ΧΡΟΝΟΣ & ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ & ΤΟΝ ΠΛΩΤΙΝΟ.




Περὶ τοῦ ΧΡΟΝΟΥ καὶ τῆς ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΟΣ ὁ Πλάτων ἀναφέρεται στόν "ΤΙΜΑΙΟ" λἐγοντας τὰ ἑξῆς·
<..διακοσμῶν ἅμα οὐρανὸν ποιεῖ μένοντος αἰῶνος ἐν ἑνὶ κατ'ἀριθμὸν ἰοῦσαν αἰώνιον εἰκόνα, τοῦτον ὃν δὴ χρόνον ὠνομάκαμεν....
...χρόνος δ' οὖν μετ' οὐρανοῦ γέγονεν, ἵνα ἅμα γεννηθέντες ἅμα καὶ λυθῶσιν..> {ΤΙΜ.37d-38b}
ΔΗΛΑΔΗ:
<ὀργανώνοντας (ὁ θεός) τὸ Σύμπαν (οὐρανό) δημιούργησε τὴν εἰκόνα τῆς μιᾶς καὶ ἀκίνητης Αἰωνιότητας ποὺ κινεῖται μὲ τὸν νόμο τῶν ἀριθμῶν καὶ ποὺ τὴν ὀνομάσαμε Χρόνο....Ὁ Χρόνος πλάστηκε μαζὶ μὲ τὸν οὐρανό, ὥστε ἀφοῦ δημιουργήθηκαν μαζί, νὰ καταστραφοῦν μαζί...>

Μὲ τὴν πλατωνικὴ αὐτὴ ἀντίληψη διαφώνησε ὁ ΠΛΩΤΙΝΟΣ, διερωτώμενος  πῶς ἡ κίνηση τοῦ οὐρανοῦ εἶναι αἰώνια (ἂν καὶ ἀποτελεῖ κίνηση δηλ.μεταβολή)  ἀφοῦ μόνον τά ἀκίνητα καὶ ἀμετάβλητα εἶναι αἰώνια ..

 Ἔτσι ὁ Πλωτῖνος δέν ἐξήγησε τὸν Χρόνο καὶ τὴν Αἰωνιὀτητα, ὀντολογικὰ καὶ κοσμολογικά, ἀλλὰ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΚΑ* {Ἐννεάδ. ΙΙΙ, 7 [45] 4}— καὶ ἰδοὺ πῶς :

ὁ αἰσθητὸς κόσμος εἶναι αἰώνιος χωρὶς ἀρχὴ καὶ τέλος, ἀλλὰ τὰ ΕΝΤΟΣ του  κεχωρισμένα, ἄρα πολλαπλᾶ, ὄντα  γεννιοῦνται καὶ πεθαίνουν, δηλ. συνεχῶς μεταβάλλονται καὶ φθείρονται, τὰ διέπει δηλ. ὁ ΧΡΟΝΟΣ καὶ ἡ Ψυχὴ δὲν μπορεῖ νὰ ἀποκτήσει ἐποπτεία ΟΛΩΝ τῶν αἰσθητῶν καὶ τῶν μεταξύ τους σχἐσεων ἐν συνόλῳ,  ἀλλὰ θεᾶται μερικῶς τὰ ὄντα , στρεφόμενη  πότε ἐδῶ καὶ πότε ἐκεῖ. 
Αὐτὴ ἡ γνώση τῆς ΨΥΧΗΣ συνιστᾶ τὴν ΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ κατὰ τὸν Πλωτῖνο. 

Ἀντιθέτως, στὸν κόσμο τῶν νοητῶν , τὰ νοητὰ ὄντα , ἄν καὶ πολλαπλᾶ, διὸ διακριτὰ ἀλλὰ ὄχι κεχωρισμένα , οὔτε γεννιοῦνται οὔτε πεθαίνουν, οὔτε φθείρονται, οὔτε μεταβἀλλονται.  Ὁ Νοῦς θεᾶται τὶς μεταξύ τους λογικὲς σχέσεις ἐν συνόλῳ ὅπως  πχ. κάποιος λύνει ἐνα πρόβλημα γεωμετρίας ΕΧΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑ ΝΟΥ ΚΑΙ ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΟΛΗ ΤΗΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ. 
Αὐτὴ  ἡ ἐν συνόλῳ  γνώση τῶν λογικῶν σχέσεων ποὺ συνδέουν τὰ νοητὰ ἀπὸ τὸν ΝΟΥ, συνιστᾶ τὴν  ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ κατὰ τὸν Πλωτῖνο.

Συνεπῶς, κατὰ τὴν πλωτινικὴ σκέψη, ΧΡΟΝΟΣ καὶ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ δὲν εἶναι κοσμολογικὲς ἔννοιες ποὺ ἀφοροῦν σὲ ἀέναη διαδοχή, ἀλλὰ στὴν διαφορὰ  ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ, μερικῆς τῶν αἰσθητῶν ὄντων ἀπὸ τὴν Ψυχὴ  καὶ  συνολικῆς,ταυτόχρονης  τῶν νοητῶν ἀπὸ τὸν Νοῦ—ΑΡΑ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ.

 Ἔτσι ὁ Πλωτῖνος μετατρἐποντας τὸν Χρόνο καὶ τὴν Αἰωνιότητα σὲ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ κατηγορίες ἁπαγκίστρωσε τὴν ἔννοια τοῦ Χρόνου ἀπὸ τὴν ἔννοια τῆς Κίνησης καὶ τὴν ἔννοια τῆς Αἰωνιότητας ἁπὸ τὴν ἔννοια τοῦ Χρόνου, προσδίδοντας στὸν Χρόνο καὶ τὴν Αἰωνιότητα ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΑ χαρακτηριστικά—γιὰ πρώτη φορὰ στὴν παγκόσμια φιλοσοφία. 

___________
*εἶχε προηγηθεῖ ὁ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ λέγοντας ὅτι ὁ Χρόνος εἲναι ἡ μέτρηση τῆς μεταβολῆς ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΨΥΧΗ ΝΑ ΜΕΤΡΗΣΕΙ τὴν μεταβολή, δέν ὑπάρχει Χρόνος..

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Χαῖρε Κωνσταντῖνε, τελευταῖε Βασιλέα τῶν Ἑλλήνων!

1974: Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ & ΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ (Διαμαντῆς Κούτουλας)