῳ σκῦφος ἀνήκει σὲ   κάποιον συνονόματο, πολὺ  μεταγενέστερο  τοῦ ὁμηρικοῦ Νέστορος τοῦ 8ου αἰ. πΧ καὶ ὄχι στὸν ἥρωα τῆς Ἰλιαδας ποὺ ὑποτίθεται ὅτι ἔζησε τὸν 12ο αἰ.πΧ).

Σὲ κάθε περίπτωση ,τὸ ἑλληνικὸ ἀλφάβητο ΔΕΝ μπορεῖ νὰ δημιουργήθηκε ΜΕΤΑ  τὸν Ὅμηρο , (δηλ. μετὰ τὸ 800πΧ) ἐπειδὴ ἡ ΠΡΟΣΩΔΙΑ (δηλ. ἡ διάκριση ΜΑΚΡΩΝ, ΒΡΑΧΕΩΝ) καὶ εἰδικῶς ἡ ἐναλλαγὴ μὲ σταθερὸ ΡΥΘΜΟ μακρῶν ‒βραχέων σὲ ΔΑΚΤΥΛΟΥΣ καὶ ΣΠΟΝΔΕΙΟΥΣ ** πόδας  στὸ ΔΑΚΤΥΛΙΚΟ ΕΞΑΜΕΤΡΟ τῶν ὁμηρικῶν ἐπῶν, προϋποθέτει  ΦΩΝΗΕΝΤΑ τὰ ὁποῖα ΔΕΝ ΔΙΕΘΕΤΕ ΤΟ ΦΟΙΝΙΚΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ [ στὸ ποτήριον τοῦ Νέστορος ἐμφανίζονται δύο δακτυλικὰ ἑξάμετρα]

 Η  ΠΡΟΣΩΔΙΑ δηλ. τῶν ὁμηρικῶν ἐπῶν δείχνει ὅτι ἡ εἰσαγωγὴ τοῦ φοινικικοῦ συλλαβάριου  στὴν Ἑλλάδα καὶ ἡ μετατροπὴ του  σὲ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ἀλφαβητικὴ γραφὴ πρέπει νὰ ἔγινε στὰ ΠΡΟΟΜΗΡΙΚΑ χρόνια .

Οὕτως ἢ ἄλλως, ἡ δημιουργία τοῦ (πραγματικοῦ)  ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ μὲ φωνήεντα καὶ σύμφωνα  ἀποτἐλεσε τὴν μεγαλύτερη πνευματικὴ καὶ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ἐπανάσταση ποὺ ἔγινε ποτέ, γιατὶ ἔκαμε εὔκολη τὴν πρόσβαση στὴν γραφὴ καὶ στὴν ἀνἀγνωση στὰ πλήθη τῶν ἀνθρώπων.

______

* σὲ ὁρυχεῖα τυρκουὰζ στὸ ΣΙΝΑ στὴν περιοχὴ ΣΕΡΑΜΠΙΤ ΕΛ ΚΑΝΤΙΜ (Serabit el khadim) βρέθηκαν ἀπὸ τὸν Petrie τὸ 1904 ἐπιγραφὲς τοῦ 1600πΧ μὲ  ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΑ σύμβολα τῶν ΙΕΡΟΓΛΥΦΙΚΩΝ ποὺ ἔχουν φωνητικὴ ἀξία δηλ. ἀποτελοῦν ΑΛΦΑΒΗΤΟ, ἂν καὶ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΦΩΝΗΕΝΤΑ.

 Κατὰ τοὺς εἰδικοὺς οἱ ἐν λόγῳ ἐπιγραφές (βλ.παρακάτω φωτό.)  ἦταν ἔργο Σημιτῶν αἰχμαλώτων ποὺ δούλευαν ὠς σκλάβοι στὰ αἰγυπτιακὰ ὁρυχεῖα.

** τὸ ΔΑΚΤΥΛΙΚΟ ΕΞΑΜΕΤΡΟ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἕξι δακτύλους  [  ὁ δάκτυλος ἀποτελεῖται ἀπὸ μία μακρὰ συλλαβὴ ἀκολουθούμενη ἀπὸ δύο βραχεῖες:‒⏑⏑ ]

Ὅταν οἱ δύο βραχεῖες συλλαβὲς (⏑⏑) ἀντικαθίστανται ἀπὸ μία μακρὰ συλλαβή, τότε ὁ πόδας ὀνομάζεται ΣΠΟΝΔΕΙΟΣ .

Η ΠΛΗΘΩΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΛΦΑΒΗΤΩΝ