Γιατί τὰ ἀρχαῖα κλασσικὰ ἀγάλματα δὲν γελοῦν ποτέ...
Καταρχὰς νὰ διευκρινίσω ὅτι δὲν ἀναφέρομαι σὲ ΟΛΑ τὰ ἀρχαῖα ἀγάλματα ,παρὰ μόνο σὲ αὐτὰ τῆς ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ περιόδου —καὶ ὄχι βεβαίως σὲ ὅσα ἀναπαρίσταναν συγκεκριμένα πρόσωπα ὅπως πχ.Περικλῆ, Σωκρἀτη κλπ.
Ἐξηγῶ·
ἐνῶ τὰ ἀγάλματα τῆς ἑλληνιστικῆς ἢ ρωμαϊκῆς ἐποχῆς ἀποτελοῦν ΑΤΟΜΙΚΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ , τὰ κλασσικὰ ἀγάλματα ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΟΨΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΕΧΟΥΝ ΣΟΒΑΡΟ ΥΦΟΣ ΑΓΝΑΝΤΕΥΟΤΑΣ ΤΟ ΑΠΕΙΡΟ ΜΕ ΒΛΕΜΜΑ ΑΠΛΑΝΕΣ {βλ.πχ. τὸν ΔΟΡΥΦΟΡΟ—δηλ.τὸν φέροντα δόρυ—τοῦ ΠΟΛΥΚΛΕΙΤΟΥ, τὸν ἐπονομαζόμενο "Κανόνα" τῆς κλασσικῆς Γλυπτικῆς.}
Βεβαίως δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι τυχαῖο αύτὸ καὶ ἔχει σχέση μέ τὸ φιλοσοφικὸ ρεῦμα τοῦ ΟΡΦΙΣΜΟΥ τοῦ 5ου αἰ.πΧ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΣΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΦΥΛΑΚΗ ΤΗΣ ΑΘΑΝΑΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.
Ἀφοῦ οἱ ἀθάνατες ψυχὲς δὲν ταυτίζονται μὲ τὰ ἐπὶ μέρους σώματα, ΔΕΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ ΑΤΟΜΙΚΑ ΠΟΡΤΡΑΤΑ.
Ἐξάλλου τὸ πνεῦμα τῆς Τραγωδίας δίδασκε ὅτι ἐνῶ κανεὶς ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ξέρει τὶς πλήρεις συνέπειες τῶν πράξεων του, τὸ Σύμπαν τοῦ συμπεριφέρεται ὡσὰν νὰ ἦταν παντογνώστης.
Ἐξ οὗ καὶ ἡ ἀδιόρατη ΘΛΙΨΗ* στὸ ΑΠΛΑΝΕΣ βλέμμα τῶν κλασσικῶν ἀγαλμάτων, ἐνῶ στὰ ΑΡΧΑΪΚΑ ἀγάλματα δέσποζε τὸ ΑΡΧΑΪΚΟ ΜΕΙΔΙΑΜΑ,μακρυνὸς προάγγελος τοῦ ΕΙΡΩΝΙΚΟΥ χαμόγελου τῆς ΤΖΟΚΟΝΤΑΣ ...
___________
* δὲν εἶναι ἐπίσης τυχαῖο ὅτι στὶς βυζαντινὲς ἁγιογραφίες οἱ Ἅγιοι δὲν γελοῦν ποτέ...
_______
ΥΓ. μετὰ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ ΣΤΩΙΚΙΣΜΟΥ ὀταν θεωρὴθηκε τὸ ἀνθρώπινο ΠΡΟΣΩΠΟ ὡς ἡ ἑνότητα σώμστος καὶ ψυχῆς (ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ ΟΤΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΩΙΚΟΥΣ Η ΨΥΧΗ ΕΧΕΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΦΗ
ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΞΕΝΕΙ Ἢ ΝΑ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ) ἄρχισαν νὰ ἀπεικονίζονται ΑΤΟΜΙΚΑ ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ στὰ ἀγάλματα καὶ τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀποτέλεσε τὴν μεγάλη ΤΟΜΗ μεταξὺ κλασσικῆς καὶ ἑλληνιστικῆς/ρωμαϊκῆς ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ .
ΥΓ2 .τὰ ἀνωτέρω ἀποτελοῦν ἀπόσπασμα μιᾶς παλαιᾶς διάλεξης μου στὴν Ἑστία Ν.Σμύρνης (1993)
