Ο ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΜΠΕΡΔΕΨΕ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗ (γαλῆ, ἀντὶ γαλήνη) ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΓΕΛΙΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ.
Οἱ ἠθοποιοὶ τῆς ἀρχαιότητας ἦταν διάσημοι γιὰ τὶς ὑψηλότατες ἀμοιβές τους (πχ. κάποιος ὀνόματι Πῶλος, ἐξ Αἰγίνης, ζήτησε ἕνα τάλαντο γιὰ νὰ παίξει σὲ τραγωδία—τόσα χρήματα στοίχιζε μιὰ τριήρης...) καὶ κατὰ συνἐπειαν τὸ ἀθηναϊκὸ Κοινὸ ἦταν αὐστηρὸ στὴν κρίση του γι αύτούς (οἱ ἠθοποιοὶ ἦταν μόνο ἄνδρες καὶ ἔπαιζαν φορῶντας ΜΑΣΚΕΣ—ἄρα ἀπαιτοῦσε ὑψηλὴ τέχνη ἡ ὑποκριτικὴ τους ἱκανότητα— ἐνῶ ὑποδύονταν καὶ τοὺς γυναικείους ρόλους).
Κάποιος λοιπὸν ὀνόματι ΗΓΕΛΟΧΟΣ στὴν τραγωδία "ΟΡΕΣΤΗΣ" τοῦ ΕΥΡΙΠΙΔΗ, τὸ 408πΧ, ἀντὶ νὰ πεῖ <γαλήν’ ὁρῶ> δηλ. "βλέπω γαλήνη" , εἶπε <γαλῆν ὁρῶ> δηλ."βλἐπω ..γάτα" , ΜΠΕΡΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗ { πιθανῶς γλίστρησε ἢ σκόνταψε καὶ ἄθελα του κατἐβασε τὸν ὀξὺ τόνο τοῦ "ή" σὲ βαρύ, ὁπότε ἀκούστηκε περισπώμενος "ῆ" } καὶ μέ συνέπεια τὸ ἀθηναϊκὸ Κοινὸ τοῦ Θεάτρου τοῦ Διονύσου, ὐπὸ τὴν σκιὰν τῆς Ἀκροπόλεως ΝΑ ΞΕΣΠΑΣΕΙ ΣΕ ΓΕΛΙΑ (καὶ ἡ Τραγωδία μετεβλήθη γιὰ λίγο, σὲ Κωμωδία...)
Τὸ συμβὰν αὐτὸ ἒμεινε στὴν ἱστορία καὶ σατιρίστηκε ἀπὸ πολλοὺς κωμωδιογράφους (πχ. ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ*) ὥστε τὸ ὄνομα τοῦ ἄτυχου Ἡγέλοχου ἒμεινε στοὺς αἰῶνες...
Ἐμεῖς, βεβαίως, σήμερα δὲν γνωρίζουμε ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ὀξείας (γαλήνη) καὶ περισπωμένης ἢ ἀλλιῶς ὀξυβάρειας (γαλῆ) , ὅμως αὐτὴ ἦταν ΔΙΑΚΡΙΤΗ στοὺς Ἀθηναίους τοῦ 5ου αἰ.πΧ. καὶ τὸ συμβὰν αύτὸ εἶναι ἀποκαλυπτικὸ γιὰ τὴν ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΤΟΝΩΝ στὴν Κλασσικὴ Ἑλλάδα.
————
*Γράφει ὁ Ἀριστοφάνης στοὺς ΒΑΤΡΑΧΟΥΣ ποὺ ἀνέβηκαν τὸ 405πΧ —καὶ τὸ παραδίδει καὶ ὁ ἀρχαῖος σχολιαστὴς τοῦ Εὐριπίδη —ὅτι ὁ ἠθοποιὸς ΗΓΕΛΟΧΟΣ στὸν στίχο 279 τῆς τραγῳδίας τοῦ Εὐριπίδη "ΟΡΕΣΤΗΣ" ἀντὶ νὰ πεῖ "γαλήνʹ ὁρῶ " δηλ. "γαλήνη βλέπω" μὲ ΟΞΕΙΑ , εἶπε "γαλῆν ὁρῶ" μὲ ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗ ,δηλ. "γάτα βλέπω" , προκαλῶντας γἐλωτα στὸ κοινό : "ὥσπερ Ἡγέλοχος ἡμῖν λέγειν , ἐκ κυμάτων γάρ αὖθις αὖ γαλῆν ὁρῶ.." {ΑΡΙΣΤ. ΒΑΤΡΑΧΟΙ, 304}
